Katowice. Kolejka przed oddziałem NBP. Ruszyła sprzedaż złotych i srebrnych monet z okazji 230. rocznicy Konstytucji 3 Maja

W środę, 28 kwietnia, przed siedzibą Narodowego Banku Polskiego przy ul. Bankowej 1 w Katowicach ustawiła się długa kolejka. To w związku z wprowadzeniem do obiegu pamiątkowych monet z okazji 230. rocznicy Konstytucji 3 Maja.

Złota moneta o nominale 100 złotych ma na rewersie herb Królestwa Polskiego z czasów Stanisława Augusta

- Pod koroną królewską Orzeł Biały (herb Korony Polskiej), Pogoń (herb Wielkiego Księstwa Litewskiego) i Ciołek (herb Poniatowskich); ponadto wstęga z dewizą: Pro fide, lege et grege (Za wiarę, prawo i naród), a u dołu krzyż najwyższego odznaczenia państwowego – Orderu Orła Białego - informuje BNP.

Z kolei moneta srebrna o nominale 50 złotych przedstawia fragment obrazu Jana Matejki.

- Na pierwszym planie niesiony przez posłów marszałek Sejmu Czteroletniego Stanisław Małachowski, trzymający w ręku tekst Ustawy Rządowej 3 maja. Poniżej zamieszczono fragment preambuły konstytucji. Na awersie monety srebrnej znajduje się górna część karty tytułowej jednego z wczesnych druków Konstytucji 3 maja wydanego w oficynie Michała Grölla w Warszawie oraz herb Królestwa Polskiego z 1791 roku - czytamy w komunikacie NBP.

Moneta złota została wyemitowana w nakładzie 1200 sztuk. Jedna kosztuje 2200 złotych. Srebrnych monet na rynek trafi 6000. Ich cena to 900 złotych.

Krótka historia Konstytucji 3 Maja

W folderze emisyjnym, dołączonym do monet wydanych z okazji 230. rocznicy Konstytucji 3 Maja, prof. Zofia Zielińska pisze:

"Rzeczpospolita była uzależniona od Rosji od początku XVIII wieku, ale społeczeństwo, odrodzone dzięki Komisji Edukacji Narodowej, Szkole Rycerskiej i zreformowanym kolegiom zakonnym, coraz trudniej godziło się z brutalną rosyjską ingerencją w życie kraju.

Wybuch wojny rosyjsko-tureckiej (1787) wzbudził nadzieje, że Katarzyna II będzie musiała osłabić dławiącą Rzeczpospolitą uwięź. W takiej sytuacji zebrał się skonfederowany, a więc nienarażony na weto sejm lat 1788–1792, który przeszedł do historii jako Sejm Czteroletni lub Wielki – z racji swych dokonań. Ich zwieńczeniem miała się stać nowoczesna konstytucja.

[…]Konstytucję przyjęto w drodze „zamachu stanu”, ale w lutym 1792 r. zaaprobowało ją ponad 90 proc. sejmików w ogólnokrajowym referendum trzeciomajowym. Ustawa Rządowa 3 maja deklarowała suwerenność narodu i monteskiuszowski trójpodział władz, usuwała liberum veto i ustanawiała tron dziedziczny, a dopuszczając mieszczan do współdecydowania, rozszerzała bazę społeczną ustroju.

Rzeczpospolita stała się nowoczesną monarchią konstytucyjną i zaczęła odzyskiwać prestiż w Europie. Interwencja rosyjska w maju 1792 roku i przegrana przez nas wojna przyniosły upadek dzieła 3 maja, a potem polskiej państwowości.

Konstytucja stanowiła jednak dowód, iż „wolni od hańbiących obcej przemocy nakazów” potrafiliśmy odrodzić państwo. Przywróciło to Polakom szacunek dla siebie i dla własnej tradycji. Pamięć o majowych dokonaniach przyświecała walce o odzyskanie niepodległej ojczyzny".