Kłopoty producentów papieru. Co dalej z cenami książek i podręczników?

Jak wynika z raportu przygotowanego przez Bank Pekao S.A., sektor skupiony wokół produkcji papieru i wyrobów z papieru (PKD 17) jest obecnie 11. największą gałęzią polskiego przetwórstwa, która generuje blisko 4 proc. jego łącznej produkcji sprzedanej. Producenci tego typu wyrobów odpowiadają za około 1,2 proc. łącznych przychodów polskiego sektora przedsiębiorstw i za blisko 2 proc. jego wyniku netto i całkowitych nakładów, co świadczy o ponadprzeciętnej rentowności i aktywności inwestycyjnej.

Rodzimi producenci papieru jeszcze do niedawna nie notowali znaczących strat. Odporni na pandemiczne perturbacje, zwiększali wolumen produkcji i dążyli do tytułu europejskiego lidera.

Negatywną zmianę przyniósł początek roku 2022 i kryzys energetyczny, będący bezpośrednią konsekwencją rosyjskiej inwazji na Ukrainę.

Rosnąca presja kosztowa, problemy z dostępnością surowców i przerwane łańcuchy dostaw sprawiły, że branża papiernicza – jedna z mocniejszych stron polskiego przemysłu, znalazła się w trudnej sytuacji finansowej.

Z danych Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor i bazy informacji kredytowych BIK wynika, że przedawnione zobowiązania producentów masy włóknistej, papieru i tektury, tylko w ciągu ostatniego roku, zwiększyły się aż o 380 proc. i wynoszą już 77 mln zł. Cały sektor zalega kontrahentom i instytucjom finansowym przeszło 239 mln zł.

Pośrednie konsekwencje wojny w Ukrainie są wyjątkowo mocno odczuwane przez producentów papieru. Ich zadłużenie wobec kontrahentów i banków rośnie równie szybko, co koszty produkcji. Jak wynika z danych zgromadzonych w Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor i bazie informacji kredytowych BIK, jeszcze na starcie pandemii w marcu 2020, zadłużenie branży opiewało na 140 mln zł, a firm z problemami było w sumie 514 (aktywnych, zawieszonych i zamkniętych). Ponad rok później, w sierpniu 2021, kwota ta urosła do ponad 153,5 mln zł. Nieznacznie przybyło też niesolidnych dłużników.

Dynamika wzrostu przeterminowanych płatności znacznie przyspieszyła w ciągu ostatnich 12 miesięcy. W sierpniu br. zaległość wzrosła o 56 proc. r/r i opiewała już na ponad 239 mln zł. Jednak niemal taka sama pozostała liczba niesolidnych kontrahentów, bo przybyło ich tylko 18. Oznacza to, że zdecydowanie pogłębiły się już istniejące problemy firm z tej branży.

O kłopotach wydawnictw media donosiły już na początku roku. Ich kłopoty wpłynęły wówczas na znaczący wzrost cen książek. Rosnące zadłużenie branży papierniczej nie napawa więc optymizmem i w kolejnych miesiącach spodziewać się możemy dalszego wzrostu cen książek i artykułów papierniczych.

– Fakt, że przybyło zadłużenia, a nie dłużników, oznacza, że głównie pogłębiają się kłopoty finansowe firm, które miały je już wcześniej. Jeżeli przedsiębiorstwo doświadczyło problemów z terminowymi rozliczeniami jeszcze przed pandemią, gdy sprzyjała koniunktura, to teraz wychodzenie z długów uniemożliwiają podwyżki cen energii i surowców, a także wyższe raty kredytów oraz leasingów – mówi Sławomir Grzelczak, prezes BIG InfoMonitor.

Dodaje, że mimo iż ogromna liczba producentów papieru wprowadza kolejne podwyżki cen oferowanych produktów, nie rozwiązuje to problemów z zachowaniem płynności finansowej. - Niektórzy już wstrzymują produkcję, aby nie popadać w coraz większą spiralę zadłużenia. Rachunki za dostawy energii elektrycznej są teraz kilkukrotnie wyższe niż przed rokiem, co w tak zmechanizowanym biznesie jest odczuwalne wyjątkowo mocno. Podobnie jest z gazem czy paliwami – dodaje.

Kolejnym, równie istotnym problemem, jest spadek importu celulozy z Rosji, który w ub.r. stanowił 9 proc. dostaw zagranicznych. Przerwane łańcuchy dostaw bezpośrednio przełożyły się na wzrost cen surowca, bez którego sektor nie może funkcjonować.

Zdrożało zatem wszystko i to na każdym etapie produkcji – od cen surowca, po transport i magazynowanie. Widać to szczególnie po wzroście zaległego zadłużenia wśród producentów masy włóknistej, papieru i tektury (kod PKD 17.1). Ich przedawnione zobowiązania zwiększyły się o prawie 380 proc. r/r.