Spis treści
50. kwesta na stołecznych Powązkach
Już w najbliższy piątek, sobotę i niedzielę odbędzie się kwesta na Cmentarzu Powązkowskim.
- Będziemy kwestować (...) od godziny 9 praktycznie do zmroku. Tradycyjnie będą z nami kwestowali artyści scen polskich - aktorzy teatralni i filmowi, ale także grupa wolontariuszy niezwiązanych ze środowiskiem twórczym - powiedziała Liliana Lewandowska z Zarządu Społecznego Komitetu Opieki nad Starymi Powązkami.
Znane osoby znów staną z puszkami
W ostatnich latach w kweście wzięło udział łącznie kilkaset osób.
- Na naszej liście figuruje ok. 500 nazwisk kwestarzy. Zwykle kwestuje 200-300 osób. Są wśród nich m.in. członkowie Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca "Mazowsze", studenci Akademii Pożarniczej, kolejarze, harcerze, dziennikarze, członkowie Bractwa Kurkowego, studenci uczelni artystycznych, teatralnych i filmowych. Przekrój kwestujących jest bardzo szeroki, wywodzą się oni z różnych środowisk, jednak łączy ich troska o powązkowską nekropolię - dodała.
W tym roku na Cmentarzu Powązkowskim będzie można spotkać Maję Komorowską, która kwestuje nieprzerwalnie od 50 lat i tylko raz praca nad filmem poza Polską uniemożliwiała jej udział w zbiórce. Oprócz Mai Komorowskiej będą m.in. Magdalena Zawadzka, Emilia Krakowska, Artur Barciś i Olgierd Łukaszewicz.
Ponad 1700 pomników i nagrobków uratowanych
Przez 50 lat działalności Społecznego Komitetu Opieki nad Starymi Powązkami im. Jerzego Waldorffa i dzięki hojności warszawiaków udało się uratować ponad 1700 zabytkowych kwater, pomników i grobowców.
Tylko w bieżącym roku zrealizowano prace przy 14 zabytkach, zaś w 2025 roku zaplanowano remonty kolejnych 10, znajdujących się w najstarszej części cmentarza. Podczas zeszłorocznej kwesty udało się zabrać 230 tys. zł.
Niematerialne dziedzictwo stolicy
Tradycja kwestowania na Starych Powązkach trafiła na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Jest to forma ogólnopolskiego spisu tradycji i praktyk przekazywanych z pokolenia na pokolenie.
- Kwesta na Cmentarzu Powązkowskim jest wyjątkowa, to nasze wspaniałe dziedzictwo historyczne i kulturowe. Od 50 lat jest ona prowadzona z takim samym, a może nawet większym zainteresowaniem. Co roku oprócz kwestujących znanych i cenionych aktorów widzę młodych artystów, którzy kontynuują tę wspaniałą tradycję. Dlatego podziękowania i słowa uznania należą się wszystkim tym, którzy prowadzą tę akcję, i tym którzy pomagają ratować powązkowskie zabytki. Mogę zapewnić, że miasto zawsze będzie wspierać te działania - powiedziała Aldona Machnowska-Góra, zastępczyni prezydenta Warszawy.
Historia Cmentarza Powązkowskiego
Założenie cmentarza powązkowskiego i wybudowanie kościoła św. Karola Boromeusza zlecono architektowi królewskiemu Dominikowi Merliniemu. Uroczyste poświęcenie nekropolii odbyło się 20 maja 1792 roku.
W 1925 roku, gdy zmarł laureat literackiej Nagrody Nobla Władysław Reymont, wzdłuż południowej ściany katakumb założono Aleję Zasłużonych. Pochowano tam również m.in.: Marię Rodziewiczówną, Stefana Jaracza, Leopolda Staffa, Marię Dąbrowską i Stefana Wiecheckiego. Na cmentarzu pochowano wielu znanych Polaków, poza wybitnymi twórcami z Alei Zasłużonych, spoczywają tam m.in.: Henryk Wieniawski, Jan Kiepura, Bolesław Leśmian, Kalina Jędrusik, Tadeusz Nalepa, Danuta Rinn i Krzysztof Kieślowski.
Po II wojnie światowej wiele pomników Starych Powązek niszczało. Dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie, historyk sztuki prof. Stanisław Lorenz próbował zainteresować Ministerstwo Kultury i Sztuki stanem nekropolii. Gdy nie znalazł odzewu, zwrócił się do krytyka muzycznego Jerzego Waldorffa z prośbą o zorganizowanie społecznego komitetu ratującego cmentarz.
Zaczęło się w 1975 roku
Społeczny Komitet Opieki nad Starymi Powązkami powołano w maju 1974 r. z inicjatywy Waldorffa. Od 1975 r., na cmentarzu - jednej z najstarszych warszawskich nekropolii, położonym na terenie warszawskiej Woli - co roku na początku listopada odbywają się kwesty, prowadzone przez znane osobistości kultury.
Waldorff kierował komitetem przez 25 lat do śmierci w grudniu 1999 r. 5 stycznia 2000 r. został pochowany na Starych Powązkach. W 2014 r. na mocy decyzji prezydenta Bronisława Komorowskiego Stare Powązki uznano za pomnik historii.
