Natarczywa firma windykacyjna nie odpuszcza? Dłużnik ma swoje prawa

Kancelaria windykacyjna w swoich działaniach wobec dłużnika zobowiązana jest do przestrzegania prawa. Przepisy nie dają windykatorowi żadnych szczególnych uprawnień poza tymi, które przysługują wierzycielowi wobec dłużnika w sytuacji, gdy windykator stał się wierzycielem, kupując dług (wierzyciel to osoba lub podmiot, np. bank, wobec którego dłużnik ma obowiązek spłaty należności, np. pożyczki).

Z punktu widzenia prawa windykacja polubowna (pozasądowa) to po prostu pewien rodzaj działalności gospodarczej (biznesowej), którego istotą jest świadczenie usług polegających na odzyskiwaniu należności od dłużników na rzecz wierzycieli (np. banków, firm pożyczkowych, itp.). Firmę tego typu może obecnie prowadzić każdy, bez konieczności uzyskiwania jakiejkolwiek licencji. Nie istnieje też obecnie żaden państwowy rejestr takich firm.

Zgodnie z prawem i zasadami współżycia społecznego firma windykacyjna może m.in. wysyłać pisma do dłużnika, telefonować i wysyłać wiadomości przypominające o konieczności uregulowania należności. Działania te muszą być jednak wykonywane w odpowiednich odstępach czasowych i stosownych porach dnia (na pewno nie w porze nocnej).

Wśród wielu bezprawnych działań windykatorów do najczęstszych należy uporczywy kontakt z dłużnikiem. Może to być np. częste wydzwanianie, wysyłanie dużej liczby wiadomości przez różne komunikatory, w tym SMS-y. O ile kilka prób takiego kontaktu można uzasadnić naturą działalności windykacyjnej, o tyle zbyt częste próby kontaktu mogą być już ocenione jako uporczywe nękanie. W Kodeksie karnym jest to przestępstwo stalkingu.

Art. 190a Kodeksu karnego. § 1. Kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia lub istotnie narusza jej prywatność, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Przestępstwo tego typu może być popełnione przez windykatora nie tylko poprzez wielokrotne wydzwanianie w ciągu jednego dnia, czy poprzez telefony w porze nocnej. Za stalking może być uznane m.in. wyczekiwanie na kogoś pod drzwiami jego mieszkania albo nachodzenie go w domu. Granica pomiędzy kontaktem dozwolonym a stalkingiem jest oczywiście nieostra, ale jeśli jest w tym uporczywość oraz uzasadnione poczucie zagrożenia u dłużnika - należy rozważyć zgłoszenie sprawy na policję.

Osoba, która reprezentuje kancelarię windykacyjną, nie ma też prawa przekroczyć progu naszych drzwi wejściowych, a nawet wejść na teren naszej posesji - chyba, że uzyska zgodę. Naruszenie naszej prywatności w miejscu zamieszkania może stanowić przestępstwo, które nazywane jest zakłóceniem miru domowego.

Art. 193 kodeksu karnego. Kto wdziera się do cudzego domu, mieszkania, lokalu, pomieszczenia albo ogrodzonego terenu albo wbrew żądaniu osoby uprawnionej miejsca takiego nie opuszcza, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Windykator nie ma też prawa informować sąsiadów dłużnika o niespłaconej należności. Nie może też przekazywać takich informacji np. przełożonym w miejscu pracy dłużnika. Zabronione jest również używanie wobec dłużnika słów, które mogą być uznane za zniewagę lub zniesławienie.

Jeśli w reakcji na wiadomość od firmy windykacyjnej (w formie pisma, telefonu lub innej) dłużnik jednoznacznie odpowiedział, że w danej sprawie nastąpiło już przedawnienie, albo że żądanie nie ma podstawy (jest bezpodstawne) - wówczas windykator powinien zakończyć próby windykacji polubownej (pozasądowej).

Kontynuowanie kontaktu z dłużnikiem, gdy ten już jasno przedstawił swoje stanowisko windykatorowi, może stanowić naruszenie dóbr osobistych w postaci wolności, miru domowego i prywatności. W tym miejscu warto przytoczyć istotny fragment wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 10 czerwca 2011 r. (sygn. VI A Ca 84/11):

Nie każde działanie wierzyciela zmierzające do odzyskania długu - legalizuje wkroczenie w sferę dóbr osobistych dłużnika. Działanie bowiem nadmierne, nakierowane na zastraszenie dłużnika, zmierzające do wywołania w nim uzasadnionej obawy o mir domowy, realizowane w oparciu o zasadę, według której "cel uświęca środki", nie może być oceniane inaczej niż jako wadliwe.

Po zakończeniu windykacji polubownej wierzyciel może skierować sprawę do sądu w celu uzyskania podstawy do wszczęcia egzekucji komorniczej. Dopiero komornik, na podstawie tytułu egzekucyjnego, ma prawo m.in. do zajęcia mienia dłużnika, które posłuży do spłaty należności.

lena