Pałac Ogińskich w Siedlcach. Miejsce, które trzeba zobaczyć

Siedlce położone we wschodniej Polsce w województwie mazowieckim pomiędzy rzekami o wdzięcznych nazwach Muchawka i Helenka. Planując zwiedzanie tego miasta nie sposób pominąć miejsce, za sprawą którego przeniesiemy przeniesiemy się w czasie do XVIII wieku - Pałacu Ogińskich.

Murowany pałac, powstały na miejscu drewnianych dworków, został wybudowany przed rokiem 1730 przez Kazimierza Czartoryskiego. W pierwotnym kształcie budowla przetrwała niespełna 40. lat. W roku 1769 syn Kazimierza, Michał Fryderyk Czartoryski polecił bowiem jego przebudowę. Następnie pałac odziedziczyła jego córka Aleksandra Ogińska. I to z tym ostatnim okresem wiąże się szczyt świetności budowli i to właśnie od nazwiska Ogińskiej wywodzi się jego nazwa.

Na jej polecenie pałac został ponownie przebudowany. Przygotowania nowatorskiego na tamte czasy projektu podjął się Stanisław Zawadzki. Prace trwały w latach 1779-1781, a ich efekt był naprawdę imponujący. Całość nabrała charakteru klasycznego. Powierzchnia pałacu znacznie się powiększyła. W jego centralnej części dobudowano górną kondygnację wraz z nową elewacją frontową, a po bokach dobudowano dwa skrzydła poprzeczne. Pałac był pierwszą budowlą na ziemiach polskich, która zawierała motyw portyku kolumnowego.

W latach świetności pałacu gościło w nim wiele znamienitych postaci. Jednym z nich był blisko krewny Aleksandry Ogińskiej król Stanisław August Poniatowski, który pojawił się w nim dwukrotnie. Co ciekawe, po pierwszej wizycie - 20 lipca 1783 roku - skorygował plany górnych apartamentów. Powodem były niedogodności, jakich doznał w czasie pobytu.

W progi pałacu zawitali również Tadeusz Kościuszko oraz poeci oświecenia: Julian Ursyn Niemcewicz, Franciszek Dionizy Kniaźnin i Franciszek Karpiński. Miejsce tętniło życiem. Wystawiano w nim sztuki teatralne, organizowano festyny dworskie, wieczory poetyckie i koncerty.

Po śmierci Aleksandry Ogińskiej w 1798 roku pałac przeszedł w ręce Izabeli Czartoryskiej. Ta w roku 1807 zamieniła dobra siedleckie na dobra rządowe na Lubelszczyźnie. Wówczas budowla stała się obiektem użyteczności publicznej. Po I wojnie światowej pałac był siedzibą Kurii Biskupiej, a później - w latach 1924-1939 - Gimnazjum Biskupiego. Po wybuchu II wojny światowej stacjonował w niej niemiecki Wermacht.

Niestety, budowla nie przetrwała w oryginalnej formie do czasów współczesnych. Podczas wojny uległa spaleniu. Pałac odbudowano w roku 1950. Jego wnętrza przekształcono jednak pod względem użytecznym.

Od 2006 administratorem pałacu jest Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach.

Pałac Ogińskich pozostaje jednym z najważniejszych obiektów najstarszej architektury Siedlec i jednym z najcenniejszych zabytków stylu klasycznego w Polsce.