Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o dochodach samorządów. Minister finansów Andrzej Domański: Otwieramy nowy rozdział

W poniedziałek Kancelaria Prezydenta RP poinformowała, że prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

„Ustawa wprowadza zasadniczą zmianę w sposobie ustalania dochodów JST z tytułu udziałów w podatkach dochodowych. Dochody te mają być obliczane jako procent od dochodów podatników danego podatku z terenu danej JST, podczas gdy obecnie dochód samorządów z tytułu udziału w PIT i CIT naliczany jest na podstawie podatku należnego” – czytamy w komunikacie.

Kwota rocznego dochodu jednostki samorządu terytorialnego z tytułu udziału w PIT będzie ustalana „poprzez przemnożenie zwaloryzowanych dochodów podatników zamieszkałych na obszarze danej JST za rok bazowy przez określoną procentowo wysokość udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych”. Stwierdzono także, że mechanizm waloryzacji będzie uwzględniać wskaźnik dynamiki przeciętnego wynagrodzenia i wskaźnik dynamiki zatrudnienia. Analogicznie ma być ustalana kwota rocznego dochodu samorządów z tytułu udziału w CIT, choć waloryzacja w tym przypadku ma uwzględniać dynamikę nominalnego PKB.

„Ustawa wprowadza, zamiast obecnych części subwencji ogólnej, pojęcie potrzeb finansowych JST, które będą podlegać finansowaniu zwiększonymi dochodami z tytułu udziału w PIT i CIT, a w przypadku, gdy będą one niewystarczające – subwencją ogólną z budżetu państwa. Potrzeby finansowe będą elementem kalkulacyjnym do ustalenia subwencji ogólnej z budżetu państwa” – dodano.

Wyjaśniono, że na potrzeby finansowe samorządów składają się potrzeby wyrównawcze, oświatowe, rozwojowe, ekologiczne i uzupełniające. I tak potrzeby wyrównawcze będą ustalane dla JST, w której indywidualny wskaźnik zamożności jest równy określonej w ustawie procentowej wartości wskaźnika zamożności ustalonego odpowiednio dla danej kategorii JST, bądź niższy od tej wartości. Z kolei globalna kwota potrzeb oświatowych ma być ustalana - co do zasady - analogicznie jak obecna część oświatowa subwencji ogólnej, czyli w oparciu o kwotę z roku poprzedniego z uwzględnieniem zmiany zakresu realizowanych zadań oświatowych.

Potrzeby rozwojowe mają być ustalane w podziale na poszczególne kategorie JST, co w ocenie projektodawcy stwarza możliwość bardziej precyzyjnego wspierania rozwoju poszczególnych kategorii samorządu. Potrzeby ekologiczne mają być ustalane dla wszystkich JST, na terenie których znajdują się obszary o szczególnych walorach przyrodniczych prawnie chronione. Potrzeby uzupełniające będą ustalane w wysokości odpowiadającej kwocie potrzeb uzupełniających z roku poprzedzającego rok budżetowy, zwaloryzowanej wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych.

Kancelaria Prezydenta przypomniała, że ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, z wyjątkiem kilku przepisów, które wchodzą w życie w innym terminie.

Sprawę skomentował na platformie X minister finansów Andrzej Domański (KO).

„Reforma finansów JST podpisana. Otwieramy nowy rozdział w historii polskiego samorządu: 345 mld zł więcej w ciągu 10 lat, wsparcie słabszych finansowo samorządów oraz tych, na których terenie znajdują się parki narodowe i inne »tereny zielone«. Dziękuję stronie samorządowej za olbrzymie zaangażowanie w prace nad ustawą” – napisał.