Spis treści
Szczepionka przeciw półpaścowi. Nadzieja dla zdrowia mózgu
Coraz więcej danych sugeruje, że szczepienia mogą pełnić nieoczekiwaną rolę w profilaktyce chorób neurodegeneracyjnych. Najnowsze badanie opublikowane na łamach prestiżowego czasopisma Nature Medicine dostarcza mocnych przesłanek na temat dodatkowych korzyści płynących ze szczepienia przeciw wirusowi Varicella zoster, odpowiedzialnemu za półpasiec.
Naukowcy analizowali dane medyczne ponad 200 tysięcy osób w wieku powyżej 65 lat, które otrzymały rekombinowaną szczepionkę Shingrix. Wyniki wykazały nie tylko istotną skuteczność w prewencji samego półpaśca, ale również zaskakującą korelację ze zmniejszonym ryzykiem wystąpienia demencji w ciągu sześciu lat od szczepienia.
Co istotne, badacze zaobserwowali, że osoby zaszczepione pozostawały bez diagnozy demencji przeciętnie o około 164 dni dłużej niż osoby nieszczepione. W przeliczeniu na ryzyko względne oznacza to redukcję ryzyka zachorowania na demencję o około 17-20 proc.
Zaobserwowany efekt ochronny dotyczył obu płci, jednak był wyraźniej zaznaczony u kobiet, które pozostawały wolne od diagnozy demencji średnio o 22 proc. dłużej, w porównaniu do 13 proc. u mężczyzn. Redukcja ryzyka zachorowania na półpasiec była widoczna zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, przy czym analiza nie wykazała statystycznie istotnych różnic między płciami w zakresie skuteczności szczepienia.
Dlaczego szczepionka może chronić przed demencją? Najważniejsze hipotezy naukowców
Choć mechanizm tej zależności nie jest jeszcze w pełni poznany, przypuszcza się, że ograniczenie reaktywacji wirusa w układzie nerwowym może odgrywać kluczową rolę. Zgodnie z wcześniejszymi hipotezami, przewlekły stan zapalny oraz neurotropowe właściwości wirusa półpaśca mogą sprzyjać uszkodzeniom neuronów i przyspieszać procesy neurodegeneracyjne. Rekombinowana szczepionka Shingrix zawiera rekombinowane białka wirusa ospy wietrznej i półpaśca (Varicella zoster virus, VZV) z adiuwantem. Występujący w preparacie adiuwant AS01B wzmacnia odpowiedź immunologiczną.
Dodatkowo zauważono, że ochrona przed demencją zmniejszała się po kilku latach, co może oznaczać, że szczepionka opóźnia rozwój choroby, ale nie zapobiega jej powstawaniu.
Osoby powyżej 50. roku życia należą do grupy podwyższonego ryzyka zachorowania na półpasiec, dlatego to właśnie im szczególnie zaleca się rozważenie profilaktycznego szczepienia. Należy pamiętać, że szczepionka Shingrix jest refundowana w wysokości 100 proc. dla osób w wieku 65 lat i starszych, należących do grup ryzyka określonych przez Ministerstwo Zdrowia. Osoby powyżej 18 roku życia, które mają zwiększone ryzyko zachorowania na półpasiec, mogą liczyć na refundację szczepionki w wysokości 50 proc.
