Będzie nowelizacja ustawy o spółdzielniach? Senat chce ułatwień dla wykupujących mieszkania spółdzielcze

Przygotowany przez Senat projekt nowelizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych trafił 12 lipca do Sejmu. Senatorowie proponują zmianę, która ma ułatwić osobom zainteresowanym ustanowienie odrębnej własności lokalu spółdzielczego, np. mieszkania. Teraz nad sugerowaną nowelizacją przepisów pochylą się posłowie.

Pochodząca z 2000 r. i wielokrotnie nowelizowana ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych reguluje m.in. zasady ustanawiania odrębnej własności mieszkań spółdzielczych. Procedura ta, nazywana potocznie „wykupem mieszkania od spółdzielni”, umożliwia przekształcenie spółdzielczego prawa do lokalu w prawo odrębnej własności, czyli zostanie właścicielem lokalu spółdzielczego. Warto zaznaczyć, że wykupić można nie tylko mieszkania, ale też inne spółdzielcze lokale, np. garaże.

Jak czytamy na stronie Senatu RP, proponowana nowelizacja:

– (...) ma umożliwić uprawnionym osobom dochodzenie przed sądem roszczeń o ustanowienie odrębnej własności lokalu, który należał dotychczas do spółdzielni mieszkaniowej, gdy stwierdzenie samodzielności lokalu wymaga wykonania robót adaptacyjnych.

Co to oznacza w praktyce? Chodzi o pomoc osobom, które chcą ustanowić prawo odrębnej własności lokalu spółdzielczego, ale napotykają opór ze strony spółdzielni. Dzieje się tak zwłaszcza wtedy, gdy w celu ustanowienia odrębnej własności spółdzielnia musi podjąć pewne kroki, np. wykonać prace adaptacyjne. Jeśli w takiej sytuacji spółdzielnia pozostaje bezczynna i nie wykonuje wymaganych prac, cały proces ustanowienia odrębnej własności zostaje zablokowany.

W myśl obecnych przepisów osoba, która zmaga się z taką bezczynnością spółdzielni, może dochodzić swoich praw w sądzie, w trybie procesowym. W marcu 2018 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł jednak, że zapis ten jest niezgodny z konstytucją. W praktyce bowiem tryb procesowy w tym wypadku utrudnia lub nawet uniemożliwia obywatelowi osiągnięcie swojego celu, czyli uzyskanie własności lokalu. Prawo działa więc na niekorzyść osób będących w konflikcie ze spółdzielnią.

Proponowana przez Senat nowelizacja zakłada, że spółdzielnia będzie miała 24 miesiące od daty wejścia w życie ustawy na wykonanie prac adaptacyjnych koniecznych do ustanowienia odrębnej własności lokalu (np. podziału czy połączenia nieruchomości). Jeśli tego nie zrobi, osoba starająca się o wykup mieszkania spółdzielczego będzie mogła złożyć do sądu odpowiedni wniosek, a wówczas sąd orzeknie o ustanowieniu odrębnej własności lokalu. Co więcej, spółdzielnia będzie musiała pokryć koszty postępowania sądowego.

Zobacz atrakcyjne mieszkania na sprzedaż na stronie lub w aplikacji Gratki

Nowe przepisy mają lepiej chronić prawa osób zainteresowanych wykupem lokalu, umożliwiając im skuteczniejszą walkę z bezczynnością spółdzielni. Po zmianach w prawie dochodzenie swoich roszczeń w trybie procesowym będzie możliwe tylko wtedy, gdy do przekształcenia spółdzielczego prawa do lokalu w prawo odrębnej własności brakuje wyłącznie oświadczenia woli spółdzielni.

Jak wyjaśnia dodatkowo Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu, podstawowym celem zmian jest rozszerzenie kręgu osób, które mogą mieć wobec spółdzielni roszczenia o wykup lokalu spółdzielczego. Mogą to być nie tylko członkowie spółdzielni, ale także najemcy lokali, m.in. mieszkań zakładowych czy garaży.