Właśnie dzisiaj, 24 grudnia 2018 roku, mija równo 200 lat od jej prawykonania. Powstała 24 grudnia 1818 roku w nowo powstałej parafii św. Mikołaja w Oberndorf bei Salzburg w Austrii. Mało kto dziś pamięta, że ma aż sześć zwrotek (pierwotnie miała ich nawet siedem), ale najczęściej są wykonywane tylko trzy: pierwsza, druga i szósta.
Autorem słów „Stille Nacht” - bo taki jest oryginalny tytuł tej kolędy – był Joseph Mohr, melodię ułożył jednego dnia wymieniony już organista Franz Xaver Gruber. Natomiast najbardziej znaną wersję w języku polskim ułożył około 1930 roku Piotr Maszyński. To jedna z prawie 300 wersji, bo na tyle języków i dialektów świata przetłumaczono „Cichą noc”.
Tekst pieśni powstał – jako wiersz – już w 1816 roku. Jego autor, Joseph Mohr, był wówczas (1815-1817) wikarym w Mariapfarr, w regionie Lungau (południowo-wschodnia część landu Salzburg). Melodia powstała dwa lata później, właśnie 24 grudnia 1818 r. Wikary zaproponował nowemu organiście napisanie muzyki do swojego wiersza.
Kompozycja miała być na dwa głosy solowe z towarzyszeniem chóru i gitary. Pieśń została wykonana w tym samym dniu podczas pasterki. Mohr śpiewał partię tenorową i grał na gitarze, Gruber wykonywał partię basową. Kolęda spodobała się mieszkańcom Oberndorf bei Salzburg i wkrótce była znana również w okolicy.
Gdy śliczna panda syna kołysała... Tak dzieci przekręcają ko...
Prostą, ale piękną i wpadającą w ucho kompozycją zainteresowała się królewska kapela dworska w Berlinie, która w roku 1854 wysłała do Salzburga pytanie o twórcę kolędy. 30 grudnia 1854 r. Franz Gruber opisał okoliczności powstania utworu. Ale w ojczystym Salzburgu kolęda została zaliczona do oficjalnych pieśni kościelnych dopiero w 1866 r.
W ten oto sposób pieśń z Salzburga „poszła w świat” i dziś jest jedną z najbardziej znanych i ulubionych kolęd ludzi na wszystkich kontytentach.
Miejsce i porę jej prawykonania upamiętnia dzMiejsce i porę jej prawykonania upamiętnia dziś Stille-Nacht-Kapelle, czyli Kaplica Cichej Nocy w Oberndorf bei Salzburg.
