Europoseł PO Jan Olbrycht: Budżet i pomoc w związku z pandemią jest powiązana z praworządnością. Pierwszy raz w historii UE

21 lipca 2020, 11:50

Jan Olbrycht: Epokowym wydarzeniem jest odniesienie finansowania w Unii od przestrzegania praworządności

- Epokowym wydarzeniem jest odniesienie finansowania w Unii od przestrzegania praworządności. Rząd polski stanął przed decyzją albo całkowicie wypadnie z gry, albo się zgodzić na mechanizm. Może to oznacza, że rząd polski ma zamiar przywrócić zasady praworządności w Polsce? - pyta z przekąsem europoseł Koalicji Europejskiej Jan Olbrycht i dodaje: - Morawiecki zorientował się, że zostaną jako rząd PiS zupełnie zmarginalizowani. Rząd Polski musiał się zgodzić na wszystkie ustalenia, by mieć nadzieję na otrzymanie pieniędzy, których ostatecznych kwot jeszcze nie znamy.

Premier Mateusz Morawiecki mówi, że na szczycie Polska odniosła sukces. Ma nie tylko 160 mld euro, ale też wysokość budżetu nie jest powiązana z praworządnością. Co innego można wyczytać w dokumentach unijnych. Powiem złośliwie: może odbyły się dwa szczyty?

Nie wiem, czego rząd polski oczekiwał. Jeśli chodzi o ilość pieniędzy, które są planowane, bo jeszcze nie zatwierdzone, to ja dwa tygodnie temu słyszałem o kwotach w wysokości 150 -160 mld euro. Teraz to bardziej 120 - 130 mld euro. Te 160 mld euro to były przymiarki. Jednak pamiętajmy, że te pieniądze są oparte na już historycznych danych, a kwota składa się z dwóch części. Te 100 mld euro to budżet UE na najbliższe 7 lat, zaś pozostała suma to program pomocowy dla krajów, które ucierpiały ekonomicznie w wyniku koronawirusa. Są to głównie pożyczki i granty. Pieniędzy będzie mniej, bo więcej będzie pożyczek niż grantów. Unia zgodziła się, że zaciągnie na ten cel kredyt, co zrobiła jednogłośnie. Chodzi o 750 mld euro. Czyli mamy budżet na 7 lat i fundusz pomocowy na 3 lata.
Cały czas nie widzimy kopert narodowych. Aby dostać środki na walkę ze skutkami pandemii, trzeba będzie, i to dość szybko, w ciągu dwóch miesięcy, przygotować program krajowy. Każdy z tych programów krajowych będzie zatwierdzany przez Komisję Europejską. Pieniądze są przeznaczone na 3 lata. W drugim roku Unia powie "Sprawdzam" i oceni, jak są wydawane, jaka jest skala problemów jeszcze do rozwiązania. I od tego będą uzależnione środki na trzeci rok. Muszą być spełnione wymogi ekologiczne. To jeden z warunków. Podsumowując, jeśli chodzi fundusz covidowy to są dopiero przymiarki. Polski plan musi być zaakceptowany przez komisję i kwalifikowaną większość państw. A na wysokość budżetu potrzebna jest zgoda Parlamentu Europejskiego.

Pan premier mówi, że nie ma powiązania budżetu z praworządnością. Czy to prawda?

Nieprawda, co jest zapisane w porozumieniu, w jego dwóch istotnych punktach, na które Polska i Węgry się zgodziły. Chodzi o punkty 22 i 23. Tam jest wyraźna mowa o praworządności. Powiązanie z praworządnością pojawiło się po raz pierwszy w historii UE. Mechanizm powiązania z praworządnością jest zatwierdzony przez wszystkie państwa. W punkcie 23 jest wyraźnie powiedziane, że w przypadku naruszeń praworządności Komisja zaproponuje właściwe i proporcjonalne działania, które będą musiały być zaaprobowane przez Radę kwalifikowaną większością.

Czy Orban i Morawiecki oceniają, że odnieśli swój sukces na użytek polityki krajowej?

Epokowym wydarzeniem jest odniesienie finansowania od przestrzegania praworządności. Rząd polski stanął przed decyzją. Albo całkowicie wypadnie z gry, albo się zgodzi na mechanizm. Może to oznacza, że rząd polski ma zamiar przywrócić zasady praworządności w Polski. To może taka zapowiedź. (śmiech). Mówiąc poważni,e Morawiecki zorientował się, że zostaną jako rząd PiS zupełnie zmarginalizowani.