Kaszanka, krupniok czy kiszka – czy to to samo? Sprawdzamy różnice między regionalnymi wersjami tego kontrowersyjnego wyrobu

Gabriela Fedyk
Do przygotowania kaszanki najczęściej wykorzystuje się kaszę gryczaną lub jęczmienną.
Do przygotowania kaszanki najczęściej wykorzystuje się kaszę gryczaną lub jęczmienną. arfo/Getty Images
Jedni ją kochają, inni nienawidzą. Kaszanka, bo o niej mowa, wzbudza kontrowersje m.in. ze względu na swój skład. Wszystko przez używanie do jej wyrobu krwi. Czy kaszanka, krupniok i kiszka to to samo? Przyglądamy się temu tradycyjnemu przysmakowi i sprawdzamy regionalne różnice.

Spis treści

Z czego jest zrobiona kaszanka?

Kaszanka – znana też jako kiszka, a na Śląsku jako krupniok lub kaszok – to wędlina przygotowywana z kaszy, krwi i podrobów, takich jak wątroba, płuca, ozory, skórki wieprzowe i tłuszcz. Kaszanka jest popularna nie tylko w Polsce, ale także w na Słowacji, na Węgrzech czy w Niemczech.

Domową kaszankę najczęściej przygotowuje się przy okazji świniobicia, kiedy dostępna jest świeża krew – i stąd też możesz ją znać jako „świeżynkę”. Do przyprawienia używa się przede wszystkim soli, pieprzu, cebuli i majeranku. Gotowy wyrób ma zazwyczaj ciemnobrązowy kolor – to zasługa krwi i kaszy – oraz naturalną osłonkę z jelita. W zależności od regionu i tradycji kaszanka może mieć różną grubość i długość. Śląski krupniok najczęściej przypomina klasyczną, grubą kiełbasę o średnicy do 5 cm.

Do przygotowania kaszanki najczęściej wykorzystuje się kaszę gryczaną lub jęczmienną. W zależności od metody obróbki wyróżnia się kaszankę parzoną (czyli gotowaną po napełnieniu jelit) oraz pieczoną.

Co ciekawe, jest też biała kaszanka – tradycyjna wersja kaszanki bez dodatku krwi, przygotowana z kaszy jęczmiennej i nadziewana w naturalne jelita.

Czy krupniok i kaszanka to to samo?

Choć krupniok i kaszanka wyglądają podobnie, warto wiedzieć, czym się różnią. Krupniok to śląska odmiana kaszanki, której historia sięga XVIII wieku. Ze względu na wysoką kaloryczność był chętnie jedzony przez górników. Dziś to nie tylko regionalny specjał, ale i duma lokalnej kuchni – w 2016 roku śląski krupniok trafił na listę produktów z Chronionym Oznaczeniem Geograficznym.

Jakie są najważniejsze różnice między krupniokiem a kaszanką? Pochodzenie i skład. Krupniok znajdziesz głównie na Śląsku, kaszankę – w całej Polsce. W śląskim farszu dominują podroby i mięso (nawet 85 procent!), a kasza to jedynie dodatek. W klasycznej kaszance proporcje są nieco inne – około 80 procent mięsa i 20 procent dodatków.

Jaka jest różnica między kiszką a kaszanką?

Wiemy już, czym się różni krupniok od kaszanki. A jaka jest różnica między kiszką a kaszanką? Tak jak krupniok jest związany ze Śląskiem, tak w większości Polski występuje kaszanka. Czasami można spotkać się z inną nazwą – kiszka. Kaszanka i kiszka są tym samym i można ich używać zamiennie. Warto jednak pamiętać, że w zależności od regionu mogą występować różnice nie tylko w nazewnictwie, ale i w składzie – proporcjach mięsa, rodzaju użytej kaszy czy przyprawach.

Jak przygotować kaszankę w domu?

Kaszanka ma swoich wiernych fanów. Choć kiedyś kojarzyła się głównie z domowym wyrobem i świniobiciem, dziś bez problemu kupisz ją w sklepie i przygotujesz na wiele smacznych sposobów. Z patelni, z piekarnika, z grilla – poniżej znajdziesz kilka pomysłów, jak ją podać.

  1. Klasyczna kaszanka z patelni z cebulą. Pokrój kaszankę w grube plastry, podsmaż na oleju lub maśle z dużą ilością cebuli. Możesz dodać też jabłko, majeranek i pieprz – świetnie balansują smak.

  2. Kaszanka z grilla. Grilluj w całości z dodatkiem cebuli i ziół. Sprawdzi się np. jako syty obiad.

  3. Zapiekanka z kaszanką i ziemniakami. Pokrojone ziemniaki, cebula i kaszanka zapieczone razem z odrobiną masła i przypraw to szybkie, sycące danie jednogarnkowe.

  4. Kaszanka w cieście francuskim. Aby zrobić taką wytrawną przekąskę, wystarczy, że podsmażysz kaszankę z cebulą, ostudzisz, zawiniesz w ciasto francuskie i zapieczesz.

  5. Jajecznica z kaszanką. Pokrusz kaszankę i podsmaż na patelni, dodaj jajka – szybkie i pożywne śniadanie w wiejskim stylu.

  6. Kaszanka na kanapce. Na zimno lub lekko podsmażona, z ogórkiem kiszonym i musztardą – pysznie i treściwie.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Kulinaria

Polecane oferty
Wróć na i.pl Portal i.pl