Rudolf Krupiński: policja i konspiracja. „Najważniejsza jest Polska i służba dla niej”

Oprócz wojskowej żandarmerii i policji podległej Ministrowi Spraw Wewnętrznych na terenie Krakowa funkcjonowała Straż Bezpieczeństwa. Patrolując ulice miasta, podejmowała interwencje wobec łamiących porządek publiczny obywateli.

Przyjrzyjmy się postaci Rudolfa Krupińskiego, absolwenta prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, urodzonego w 1872 r., który był kierownikiem referatu politycznego c.k. policji Krakowa w latach 1905-1916, a potem jej dyrektorem. Przez mieszkańców Krakowa uważany za austriackiego lojalistę, w gruncie rzeczy prowadził własną politykę kadrową, która zabezpieczała go przed możliwością usunięcia ze stanowiska przez centralę wiedeńską.

Z drugiej strony pokątnie wspierał pracę polskich konspiratorów z PPS i POW - niejednokrotnie ostrzegając ich przed możliwością wsypy. Tak było u progu I wojny światowej, gdy w Krakowie na zjeździe przedstawicieli partii politycznych pojawili się czołowi działacze: Korfanty, Witos, Grabski. Po pierwszym spotkaniu zostali ostrzeżeni przez komisarza i zmienili miejsce obrad, co uratowało ich przed zatrzymaniem. Nie dziwi fakt, iż po rozbrojeniu Austriaków został pierwszym komendantem polskiej policji w Krakowie.

Jego postać splotła się też z fragmentem biografii Lenina, który był rezydentem w Krakowie tuż przed wybuchem Wielkiej Wojny. Krupiński uwolnił Lenina i Krupską, aresztowanych w Poroninie w 1914 r. i doprowadził do ich wydalenia z Galicji na teren neutralnej Szwajcarii. Czynił to pod wpływem interpelacji posłów austriackich oraz po naciskach ze strony szefa wywiadu HK-Stelle, Ludwika Morawskiego, który urzędował na Stradomiu.

Ale do annałów krakowskiej kryminalistyki Krupiński przeszedł jako wytrawny policjant, przede wszystkim dzięki tzw. sprawie zbrodni na Groblach. Latem 1904 r. Krupiński, jako jeden z trzech komisarzy (dwóch pozostałych to Antoni Rączka i Stanisław Styczeń), brał udział w wyjaśnianiu zbrodni popełnionej w kamienicy nr 18 przy pl. Na Grobkach, gdzie służąca Anna Batkówna zabiła swą chlebodawczynię - niejaką Bogucką.

Z kolei w 1913 r. Krupiński prowadził śledztwo w sprawie Ferdynanda Świszczowskiego, subiekta w księgarni Gebethnera i Wolffa, którego znaleziono w sieni kamienicy Rynek Główny 23. Ofiara została zmasakrowana, miała zakneblowane usta, a z kasy wyparowało 6360 koron. Krupiński zażądał wtedy sprowadzenia psa tropiącego rasy doberman z morawskiej Ostrawy, wabiącego się Prinz. Był to wówczas szczyt policyjnego wyrafinowania.

Zasłużony policjant zmarł 25 czerwca 1949 r. w Krakowie dodajmy, że od 1926 r., przez 2 lata, pełnił obowiązki starosty w Tarnowie. Przeszedł na emeryturę w 1928 r. Pochowany na krakowskich Rakowicach.