- Ankietowani nie mają także świadomości zawartości alkoholu w spożywanych napojach alkoholowych - uważają, że w kieliszku wódki znajduje się większa ilość czystego alkoholu niż w półlitrowej butelce piwa (tymczasem 50 ml kieliszek wódki zawiera tyle samo czystego alkoholu co 0,5l butelki piwa). Brak wiedzy przekłada się na większe przyzwolenie na spożywanie piwa przez nieletnich i prowadzenie samochodu po wypiciu „złocistego trunku”.
Prawie ośmiu na dziesięciu Polaków deklaruje, że rozpoczęło inicjację alkoholową od spożycia piwa lub wina.
Z najnowszych badań Instytutu Badań Rynkowych i Społecznych IBRiS wynika, że w Polsce mamy do czynienia z niską świadomością społeczną na temat alkoholu.
„Wiedza Polaków na temat zawartości czystego alkoholu jest bardzo ograniczona. Cydr, piwo i wino musujące nie kojarzą się Polakom jednoznacznie z alkoholem, a przecież zawierają ten sam etanol co alkohole mocne. To znajduje odzwierciedlenie we wskazaniach dotyczących inicjacji alkoholowej. Prawie 80 proc. badanych wskazało na piwo i wino, jako na pierwsze napoje alkoholowe, po które sięgnęli.
Z sondażu IBRIS jasno wynika – w piwie, winie i cydrze zaniżamy ilość czystego alkoholu, a nie zdajemy sobie sprawy, że kieliszek wódki, lampka wina czy szklanka piwa zawierają dokładnie tyle samo czystego alkoholu. Badania pokazują, że potrzebne są zatem zdecydowane działania na rzecz zwiększenia świadomości społeczeństwa.” - powiedział prezes IBRiS Marcin Duma.
Badani, na dziesięciostopniowej skali ocen zostali poproszeni o wskazanie w jakim stopniu dany napój uważają za alkohol. Jednoznacznie z alkoholem kojarzone są wódka (89 proc.) i whisky (85 proc.). Wino jako alkohol zostało zdefiniowane przez częściej niż co drugiego badanego. Zaskakują również wyniki, które wskazują, że dla większości Polaków cydr (69 proc.), piwo smakowe (65 proc.), wino musujące (57 proc.) i piwo (54 proc.) nie kojarzą się jednoznacznie z alkoholem.
Badania poruszyły także zagadnienia inicjacji alkoholowej. Dla 43 proc. badanych pierwszym w życiu spożytym alkoholem było piwo, a dla 33 proc. wino. Zaledwie 9 proc. respondentów rozpoczęło kontakt z napojami alkoholowymi od wódki.
Wśród Polaków istnieje konsensus w kwestii spożywania alkoholu przez określone grupy społeczne – niemal dziewięciu na dziesięciu pytanych wskazało, że całkowita abstynencja powinna obowiązywać kobiety w ciąży oraz nieletnich. W stosunku do kierowców badani także opowiadają się za całkowitym zakazem picia, natomiast mniej respondentów wyraziło takie przekonanie w sposób zdecydowany (81 proc.).
Mimo, że znaczna większość Polaków uważa, że spożywanie alkoholu przez kierowców jest niewłaściwe, to jednak istnieje większa i zdecydowanie zbyt duża aprobata na prowadzenie pojazdu po spożyciu półlitrowej butelki piwa (20 proc.), niż po kieliszku mocnego alkoholu (13 proc.).
Ta różnica może wynikać ze zbyt małej świadomości Polaków dotyczącej ilości alkoholu w danej jednostce objętości. Aż 60 proc. Polaków twierdzi, że w 50 ml kieliszku wódki jest więcej czystego alkoholu etylowego niż w półlitrowej butelce piwa, gdy w rzeczywistości w obydwu przypadkach mamy do czynienia z podobną ilością.
Niewiedzę na temat zawartości etanolu w wyrobach alkoholowych potwierdzają badania, w których blisko połowa Polaków jest zdania, że w danych jednostkach objętości wódki (30 g), wina (100 g) i piwa (250 g) (podawajmy wszędzie jednostki objętości tak samo – w ml) najwięcej czystego alkoholu zawiera wódka. Zaledwie niespełna trzech na dziesięciu wskazało, że podane porcje zawierają taką samą ilość alkoholu – co właśnie jest zgodne z prawdą.
Badanie „Opinie Polaków o alkoholu” przeprowadzono w październiku 2019 roku na reprezentatywnej grupie 1200 pełnoletnich mieszkańców Polski metodą telefonicznych standaryzowanych wywiadów kwestionariuszowych wspomaganych komputerowo (CATI).