Wybory 2020. Co Andrzej Duda i Rafał Trzaskowski proponują przedsiębiorcom?

Wybory prezydenckie 2020 pod wieloma względami będą przypominać wybory w USA z 2016 roku, kiedy to walka toczyła się między dwoma kandydatami: Donaldem Trumpem i Hillary Clinton. Czy w Polsce, podobnie jak w Stanach Zjednoczonych, zwycięży konserwatywny kandydat? Czas pokaże. Już teraz jednak można porównać koncepcje obu polityków.

Ktokolwiek wygra wybory 2020, będzie miał bardzo trudne zadanie. Koronawirus sieje spustoszenie w gospodarkach na całym świecie, również w Polsce, a wyborcy lubią szukać kozła ofiarnego. Chętnie obwiniają za sytuację ekonomiczną polityków.

Polska gospodarka już przed wybuchem epidemii COVID-19 była osłabiona. Co prawda wprowadzenie 500 plus pozwoliło rozhuśtać koniunkturę gospodarczą, ale stanowiło także poważny uszczerbek na państwowym budżecie. Wzrost bezrobocia w pierwszym półroczu zdecydowanie nie ułatwia zadania politykom. Co więc kandydaci na prezydenta mają do zaproponowania wyborcom, którzy prowadzą działalność gospodarczą?

Trzy główne punkty programu wyborczego Rafała Trzaskowskiego obejmują: pracę, ochronę zdrowia oraz edukację, przy czym najważniejszym elementem jest rynek pracy. Jak można przeczytać na stronie kandydata PO, te trzy obszary zawiodły podczas pandemii. Priorytetowe działania podjęte przez państwo mają obejmować pomoc dla osób, które straciły pracę przez COVID-19 lub są zagrożone jej utratą przy jednoczesnym nieobciążaniu portfeli przedsiębiorców. Te deklaracje sytuują wybory 2020 w kontekście pandemii.

Pisząc o obietnicach wyborczych przedstawiciela PiS, trudno nie wspomnieć o tzw. Planie Dudy, który został zaprezentowany w czerwcu. Ma on być sfinansowany z Europejskiego Funduszu Odbudowy.

Plan Dudy obejmuje cztery filary inwestycji: strategiczne, lokalne, związane ze zdrowiem oraz środowiskiem. Kandydat PiS zapowiada nowe inwestycje o charakterze lokalnym i strategicznym, dofinansowanie służby zdrowia oraz drobne inwestycje związane z ochroną przyrody.

Oprócz Planu Dudy nie sposób nie odnieść się do ośmiopunktowego programu Andrzeja Dudy. Wśród najważniejszych, z ekonomicznego punktu widzenia, obietnic trzeba wskazać „silną gospodarkę i utrzymanie miejsc pracy”, gdzie jest m.in. mowa o Tarczach Antykryzysowych i dodatku solidarnościowym.

W ramach inwestycji w środowisko Trzaskowski zamierza stworzyć fundusz na ekoremonty. Każda rodzina będzie mogła starać się o dofinansowanie takich prac remontowych, jak:

• wymiana okien
• ocieplenie budynku
• montaż paneli fotowoltaicznych

Jak każdy system dopłat do inwestycji, również ten może zwiększyć popyt na usługi budowlane.

Kandydat PiS obiecuje dopłaty w kwocie 5000 zł do budowy przydomowych zbiorników retencyjnych na deszczówkę (oczek wodnych).

Kandydat PO szykuje udogodnienia dla wspólników i akcjonariuszy. Chce, aby podatek dochodowy od osób prawnych był płacony dopiero w momencie wypłaty dywidendy. W przypadku reinwestycji dochodów pozostawałby on w przedsiębiorstwie. Kolejnym udogodnienie dla przedsiębiorców ma być przyśpieszona amortyzacja w okresie odbudowy gospodarki po załamaniu spowodowanym przez COVID-19.

Kandydat PiS jest zwolennikiem interwencjonizmu państwa i patriotyzmu gospodarczego. Krytykuje teorię niewidzialnej ręki rynku, ale zapowiada wsparcie polskich przedsiębiorców przez państwo. Jego program przewiduje tworzenie firm z polskim kapitałem, gdzie Polacy mogliby dostać pracę. Ile dokładnie wakatów ma zostać utworzonych w tego typu podmiotach, nie wiadomo.

Inny pomysł Dudy obejmuje wymianę kas fiskalnych na urządzenia, które pozwalałyby sprawdzić, które produkty pochodzą od polskich producentów (do końca drugiej kadencji). Ponadto kandydat PiS chciałby nałożyć na sieci handlowe obowiązek nabywania określonych towarów rolno-spożywczych od polskich firm, również od lokalnych producentów. W ten sposób chce napędzać gospodarkę w powiatach.

Duda wspiera także zapoczątkowaną w 2017 r. akcję „Produkt polski”, w ramach której polscy producenci mogą oznaczać swoje produkty znakiem z polską flagą. Ponieważ wiele firm nadużywa takiej możliwości, kandydat na prezydenta zapowiada walkę z oznaczaniem etykietą „Produkt polski” asortymentu, który nie spełnia odpowiednich kryteriów.

Program Trzaskowskiego przewiduje wsparcie rozwoju małych i średnich miejscowości z wykorzystaniem środków unijnych, m.in. poprzez przekazanie co najmniej 30 mln zł miastom powiatowym. Pieniądze miałyby zostać przeznaczone na inwestycje w:

• Centrum Rozwoju Lokalnego
• zadaszone targowiska
• obszary wypoczynku i kultury w poszczególnych dzielnicach miast
• urządzenia zatrzymujące wodę
• modułowe żłobki i przedszkola
• lokalne centra przesiadkowe

W kwestii inwestycji kandydat PO chce zaangażować Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK), aby zapewnić wsparcie dla inwestycji przedsiębiorców.

Interesującym punktem w programie wyborczym Trzaskowskiego jest także dotowanie polskich producentów gier, filmów i seriali. W tym celu kandydat PO pragnie utworzyć oddzielny fundusz inwestycyjny zarządzany przez Polski Fundusz Rozwoju (PFR).

Zapowiedziane przez Dudę inwestycje w środowisko obejmują:

• budowę zbiorników retencyjnych chroniących przed powodziami i suszami
• inwestycje w parki i retencję miejską
• dofinansowanie bezemisyjnego transportu publicznego
• dopłaty w kwocie 5000 zł do budowy przydomowych zbiorników retencyjnych na deszczówkę (oczek wodnych)
• dopłaty do studni głębionych
• sadzenie drzew w polskich lasach

W ramach inwestycji lokalnych Andrzej Duda obiecuje:

• wsparcie samorządów w sfinansowaniu wkładu własnego na inwestycje rozwojowe
• dofinansowanie co roku 3000 km dróg lokalnych
• poprawę bezpieczeństwa na drogach
• inwestycje w żłobki publiczne (m.in. żłobek w każdej gminie)
• budowę kilku tysięcy szkół “XXI wieku” we wszystkich gminach w Polsce
• bon turystyczny

Kolejny filar Planu Dudy zawiera inwestycje strategiczne. Większość z nich jest już w trakcie realizacji, a niektóre (np. Via Baltica) stanowią spuściznę po rządzie PO. Plan Dudy przewiduje inwestycje w:

• CPK (Centralny Port Komunikacyjny)
• Mierzeję Wiślaną
• gazoport Baltic Pipe
• drogi i autostrady (Via Carpatia, Via Baltica, S6, S10)
• korytarz kolejowy dla CPK
• przystanki kolejowe

Kandydat PiS liczy na to, że środki na realizację jego postulatów uda się pozyskać z UE. Zgodnie ze wstępnymi założeniami Komisji Europejskiej, Polska może otrzymać 37,7 mld euro grantów i 60 mld euro niskooprocentowanych pożyczek.

Jak podkreśla Bartosz Brzyski z Klubu Jagiellońskiego, w Planie Dudy nie znajdziemy żadnego nowego postulatu dotyczącego inwestycji strategicznych. Prezydent składa natomiast gwarancję kontynuacji rozpoczętych projektów.

Trzaskowski ma pomysł na usprawnienie rozliczeń VAT i zmniejszenie zatorów płatniczych, co ma pomóc przedsiębiorcom cierpiących z powodu pandemii. Proponuje:

• szybsze zwroty VAT (do 30 dni)
• uproszczenie mechanizmu podzielonej płatności (split payment)
• szybszy i łatwiejszy dostęp do środków na VAT-owskich kontach bankowych

Kandydat PO zamierza także utworzyć białą listą zweryfikowanych podatników VAT.

Ponadto Trzaskowski chce poszerzyć grono osób, które nie muszą płacić podatku PIT, podnosząc kryterium dochodowe do 30 tys. zł rocznie. Dla osób zarabiających od 30 do 65 tys. zł rocznie obowiązywałaby kwota wolna w wysokości 8 tys. zł.

Wartym odnotowania jest postulat równej ochrony dla wszystkich osób, które straciły pracę, bez względu na rodzaj podpisanej umowy. Obecnie osoby z umowami o dzieło, które nie miały odprowadzanych odpowiednich składek, nie mogą starać się o zasiłek dla bezrobotnych. W tym obszarze Trzaskowski proponuje ułatwienie i uproszczenie odstępu do:

• świadczeń dla bezrobotnych
• programów aktywizujących
• programów dla bezrobotnych

W przeciwieństwie do kandydata PiS, reprezentant Platformy Obywatelskiej deklaruje podniesienie zasiłku dla bezrobotnych. Ponadto kandydat na prezydenta zamierza zwiększać kompetencje cyfrowe pracowników. Otrzymywaliby oni wsparcie umożliwiające zmianę pracy lub uzupełnienie umiejętności cyfrowych wymaganych na danym stanowisku.

Kolejnym ułatwieniem dla pracowników ma być walka z biurokracją. Kandydat na prezydenta chce ograniczyć ilość wymaganych obecnie zaświadczeń na rzecz oświadczeń.

Innym interesującym postulatem Trzaskowskiego jest rozliczenie rządu z ustaw, które były konsultowane przez Radę Dialogu Społecznego, ale trafiły do zamrażarki. Trzaskowski pragnie wzmocnić przy tym pozycję związków zawodowych i organizacji reprezentujących pracodawców.

Zapożyczając pomysł tarcz antykryzysowych od PiS, Trzaskowski zapowiada branżowe tarcze antykryzysowe. Pozwoliłyby one na udzielenie dodatkowego wsparcia przedstawicielom branż, które najbardziej ucierpiały z powodu epidemii koronawirusa.

Kandydat PiS nie kreśli śmiałych planów gospodarczych, ale podpisuje się pod sztandarowymi ustawami PiS, wprowadzonymi z uwagi na epidemię koronawirusa. Popiera przyjęte tarcze antykryzysowe, a także pochwala wypłatę dodatku solidarnościowego dla etatowców, którzy stracili pracę przez COVID-19. Zapowiada dalsze działania przeciwdziałające skutkom pandemii podczas swojej drugiej kadencji.