Wybory prezydenckie i parlamentarne w Turcji. Co mówią sondaże?

Do tej pory o fotel głowy państwa Turcji ubiegały się cztery osoby. 1 kwietnia Najwyższa Komisja Wyborcza wylosowała numery wyborcze dla kandydatów:

1. Recep Tayyip Erdogan
2. Muharrem İnce
3. Kemal Kılıçdaroğlu
4. Sinan Oğan

W czwartek İnce ogłosił, że wycofuje się z wyborów. Dlaczego? W sieci pojawił się film pornograficzny, w którym rzekomo występuje. Polityk zdecydowanie zaprzeczył, że to on jest na nagraniu, twierdząc, że zostało ono sfabrykowane techniką deep fake i wzięte „z izraelskiej strony porno”.

Zostało więc trzech kandydatów. Sondaże wskazują, że walka o fotel prezydenta rozstrzygnie się między obecnym prezydentem Erdoganem oraz socjaldemokratą Kılıçdaroğlu, reprezentującym Republikańską Partię Ludową (CHP). Oğan, reprezentujący skrajnie prawicową Partię Narodowego Działania (MHP) może liczyć na poparcie w granicach 2-3 procent. İnce, zanim wycofał się z wyścigu, także miał niskie notowania, które zaczęły spadać z 5 do ok. 3 procent.

Większość sondaży wskazuje na minimalne zwycięstwo kandydata opozycji w pierwszej turze wyborów. Prawdopodobne jest jednak, że niezbędna będzie druga runda, gdyż ani Erdogan ani Kılıçdaroğlu mogą nie zdobyć większości głosów.

Gdyby doszło do drugiej tury, to władzę w Ankarze najprawdopodobniej przejąłby kandydat socjaldemokratów. W większości opublikowanych w ostatnim czasie badań Kılıçdaroğlu wygrywa z Erdoganem.

Oprócz głosowania na prezydenta, Turcy wybiorą także krajowy parlament. Do podziału jest 600 mandatów dla członków jednoizbowego Wielkiego Zgromadzenia Narodowego Turcji.

Mieszkańcy kraju głosują na partie, które mogą startować w blokach, zwanych sojuszami. W 2022 roku, po raz pierwszy od przewrotu wojskowego z 1980 roku, obniżono próg wyborczy do 7 procent. Partie uczestniczące w blokach nie muszą przejmować się progiem, gdyż dotyczy on całego sojuszu.

Prawicowy Sojusz Ludowy składa się z następujących ugrupowań:

• Partia Sprawiedliwości i Rozwoju (AKP)
• Partia Narodowego Działania (MHP)
• Partia Wielkiej Jedności (BBP)
• Partia Nowego Dobrobytu (YRP)

Sojusz Narodowy jest bardziej taktycznym porozumieniem, łączącym partie o różnym profilu ideowym. Są to między innymi:

• Republikańska Partia Ludowa (CHP)
• Dobra Partia (İyi)
• Partia Demokracji i Postępu (DEVA)
• Partia Przyszłości (GP)

Trzecim blokiem jest lewicowy Sojusz na rzecz Pracy i Wolności. Wśród tworzących porozumienie partii są:

• Partia Zielonej Lewicy (YSP)
• Partia Tureckich Robotników (TIP)
• Demokratyczna Partia Ludów (HDP)
• Partia Pracy (EMEP)

Ostatnim blokiem jest kojarzony ze skrajną prawicą Sojusz Przodków, który powstał w marcu 2023 roku. Tworzą go między innymi:

• Partia Zwycięstwa (ZP)
• Partia Sprawiedliwości (AP)

Według sondaży, walka o zwycięstwo znów rozegra się pomiędzy dotychczas rządzącą koalicja na czele z AKP Recepa Tayyipa Erogana (Sojuszem Ludowym) a Sojuszem Narodowym, którego główną partią jest CHP, którego kandydatem jest Kemal Kılıçdaroğlu.

Większość badań wskazuje na przewagę stronnictwa obecnie rządzącego prezydenta, które może liczyć na między 42 a około 45 procent głosów, z czego sama AKP oscyluje wokół 35 procent.

Opozycja, jak pokazują sondaże, może otrzymać nieco poniżej 40 procent, choć pojawiło się już jedno badanie wskazujące na minimalną wygraną Sojuszu Narodowego. Zdecydowanym liderem tego bloku jest CHP, na które chce głosować nieco ponad 30 procent respondentów.

Lewicowy Sojusz na rzecz Wolności i Pracy chce poprzeć około 10 procent wyborców.

Tureckie prawo zakazuje publikowania sondaży na 10 dni przed wyborami. Ponadto, w kraju w dni głosowania obowiązuje kilka innych zakazów:

• Między godzinami 6:00 a 24:00 nie wolno sprzedawać napojów alkoholowych
• Nie wolno nosić broni, z wyjątkiem służb porządkowych
• Wszystkie miejsca publicznej rozrywki, takie jak kawiarnie, będą zamknięte
• Jedynie restauracje mogą serwować posiłki
• Wesela można organizować dopiero po godzinie 18

Te same obostrzenia będą również obowiązywać w przypadku drugiej tury wyborów, która – jeśli będzie konieczna – odbędzie się w Turcji 28 maja.

Jak uważają eksperci, głównym problemem, z jakim będzie musiał zmierzyć się nowy prezydent Turcji oraz parlament, będzie trudna sytuacja gospodarcza.

„Do głównych problemów, które narosły w ostatnich latach, należą: przedłużający się okres niekonwencjonalnej polityki monetarnej, która doprowadziła do stale wysokiej inflacji oraz ciągłej słabości i niestabilności waluty; pogłębiająca się nierównowaga zewnętrzna i niskie rezerwy walutowe; trwały odpływ kapitału w warunkach gwałtownego spadku zaufania inwestorów oraz coraz bardziej wygórowane wydatki publiczne” – piszą analitycy firmy ubezpieczeniowej Allianz.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Portal i.pl codziennie. Obserwuj i.pl!

dś