Zanieczyszczone leki dla cukrzyków? Zaniepokojeni pacjenci szturmują apteki. Ministerstwo Zdrowia uspokaja: "Chorzy powinni przyjmować leki"

We wtorek "Dziennik Gazeta Prawna" opublikował niepokojące informacje wskazujące, że leki stosowane przez chorych na cukrzycę typu II mogą być zanieczyszczone toksycznymi związkami. Chodzi o substancję czynną - metforminę, która jest podawana jako lek pierwszego rzutu. Na liście podanej przez DGP, znajduje się łącznie aż 26 preparatów, w tym medykamenty w różnych dawkach, a także te o przedłużonym działaniu.

- Metformina jest zalecana głównie u dorosłych pacjentów, natomiast u dzieci stosunkowo sporadycznie - u pacjentów z cukrzycą typu 2, która jest następstwem otyłości i insulinooproności. Preparat jest zarejestrowany od 10 roku życia - powiedziała prof. dr hab. med. Małgorzata Myśliwiec, kierownik Katedry i Kliniki Pediatrii, Diabetologii i Endokrynologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

Informacja wzbudziła niepokój u pacjentów, którzy nie mają pewności, czy przyjmowane regularnie leki są bezpieczne. Od rana chorzy próbują uzyskać informacje w aptekach i szpitalach.

- Mamy mnóstwo telefonów od pacjentów - mówi technik farmacji Anna Szuder z Apteki Melisa w Malborku. - Chorzy proszą o radę, czy mają przyjąć poranną dawkę leków. Co druga osoba przychodząca dziś do apteki zadaje pytania o Metforminę. Pytają również ci, którzy nie biorą leku, ale mają cukrzyków w rodzinie. Wszystkim odpowiadamy że muszą czekać na decyzję ministerstwa.

Pacjenci dzwonią też od rana do Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków.

- Jest to dla nas zatrważająca sytuacja i cały czas czekamy na dalsze wiadomości. Dzwonią do nas pacjenci, którzy są zaniepokojeni, bo nie wiedzą czy mogą bezpiecznie przyjąć lek - powiedziała Krystyna Kiedrowicz, z Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków.

Z naszych informacji wynika, że apteki nie otrzymały sygnału o wycofaniu jakichkolwiek serii leków. Takie komunikaty są wysyłane zwykle rano przez wojewódzkie inspektoraty farmaceutyczne w razie wystąpienia podobnych sytuacji kryzysowych.

- Jeżeli dowiemy się, że normy są przekroczone na tyle, że stwarzają zagrożenie, to lek zostanie wycofany. W tym momencie nie ma informacji, przez które trzeba by ten lek wycofać - powiedział Łukasz Szumowski, minister zdrowia i podkreślił: - Nie mamy żadnych informacji z europejskich agencji lub instytucji polskich, które nakazałyby wycofanie serii leku.

Resort Zdrowia wydał komunikat, w którym również uspokaja pacjentów i zaleca kontynuowanie leczenia zgodnie z zaleceniami specjalistów.

- W zgodnej opinii ekspertów pacjenci nie powinni rezygnować z przyjmowania leków zawierających metforminę. W przypadku uzyskania potwierdzonych informacji o zanieczyszczeniach występujących w konkretnych partiach leków Główny Inspektor Farmaceutyczny niezwłocznie wyda decyzję o wycofaniu ich z obrotu - informuje Ministerstwo Zdrowia.

W Ministerstwie Zdrowia od rana trwają spotkania, a o godz. 13 ma się zebrać sztab kryzysowy.

Pełna treść komunikatu Ministerstwa Zdrowia:

W zgodnej opinii ekspertów pacjenci nie powinni rezygnować z przyjmowania leków zawierających metforminę. W przypadku uzyskania potwierdzonych informacji o zanieczyszczeniach występujących w konkretnych partiach leków Główny Inspektor Farmaceutyczny niezwłocznie wyda decyzję o wycofaniu ich z obrotu. Jest to standardowa procedura, która jest każdorazowo wdrażana w takich sytuacjach. Ze względu na bezpieczeństwo pacjentów przekazywanie tych informacji do aptek odbędzie się w ścisłej współpracy z Naczelną Izbą Aptekarską. Informacje o możliwym niepożądanym działaniu produktów leczniczych nie zostały oficjalnie potwierdzone przez Europejską Agencję Leków (EMA), a do Ministerstwa Zdrowia nie zostały przekazane jakiekolwiek wytyczne EMA o wycofaniu leków ze sprzedaży ani o konieczności zaprzestania ich przyjmowania.

Szacuje się, że w Polsce problemy z cukrzycą może mieć nawet dwa miliony osób. Jeśli chodzi o województwo pomorskie, to mówi się o 100 tys. chorych. Niestety w wielu przypadkach już na samym początku pacjenci decydują się na włączenie farmakoterapii, co jest łatwiejsze od radykalnej zmiany trybu życia.

- Według Amerykańskich i Polskich Zaleceń Towarzystw Diabetologicznych Metformina jest lekiem pierwszego rzutu w leczeniu cukrzycy typu 2. Natomiast warto podkreślić, że można uniknąć rozwoju cukrzycy typu 2 i wprowadzenia farmakoterapii poprzez wdrażanie zdrowego stylu życia - wysiłku fizycznego i prawidłowego żywienia - mówi prof. dr hab. med. Małgorzata Myśliwiec.

Warto podkreślić, że nie jest to pierwszy przypadek informacji o zanieczyszczeniu substancji czynnej. W ubiegłym roku Główny Inspektor Farmaceutyczny wstrzymał sprzedaż preparatu walsartan, który jest stosowany na nadciśnienie.

W tym roku zdecydowano o wycofaniu ranitydyny, którą przyjmowali między innymi pacjenci cierpiący na zgagę. W obu przypadkach winowajcą była toksyczna substancja NDMA, a więc związek, o którym mówi się w kontekście zanieczyszczenia metforminy.