Zmiany w 800 plus. Świadczenie tylko dla pracujących Ukraińców? Wiceminister Sebastian Gajewski tłumaczy

W ubiegłym tygodniu kandydat Koalicji Obywatelskiej na prezydenta, prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski zaapelował do rządu o podjęcie prac nad zmianą prawa, aby świadczenia takie jak „800 plus” były wypłacane Ukraińcom pod warunkiem, że mieszkają, pracują i płacą podatki w Polsce. Przekonywał, że propozycja ta jest zdroworozsądkowa i ma się Polsce opłacać.

W czwartek na platformie X premier Donald Tusk odniósł się do sprawy.

„Propozycja Prezydenta Rafała Trzaskowskiego, aby wypłacać 800+ tylko tym migrantom, również Ukraińcom, którzy rzeczywiście mieszkają, pracują i płacą podatki w naszym kraju, zostanie pilnie rozpatrzona przez rząd. Ja jestem na tak” – napisał szef rządu.

Sebastian Gajewski (Nowa Lewica), wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej, pytany przez i.pl o stanowisko Lewicy oraz MRPiPS w sprawie zmian w świadczeniu „800 plus”, aby było wypłacane tylko imigrantom, którzy pracują w Polsce, przypomniał, że „w system zabezpieczenia społecznego i w każde świadczenie, są wpisane ryzyka związane z możliwymi nadużyciami”.

– One są tak stare, jak jest stare jest zabezpieczenie społeczne, czyli od XIX wieku. Jak się pojawia jakieś świadczenie, zawsze się pojawia pokusa nadużyć – tłumaczył.

Podkreślił, że „rolą przezornego ustawodawcy jest to, aby stworzyć takie mechanizmy, które będą usuwały ryzyka ewentualnych nadużyć”.

– W tej chwili – w ustawie o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci oraz w ustawie o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa – jest szereg mechanizmów, które umożliwiają wyłapywanie takich przypadków, w których ktoś nienależnie, niecelowo, z naruszeniem przepisów, pobiera świadczenie wychowawcze „800 plus”. Można prawo do takiego świadczenia wstrzymać, można je uchylić, są do tego mechanizmy prawne i techniczne, na przykład ZUS jest w kontakcie ze Strażą Graniczną, która przekazuje informacje dotyczące tego, kiedy obywatel Ukrainy opuszcza terytorium Polski, bo – jak wiemy – opuszczenie przez obywatela Ukrainy terytorium Polski na dłużej niż 30 dni, powoduje utratę prawa do „800 plus” – tłumaczył.

Sebastian Gajewski podkreślił, że „w ubiegłym roku było ponad 40 kilka tys. wstrzymań wypłaty tych świadczeń, mamy ponad 19 tys. uchyleń prawa do tego świadczenia”.

– To pokazuje, że te mechanizmy działają. Oczywiście, jest pole do rozmowy, czy należy je bardziej uszczelniać, czy należy je bardziej konkretyzować – wskazał.

Wiceminister zauważył, że Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej taką rozmowę gotowe jest prowadzić.

– Możemy też przygotować stosowne analizy, nawiązać współdziałanie w tej materii z ZUS, który odpowiada za stosowanie przepisów o świadczeniu „800 plus”, zarówno w stosunku do Polaków, jak i do Ukraińców – zarówno tych, którzy pobierają to świadczenia na zasadach ogólnych, jak i tych, którzy pobierają z ustawy pomocowej – dodał.

Wiceminister Gajewski zaznaczył, że jeżeli myśli się o wiązaniu prawa do świadczenia „800 plus” z aktywnością zawodową, to trzeba mieć na uwadze dwie sprawy.

– Po pierwsze – trzeba myśleć o dobru dziecka, bo pamiętajmy, że świadczenie „800 plus” jest przeznaczone na koszty związane z wychowaniem dziecka i to wprost jest wpisane do ustawy. Po drugie – trzeba pamiętać, że poziom aktywności zawodowej Ukraińców w Polsce jest bardzo wysoki i wynosi 78 proc. Odpowiada to poziomowi aktywności zawodowej kobiet w Polsce i jest niewiele niższy niż poziom aktywności zawodowej Polaków ogółem, czyli 81 proc. To są dwie perspektywy, które trzeba brać pod uwagę – wyjaśnił.

Wiceszef MRPiPS wskazał, że „jeżeli rozmawiamy o konkretnych rozwiązaniach, dotyczących konkretnego świadczenia, jak ono ma się zmienić i komu ma być ewentualnie odebrane, to musimy rozmawiać o konkretnej propozycji”.

– My dzisiaj mamy dyskusję w social mediach i postulat Rafała Trzaskowskiego, a jak wiemy, diabeł tkwi w szczegółach. My, jako MRPiPS, czekamy na konkretną propozycję i bardziej szczegółowe postulaty. Wtedy będzie nam łatwiej prowadzić dyskusję. Na polecenie premiera przygotujemy wszelkie analizy i oceny, a jako Lewica w rządzie, będziemy brać udział w dyskusji dotyczącej rozwiązania w sprawie świadczenia „800 plus” dla Ukraińców, zachowując naszą lewicową wrażliwość, która obejmuje troskę o wszystkie dzieci – podkreślił.