Alarmujące dane Fundacji GrowSPACE. Liczba prób samobójczych wśród najmłodszych dramatycznie rośnie

Podczas konferencji prasowej, która odbyła się w poniedziałek, aktywiści Dominik Kuc, Paulina Filipowicz i Mateusz Trzaska działający w Fundacji GrowSPACE przedstawili informacje dotyczące prób samobójczych wśród dzieci i młodzieży do 18 roku życia. Dane te zostały pozyskane od wojewódzkich komend policji. Wynika z nich, że liczba przypadków prób samobójczych dzieci i młodzieży do 18 roku życia w 2023 roku wyniosła 2139.

Liczba prób samobójczych, które niestety zakończyły się zgonem, wynosi sumarycznie 146 przypadków. W aż 8 województwach zanotowano wzrost wobec 2022 roku. Jest to także drugi rok z rzędu, gdy ten smutny wskaźnik utrzymuje się powyżej dwóch tysięcy osób.

Dominik Kuc, zaangażowany działacz Fundacji GrowSPACE, komentując obecną sytuację, podkreślił konieczność zwiększenia dostępności opieki psychiatrycznej dla dzieci i młodzieży.

– Te dane pokazują, ile mamy jeszcze do zrobienia w zakresie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Przed nami sporo pracy, ponieważ statystyki z zeszłego roku powtórzyły się. Wiemy, że średni czas oczekiwania na konsultację na NFZ do psychiatry lub psychiatrki dziecięcej wyniósł 238 dni. Musimy pilnie działać, aby zwiększyć dostępność opieki. 3 miliardy na psychiatrię i onkologię dziecięcą w nowym budżecie to bardzo ważny krok, ale nadal musimy działać na rzecz tzw. „referencyjności 0”. To nie tylko kolejny szpital i oddział, ale również pomoc ambulatoryjna, pomoc psychologiczna, środowiskowa, profilaktyka, psychoedukacja. Eksperci i ekspertki są zgodni, że ogromną większość tych statystyk można zatrzymać właśnie za pomocą „poziomu zero” – powiedział Dominik Kuc.

Po raz drugi z rzędu dane utrzymują się na poziomie ponad dwóch tysięcy przypadków. Sprawa niepokoi specjalistów i specjalistki, którzy niosą pomoc młodym ludziom.

Paulina Filipowicz, psycholożka i aktywistka Fundacji GrowSPACE, zaznaczyła, że na zwiększenie prób samobójczych wśród młodzieży wpływają różnorodne czynniki. Do nich należą trudna sytuacja rodzinna, społeczna izolacja, choroby somatyczne i psychiczne, stresujące wydarzenia życiowe oraz ogólne poczucie braku bezpieczeństwa. Jak zaznacza, „to my, dorośli, jesteśmy odpowiedzialni za świat jaki oddajemy młodym ludziom”.

– Po pierwsze warto podkreślić, że na zachowania suicydalne ma wpływ wiele czynników, które wzajemnie na siebie oddziałują. Wśród przyczyn zachowań samobójczych dzieci i młodzieży najczęściej wymienia się trudną sytuację rodzinną (rozwód rodziców, nasilone konflikty rodzinne, upośledzenie relacji rodzic-dziecko), społeczną izolację, choroby somatyczne i psychiczne, stresujące wydarzenia życiowe czy sytuacje kryzysowe. Pamiętajmy, że współcześnie młodzi ludzie to pokolenie obarczone doświadczeniami izolacji. Jako ważny czynnik kryzysów suicydalnych psychologowie wskazują też brak poczucia bezpieczeństwa: wojna za granicami kraju, rosnący niepokój społeczny, kryzysy światowe. Specjaliści mówią coraz częściej o „syndromie podłego świata”, który szczególnie miałby dotykać młode pokolenie – podsumowuje Paulina Filipowicz.

W ubiegłym tygodniu Sejm przyjął ustawę, która gwarantuje 3 miliardy złotych na psychiatrię i onkologię dziecięcą. Zdaniem Fundacji GrowSPACE to spory krok w dobrą stronę, lecz trzeba mieć na uwadze, na co dokładnie te fundusze powinny być wydatkowane. Do rekomendacji wydanych przez organizację należy:

• Dalszy rozwój pomocy środowiskowej i ambulatoryjnej, szczególnie poza dużymi ośrodkami miejskimi;
• Wsparcie „Referencyjności/Poziomu 0” – profilaktyki i psychoedukacji;
• Zwiększenie finansowania oddziałów psychiatrycznych dla dzieci i młodzieży dziennych i całodobowych przez Ministerstwo Zdrowia, ze szczególnym naciskiem na tworzenie nowych miejsc na oddziałach;
• Nacisk na kształcenie specjalistów i specjalistek – psychiatria dzieci i młodzieży jako deficytowa, zwiększanie liczby miejsc rezydenckich i stażowych, edukacja innych zawodów medycznych w temacie wspierania pacjentów psychiatrycznych;
• Rozwój instytucji i zawodów pozamedycznych, np. asystentów i asystentek zdrowienia.

Kluczowe są także zmiany w zakresie wyceny świadczeń NFZ, w taki sposób, aby zatrzymać odpływ specjalistów i specjalistek do rynku prywatnego. Eksperci i ekspertki apelują także o współpracę międzyresortową, wraz z Ministerstwem Edukacji oraz Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

– W środku kryzysu suicydalnego dzieci i młodzieży musimy zwrócić uwagę na potrzeby najmłodszych. Od nich usłyszymy, że chcą oni być pewni, że w sytuacji kryzysowej w ich szkole będzie psycholog gotowy, by im pomóc. W szkole zagościć na stałe musi też psychoedukacja. My uczniowie, niezależnie od szkoły, w jakiej jesteśmy, chcemy wiedzieć, jak radzić sobie emocjami i zapobiegać kryzysom, zanim się pojawią. – komentuje Mateusz Trzaska.

Źródło: Fundacja GrowSPACE