Autostrada A4 Bis lepsza od A4? Który wariant przebiegu autostradowej obwodnicy aglomeracji śląskiej zostanie wybrany? Oto nowe możliwości

Budowa nowej, autostradowej obwodnicy aglomeracji śląskiej to gorący ostatnio, zwłaszcza w gminie Wyry temat. Dlaczego akurat tam? Bo ujęta w koncepcyjnym opracowaniu firmy INKOM trasa ma w trzech, na cztery warianty, przebiegać właśnie przez tę gminę.

Dla metropolii to byłaby bardzo ważna droga, bo pozwoliłaby odciążyć bardzo mocno obłożoną ruchem autostradę A4 w Katowicach. To miejsce, które często się korkuje, a w godzinach szczytu trudno mówić tu o płynności przejazdu. Dlatego już od ponad dwudziestu lat w województwie śląskim mówi się ewentualnej budowie alternatywnej trasy, autostradowej obwodnicy aglomeracji. Budowa tzw. autostrady A4 bis była też wpisana w 2014 roku do Strategii Rozwoju Systemu Transportu Województwa Śląskiego. W 2019 roku Urząd Marszałkowski w Katowicach zlecił firmie INKOM stworzenie koncepcji przebiegu autostrady A4 bis w ujęciu wariantowym. Firma wykonała zadanie.

- Koncepcja została przekazana zamawiającemu w grudniu 2019 roku. Od tego czasu praktycznie nie mieliśmy aktualizacji kontaktów w tym zakresie – poinformowała nas firma INKOM, odsyłając jednocześnie po więcej informacji do Urzędu Marszałkowskiego województwa śląskiego.

Co o budowie autostradowej obwodnicy metropolii mówi Urząd Marszałkowski?

- Narastające w błyskawicznym tempie procesy inwestycyjne w korytarzu istniejącej A4 i nasilająca się groźba wyczerpania jej przepustowości już w najbliższych latach, zobligowały Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego do szukania optymalnego przebiegu nowego śladu autostrady (umownie nazywanego A4 bis) – mówi Sławomir Gruszka, rzecznik Urzędu Marszałkowskiego w Katowicach. - W związku z tym w 2019 r. zlecono Przedsiębiorstwu Projektowo – Usługowemu „INKOM” opracowanie „Koncepcji przebiegu autostrady A4 bis w ujęciu wariantowym”. Zlecenie tego opracowania eksperckiego było wynikiem wstępnej analizy zgłoszonych wniosków w ramach etapu zawiadomienia o przystąpieniu do zmiany planu zagospodarowania przestrzennego województwa – dodaje rzecznik.

Jak jednak tłumaczy rzecznik marszałka, to jedynie koncepcja, nie dokument na podstawie którego można rozpocząć montaż finansowy i budowę.

- Koncepcja nie jest dokumentem regionalnym, stanowiącym podstawę do prowadzenia polityki transportowej województwa, a jedynie opracowaniem eksperckim, sporządzonym na potrzeby zmiany Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego 2020+. Opracowanie zostało również przekazane do wykorzystania w pracach nad Aktualizacją Strategii Rozwoju Systemu Transportu Województwa Śląskiego – mówi Gruszka.

Nowa, ujęta w nowej Strategii Rozwoju Systemu Transportu Województwa Śląskiego droga, z pewnością będzie bardzo ważna dla mieszkańców aglomeracji oraz tranzytu. Trasa ma przebiegać przez południową część województwa śląskiego po terenach gmin Gliwice, Sośnicowice, Knurów, Gierałtowice, Orzesze, Ornontowice, Łaziska Górne, Wyry, Mikołów, Tychy, Katowice, Mysłowice. Niepokoi jednak bardzo zwłaszcza mieszkańców gminy Wyry. Dlaczego? Bo spośród czterech wariantów przebiegu trasy – trzy biegną właśnie przez tę gminę. Żywo zainteresowany tym problemem jest Marek Gołosz, radny tej gminy.

- Dwa z wariantów przebiegu A4 bis zakładają trasę biegnącą przez centrum miejscowości. Realizacja dwóch wariantów to koniec rozwoju dla naszej miejscowości. Od lat nasza gmina to dobre miejsce do zamieszkania dla wszystkich, którzy marzą o własnym domu z ogródkiem. Jesteśmy pierwszą gminą wiejską od Katowic. Oferujemy komfort mieszkania poza miastem, ale i bliskość dobrze płatnych miejsc pracy zlokalizowanych w centralnej części Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Dwa warianty dzielące naszą miejscowość biegną po terenach przeznaczonych pod zabudowę jednorodzinną. Stąd ich realizacja nie tylko będzie oznaczała wywłaszczanie obecnych mieszkańców, ale też zniechęci do osiedlania się w Wyrach. Jest to absolutnie nie do zaakceptowania - powiedział nam Marek Gołosz.

Jak dodaje radny, jest przekonany, że będzie to oprotestowane przez władze gminy i całą społeczność.
- Trzeci wariant, choć teoretycznie najmniej inwazyjny, również budzi kontrowersje. Narusza wiele zamieszkałych nieruchomości. Biegnie w tym samym miejscu, w którym planowana jest linia Kolei Dużych Prędkości Centralnego Portu Komunikacyjnego. Autostrada w tym wariancie biegnie przez strefę przeznaczoną w naszej gminie pod inwestycje, co dawałoby szansę na przyciągnięcie nowych dużych przedsiębiorców, jak w Gminie Czerwionka-Leszczyny. Niestety zjazdy z autostrady zaproponowano w sąsiednich miejscowościach, co sprawia, że Wyry raczej nie wykorzystają potencjału autostrady, a będą musiały ponosić negatywne skutki tej inwestycji - kończy Marek Gołosz.

Do Urzędu Marszałkowskiego o informację na temat przebiegu drogi zwróciła się także w grudniu ubiegłego roku m.in. Barbara Prasoł, wójt gminy Wyry. Opublikowała też odpowiedź, jaką otrzymała. Wynika z niej między innymi, że obecnie trwają prace nad sporządzeniem zmiany Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego 2020+, która zostanie poddana wstępnym konsultacjom społecznym w II-III kwartale 2021 r. Jeżeli wariant lub warianty przebiegu A4 bis przyjęte w koncepcji zostaną uwzględnione w opracowywanym obecnie dokumencie, to zostaną one udostępnione na etapie wspomnianych konsultacji, o czym gmina ma na bieżąco informować i zachęcać do wzięcia udziału w konsultacjach, jeśli tylko pojawi się taka możliwość.

Urząd Marszałkowski nie chce na razie mówić więcej na temat koncepcji A4 bis. Jednak wiadomo, nie do dziś, że prędzej czy później budowa południowej obwodnicy metropolii będzie konieczna, bo przepustowość obecnych arterii drogowych w województwie drastycznie się kurczy.

Pod uwagę brane są więc także inne możliwości objeżdżania metropolii. Na przykład od północy. Częścią północnej obwodnicy mogłaby być, będąca obecnie na etapie tworzenia Studium Techniczno- Ekonomiczno-Środowiskowego Przebiegu - trasa ekspresowa S11. Jak pisaliśmy w 2018 roku, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad w Katowicach podpisała umowę z wykonawcą dokumentacji (STEŚ) tej ważnej dla naszego regionu inwestycji. Mowa o odcinku od Piekar Śląskich do granicy naszego województwa. W skład S11 wejdzie obwodnica Tarnowskich Gór. Budowa S11 w województwie śląskim, według wstępnych szacunków ma kosztować około 3 miliardów złotych. Oba odcinki będą realizowane w formule „projektuj i buduj”. Budowa ma się zacząć w latach 2023-2026. Orientacyjna długość drogi S11 na terenie województwa śląskiego wynosi około 61 km. Jednak ostateczna długość oraz przebieg będzie wynikała z wybranego wariantu. Przyjęto założenie, że na całej długości w granicach woj. śląskiego droga ekspresowa S11 będzie biegła po nowym śladzie, jednakże nie wyklucza się odcinkowego przebiegu drogi po istniejącej drodze krajowej nr 11.
Niewykluczone, ze w ramach budowy tzw. północnej obwodnicy aglomeracji mogłoby dojść do połączenia S11 z przedłużoną od węzła Pyrzowice do węzła Kleszczów drogą S1.

Wszystkie te plany zarówno autostrad aA4 bis, jak i północna obwodnica aglomeracji to na razie jedynie koncepcje i trudno mówić o konkretnych perspektywach czasowych. To bardziej drogowe marzenia województwa śląskiego niż konkretne plany. Jednak w przypadku autostrady A4 bis, dzięki koncepcji firmy INKOM są one dużo bardziej sprecyzowane od planów związanych z północną obwodnicą aglomeracji. Gminy które leżą na terenach na których zaplanowano koncepcyjny przebieg A4 bis właśnie występują do Urzędu Marszałkowskiego o szczegóły tych planów. Tak robi gmina Wyry, Ornontowice i planują kolejne.
Tymczasem sprawdziliśmy jakie najważniejsze drogowe inwestycje wpisano do Strategii Rozwoju Systemów Transportowych Woj. Śląskiego w 2014 roku. Tu zdziwienie, bo wiele z nich już oddano do użytku. Wśród najważniejszych inwestycji ujętych w strategii była budowa autostrady A1 w Śląskiem. Obecnie budowany jest jej ostatni 17 km-odcinek. Kolejna to budowa drogi S1. Tu także większość wspomnianych odcinków od Pyrzowic w kierunku granicy w Zwardoniu, jest w budowie lub w przetargu. W strategii jest także wspomniana już budowa trasy S11, Beskidzkiej Drogi Integracyjnej, DTŚ wschód (Katowice – Dąbrowa Górnicza – Jaworzno), droga regionalna Racibórz – Pszczyna oraz budowa A4 bis. W 2014 roku ta ostatnia była na etapie dopiero postulowanej inwestycji.
Współpraca: Patryk Osadnik