Cukier = otyłość i choroby. A dzieci chorują dwa razy częściej. Niepokojący raport

Producenci żywności dosypują cukier niemal do wszystkiego: i do przekąsek, i do gotowych potraw, żeby lepiej smakowały (czytaj: się sprzedawały). Jedna kostka lub płaska łyżeczka cukru waży 3 gramy. W niewielkiej porcji keczupu (15g) jest prawie półtorej kostki cukru.

Dodatkowo chętniej niż kiedyś sięgamy po słodkie napoje. Badania pokazują, że jest to jedna z krótszych dróg do otyłości. Ok. 30 proc. dzieci w wieku 8 lat spożywa napoje gazowane co najmniej raz w tygodniu. Ok. 67 proc. nastolatków spożywa napoje energetyczne.

Również dla zębów napoje słodzone, a na dodatek gazowane, to prawdziwa katastrofa. Bo powodują demineralizację szkliwa i galopującą próchnicę.

Po dosładzane napoje masowo sięgają także dorośli. W pakietach promocyjnych kosztują niejednokrotnie mniej, niż zwykła woda mineralna.

Według szacunków w Polsce aż 68 procent mężczyzn i ponad 53 procent kobiet ma nadwagę.

Co czwarty mężczyzna i prawie co piąta kobieta cierpi na otyłość. Jeśli się nie opamiętamy, w 2025 r. otyłych kobiet będzie 26 proc., a mężczyzn - 30 proc..

Przykład idzie od góry. Dodatkowe kilogramy to również problem wśród dzieci i młodzieży. Nadwaga dotyczy już 44 proc. chłopców i 25 proc. dziewcząt, a liczba najmłodszych z nadwagą rośnie.

Fatalne nawyki żywieniowe prowadzą do epidemii nadwagi i otyłości. Zbyt duża ilość cukru przyczynia się m.in. do rozwoju cukrzycy. Mierzy się z nią już blisko 3 mln Polaków.

Narastającym problemem jest stopa cukrzycowa: owrzodzenia i ciężko gojące się rany kończą się nawet amputacją. Cukrzyca typu 2 pojawia się u coraz młodszych osób, co jest efektem spożywania produktów przetworzonych i bogatych w cukier.

- Tylko w 2017 r. Narodowy Fundusz Zdrowia wydał na leczenie cukrzycy blisko 1,8 mld zł (881 mln zł na leki przeciwcukrzycowe, 451 mln na paski insulinowe, 349 mln zł na pozostałe świadczenia). Według szacunków, w 2025 r. koszty te mogą przekroczyć 2,4 mld zł - mówi Małgorzata Koszur z NFZ w Szczecinie. - Przesłodzona dieta prowadzi także do chorób pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych, bezdechu sennego, próchnicy, jest czynnikiem ryzyka nowotworów, chorób zwyrodnieniowych kolan oraz nadciśnienia, na które coraz częściej cierpią też dzieci. W ciągu ostatnich pięciu lat liczba najmłodszych pacjentów z tym schorzeniem wzrosła dwukrotnie.

WIDEO: Źle prowadzona cukrzyca typu drugiego może skrócić życie nawet o 12 lat

Ministerstwo Zdrowia liczy, że złe nawyki uda się zmienić dzięki działaniom edukacyjnym i kampaniom społecznym. Resort przygotował m.in. cykl spotów telewizyjnych i radiowych pod hasłem „Planuję Długie Życie”, promujących zdrowy styl życia.

Do zmiany diety namawia również NFZ. Fundusz właśnie uruchomił specjalny serwis internetowy ze zdrowymi jadłospisami (diety.nfz.gov.pl). Podając kilka danych o sobie, m.in. wagę i wzrost, otrzymamy propozycję codziennych, zbilansowanych posiłków dostosowanych do indywidualnych potrzeb.

– Doświadczenie pokazuje, że z działaniami promocyjnymi powinny iść w parze również poważne zmiany legislacyjne. Dosładzane produkty powinny być obowiązkowo znakowane; należy zakazać kierowania reklam słodyczy do dzieci, a porady dietetyków powinny być finansowane w ramach poradni podstawowej opieki zdrowotnej; należałoby wprowadzić również podatek cukrowy - na takie rozwiązania wskazuje Ewa Borek, prezes Fundacji MY Pacjenci. – Wyższe ceny słodyczy powinny przynieść ograniczenie ich spożycia, a jeśli nie, to dodatkowe środki zostaną przeznaczone na pokrycie kosztów leczenia chorób powodowanych przez nadwagę i otyłość.

Dobrze byłoby wykształcić w sobie nawyk porównywania składu takich samych produktów różnych producentów, by wybrać ten mniej słodzony.

Ministerstwo Zdrowia do specjalnej akcyzy podchodzi ostrożnie, wskazując, że takie rozwiązanie wymagałoby szerokiej debaty.

O jej doliczanie do cen przesłodzonych napojów od dawna apeluje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), która epidemię otyłości i nadwagi uznaje za jedno z największych zagrożeń dla zdrowia ludzkości na całym świecie. Na „cukrowy podatek” zdecydowała się już m.in. Francja, Wielka Brytania czy Meksyk. Z danych WHO wynika, że w tym ostatnim kraju dwa lata po wprowadzeniu dodatkowych opłat, sprzedaż słodzonych napojów spadła o ok. 8 proc. Meksykanie zaczęli za to chętniej sięgać po butelkowaną wodę.

Za dużo jemy i pijemy

Żywność, także wysokokaloryczna, jest stosunkowo tania, łatwo dostępna, pakowana w większe opakowania, sprzedawana w promocyjnych cenach – to powoduje że więcej kupujemy i więcej jemy.

W wyniku braku równowagi pomiędzy pozyskiwaną a wydatkową wartością energetyczną powstaje nadwyżka energetyczna magazynowana w komórkach tłuszczowych, które się powiększają lub zwiększa się ich liczba. Dodatkowo zwiększa się wydzielanie wolnych kwasów tłuszczowych oraz licznych peptydów.

Konsekwencją tych dwóch mechanizmów może być szereg problemów zdrowotnych: cukrzyca typu 2, choroby pęcherzyka żółciowego, insulinooporność, bezdech senny, choroba wieńcowa, nadciśnienie, choroba zwyrodnieniowa kolan, nowotwory, np. rak piersi u kobiet po menopauzie, nieprawidłowości w gospodarce hormonów płciowych, zaburzenia płodności, bóle dolnego odcinka kręgosłupa, zwiększone ryzyko komplikacji przy znieczuleniach, otyłość macierzyńska.

Powyższe informacje pochodzą z raportu NFZ „Cukier, otyłość – konsekwencje”.