Spis treści
- Wyglądem nie przypomina grzyba. Jego właściwości prozdrowotne są na tyle silne, że jest jedynym gatunkiem grzyba stosowanym w ziołolecznictwie – wyjaśnia Nadleśnictwo Strzebielino.
Gdzie można znaleźć czyr brzozowy?
Jak sama nazwa wskazuje, ten ciekawie wyglądający grzyb można znaleźć właściwie wyłącznie na brzozie, jednak sporadycznie zdarza się, że pojawia się i na innych drzewach, najczęściej na buku, olszy, klonie, grabie i topoli. Nie jest grzybem pospolitym, więc został objęty ochroną gatunkową.
Nie należy do najmniejszych, może osiągnąć nawet 50 cm średnicy, więc raczej łatwo go dostrzec. Atakuje drzewa żywe, jednak po latach z pasożytem, zaatakowane drzewo umiera.
„Grzyb ten pasożytuje na różnych drzewach liściastych, ale tylko owocniki z pni żyjących brzóz posiadają właściwości lecznicze. Można je zbierać przez cały rok, jednak najlepsza jest zima i wczesna wiosna – na drzewach pozbawionych liści łatwiej jest dostrzec hubę” – czytamy w książce „Grzyby polskich lasów” Pawła Zarzyńskiego.
Jak rozpoznać, że to czaga?
- Wyglądem nie przypomina grzyba a raczej nadmierne spękanie kory lub jej rozrost. Przyjmuje postać czarnego nieregularnego, bulwiastego zgrubienia na pniu, co przypomina zwęglony fragment pnia lub żużel – podaje Nadleśnictwo Strzebielino.
Może też rozwijać się pod korą, wtedy jest dużo trudniejszy do zaobserwowania i przybiera inną postać. Jest bardziej skórzastym lub korkowatym tworem o żółtawo oliwkowej barwie. Może mieć nawet kilka metrów długości, ale taka forma czagi pojawia się dopiero tuż po lub już po obumarciu drzewa.
Właściwości leśnego dziwadła
Co takiego wyjątkowego jest w tym grzybie? Przede wszystkim fakt, że stosuje się go w ziołolecznictwie. W rosyjskiej medycynie naturalniej wykorzystuje się go jako lek przeciwko nowotworom. Czaga ma wysoką zdolność antyoksydacyjną, pięćdziesięciokrotnie wyższą niż zielona herbata.
- Właściwości te potwierdza fakt, że syberyjscy chłopi, którzy z oszczędności zamiast herbaty pili napar z czagi, w ogóle nie zapadali na nowotwory. Rdzenna ludność Kanady rozszerzyła jej zastosowanie do uśmierzania bóli reumatycznych – dodaje Nadleśnictwo Strzebielino.
Poza tym fińscy żołnierze w czasie II wojny światowej wykorzystywali czagę jako substytut kawy. W Polsce to środek przeciwbakteryjny, przeciwzapalny i wzmacniający. Poza tym używa się tego grzyba w leczeniu, m.in.:
- wirusowego zapalenia wątroby typu C,
- nadkwasoty i owrzodzenia żołądka,
- obniżaniu poziomu cholesterolu,
- opryszczki,
- regulacji ciśnienia krwi,
- poprawy kondycji włosów,
- demencji.
Nie zrywaj go bez pozwolenia
W związku z tym, że czyr brzozowy nie jest grzybem pospolitym i został objęty ochroną gatunkową, nie można go tak po prostu zerwać z kory drzewa. Na Czerwonej Liście ma status: R – rzadki. Jego pozyskiwanie wymaga zezwolenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska.
- W sprzedaży dostępne są różnego rodzaju wyciągi, ekstrakty i herbatki. W różnych źródłach można znaleźć przepisy jak przygotować i wykorzystać huby. Należy jednak pamiętać, żeby robić to z rozwagą zwłaszcza, jeżeli nie ma się doświadczenia w tym zakresie – alarmują Lasy Państwowe.
Źródło: Lasy Państwowe, Nadleśnictwo Strzebielino
