Klimat nie zna granic, czyli „keine Grenzen” według Zielonych

Pomieszkali parę lat i był to dobry czas dla kamienicy, gdyż rzeczona sąsiadka weszła do rady nadzorczej spółdzielni i zaczęła robić tam porządki. Efektem tego był – niemożliwy do ogarnięcia wcześniej – remont elewacji. Później mąż Niemiec dostał posadę nauczyciela historii chyba w Hamburgu, spakowali się więc i pojechali. Męża Niemca spotkałem parę lat później na jakiejś imprezie w POLIN, gdzie wygłaszał dość żenujący wykład o antysemityzmie gomułkowskiej ekipy. Wykład był żenujący, gdyż mąż Niemiec pracując na archiwalnych dokumentach najwyraźniej niewiele z nich zrozumiał.

Przypomniała mi się legenda miejska opowiadana w kręgach IPN-u: STASI (enerdowska tajna policja) podsłuchiwała peerelowskie elity, do opracowywania stenogramów zatrudniała specjalnie wcześniej wysłanych na studia do Polski funkcjonariuszy, którzy nie dawali sobie z zadaniem zupełnie rady, gdyż nawet kształcony w Polsce Niemiec nie jest w stanie zrozumieć, że słowo – proszę o wybaczenie – pierdolić, może mieć w rozmowie aż tyle różnych znaczeń. Impreza była międzynarodowa, większość gości to byli amerykańscy Żydzi, którzy dużo lepiej niż Niemcy są w stanie ogarnąć nadwiślańską specyfikę. Wykład nie został więc zbyt dobrze przyjęty, mimo iż dotyczył tak chwytliwego tematu, jak antysemityzm w Polsce w 1968 roku.

Od komunisty do opozycjonisty w NRD

Jednak nim mąż Niemiec przyjechał wygłosić wykład, kilka lat wcześniej wyprowadzał się z Polski. A zanim się wyprowadził zorganizowali z żoną nie-Wandą pożegnalną imprezę. Na tej imprezie się dowiedziałem, że sąsiadka pracowała w warszawskim biurze fundacji Heinricha Bölla. Wiedziałem wcześniej, że ktoś taki jak Böll istnieje. W liceum, na olimpiadzie polonistycznej, błysnąłem znajomością „Zwierzeń klauna”. Dziś mi by mi się to nie udało. Nie wiedziałem zaś o tym, że Heinrich Böll Stiftung, to fundacja niemieckiej partii Zielonych. Ale się dowiedziałem. Poznałem szefa warszawskiego biura. Opowiedział mi historię swojego życia. Syn Rosjanina z wojsk okupacyjnych („to była prawdziwa miłość”), ojca nie poznał, bo nim się urodził, przerzucili go na daleką Syberię. W szkole nikt go nie lubił, został więc komunistą. I był tym komunistą do czasu wizyty w Krakowie, w maju 1977 roku, czyli wtedy, gdy ludowa władza zamordowała Stanisława Pyjasa. Stwierdził więc, że mordowanie studentów przez władzę ludową nie mieści się w jego wyobrażeniach o komunizmie i został opozycjonistą.

Polscy Zieloni o niemieckich reparacjach

To trzecia, po Maleszce i Bronisławie Wildsteinie, znana mi osoba, której śmierć Pyjasa zmieniła życie (choć Maleszce to chyba nie za bardzo zmieniła). Został opozycjonistą ze wszystkimi tego wyboru skutkami, które w NRD były dość dotkliwe. Później, po zjednoczeniu Niemiec, został Zielonym. No i przy okazji się okazało, że spora część z obecnych na imprezie pracowników biura fundacji to też Zieloni. Tyle że polscy. No i przy okazji się okazało, że spora część działalności polskich Zielonych pokrywa z działalnością, którą prowadzą jako pracownicy fundacji niemieckich Zielonych. I wszystko jest legalnie, bo prawo w Polsce, choć zabrania finansowania działalności partii politycznych z zagranicznych środków, to nie zabrania polskim funkcjonariuszom partyjnym pracy w finansowanych z środków zagranicznych partii fundacjach.

Skąd ta historia? Przeczytałem, że troje z czworga głosujących przeciwko uchwale o reparacjach posłów, Tomasz Aniśko, Małgorzata Tracz, Urszula Zielińska, do Sejmu dostali się z list Koalicji Obywatelskiej, na których to listach znaleźli się jako przedstawiciele Zielonych.

TD