NIK prześwieli koszty Rejsu Niepodległości i wydatki Polskiej Fundacji Narodowej. "Trzeba wyjaśnić informacje o patologicznych zdarzeniach"

Najwyższa Izba Kontroli weźmie pod lupę wydatki Polskiej Fundacji Narodowej i spółek skarbu państwa w związku Rejsem Niepodległości. Zabiegał pan o to i się udało.
Wnioskowałem o stosowną kontrolę w ubiegłym roku na posiedzeniu Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej. Był to czas składania propozycji do planu pracy NIK na kolejny rok. Uznałem, ze jest to właściwa okazja, aby przedstawić wątpliwości związane z Rejsem Niepodległości.

Przypomnijmy, że to był rejs "Daru Młodzieży", szkolnego żaglowca Uniwersytetu Morskiego w Gdyni, który trwał od maja 2018 do marca 2019.
Wokół tego rejsu powstała bardzo dwuznaczna atmosfera. Z jednej strony pomysł wydawał się ciekawy, z drugiej docierały do nas informacje o bizantyjskich wydatkach.

Zdziwienie budziły informacje o egzotycznych podróżach polityków PiS i przedstawicieli spółek skarbu państwa, którzy odwiedzali jednostkę w portach na całym świecie. Ponieważ rejs finansowany był z wielu źródeł, nikt do tej pory nie ogarnął łącznej sumy kosztów całego przedsięwzięcia i nie zweryfikował racjonalności wydatków. Przypominam, że płacił nie tylko budżet państwa, ale także różne spółki i inne instytucje jak Lotos, czy Uniwersytet Morski. Wydaje się że Najwyższa Izba Kontroli jest najbardziej właściwą instytucją, aby zbadać fakty i wyjaśnić informacje o patologicznych zdarzeniach, związanych z tym rejsem.

Jakie konkretnie zdarzenia ma pan na myśli?
Na przykład ówczesna posłanka Dorota Arciszewska-Mielewczyk poleciała do Osaki, żeby tam przywitać polski żaglowiec. Wydaje się to, delikatnie mówiąc, lekko niepoważne.

Czemu nie powitać, jeśli można?
Nie wiem, czy jest sens finansowania przez polski parlament podróży posłanki z Gdyni, która chce w Osace przywitać gdyński żaglowiec. Wiem, że wiele osób z ministerstwa, łącznie z ministrem Gróbarczykiem również podróżowało, żeby przywitać na jakimś lądzie "Dar Młodzieży". Pamiętam, że do Panamy leciał jeden z wiceprezesów portu w Szczecinie, o którym wieść gminna niosła, że nie zna angielskiego. Być może było to sensowne, ale opinia publiczna powinna poznać informacje o wszystkich wydatkach i efektach tego przedsięwzięcia.

A tak nabrało ono dziwnego kolorytu.
Bardzo dziwnego.

W internecie pojawiła się, na przykład, informacja, że ktoś za robienie zdjęć podczas rejsu otrzymał około 400 tysięcy złotych. Nie wiem, czy to prawda. Jeżeli tak, to sprawa wymaga wyjaśnienia.

Warto zauważyć że Najwyższa Izba Kontroli może kontrolować także podmioty pozabudżetowe. Mam na myśli chociażby fundacje Lotosu, czy Orlenu. Ponieważ przed rokiem posłowie PiS głosowali podobnie jak ja, byłem przekonany, że ta kontrola już trwa . Ale niedawno podczas posiedzenia naszej komisji spytałem o dalsze jej losy obecnego na sali przedstawiciela NIK. Był skonsternowany tym pytaniem. Stwierdził, że odpowie na piśmie.

I odpowiedział.
Napisał, że Polska Fundacja Narodowa będzie kontrolowana ale w ostatnim kwartale tego roku.

Mam nadzieję, że NIK poważnie podejdzie do całości zagadnienia i sprawdzi wszystkie koszty Rejsu Niepodległości. W ten sposób uzyskamy możliwość transparentnej oceny racjonalności tego przedsięwzięcia i sprawców patologicznych zdarzeń.

Jak pan ocenia dotychczasową działalność szefa NIK Mariana Banasia?
Marian Banaś jest w ostrym konflikcie z Jarosławem Kaczyńskim, co otwiera szansę na rzetelne przeprowadzenie kontroli. Skoro jest taka nadzieja, trzeba próbować.