Rosja i Chiny bliżej Alaski, przybywa okrętów i samolotów. USA wzmocnią obronę na Aleutach

W październiku 2024 r. Straż Przybrzeżna Stanów Zjednoczonych zauważyła dwie chińskie jednostki straży przybrzeżnej operujące wraz z parą rosyjskich łodzi patrolowych podczas przepływania przez Morze Beringa, zaledwie kilka kilometrów od wód Alaski.

Był to trzeci rok z rzędu, kiedy rosyjsko-chiński konwój wojskowy przepłynął przez tę strategiczną drogę wodną. Rok wcześniej oba kraje przeprowadziły w tym regionie wspólne ćwiczenia morskie z udziałem 11 okrętów, co było wyraźnym sygnałem zacieśnienia współpracy wojskowej w pobliżu terytorium USA. Październikowa przeprawa, która według Chin była kontynuowana przez Cieśninę Beringa aż do Oceanu Arktycznego, miała miejsce niecałe trzy miesiące po pierwszym wspólnym locie chińskich i rosyjskich bombowców strategicznych nad Morzem Beringa – czytamy w artykule Radia Wolna Europa.

Wzmożona aktywność Rosji i Chin w pobliżu Alaski – gdzie stacjonuje największa flota amerykańskich myśliwców najnowszej generacji i gdzie znajduje się jeden z filarów amerykańskiej architektury obrony przeciwrakietowej – wywołuje apele o przywrócenie infrastruktury wojskowej z czasów zimnej wojny na Aleutach.

Admirał Samuel Paparo, dowódca Dowództwa Indo-Pacyfiku USA, powiedział 10 kwietnia przed Senacką Komisją Sił Zbrojnych, że popiera ponowne otwarcie zamkniętej bazy morskiej na wyspie Adak oraz modernizację bazy lotniczej Eareckson na wyspie Shemya, najbardziej na zachód wysuniętej wyspie archipelagu.

Obiekty na wyspach Adak i Shemya zapewniłyby Stanom Zjednoczonym „czas i dystans w stosunku do wszelkich sił, które chciałyby penetrować” amerykańskie wody lub przestrzeń powietrzną, powiedział Paparo. Reaktywacja bazy na wyspie Adak pozwoliłaby Stanom Zjednoczonym dziesięciokrotnie zwiększyć zasięg morskich samolotów patrolowych i rozpoznawczych (MPRA) w regionie, powiedział prawodawcom.

Łańcuch Aleutów, składający się z 14 dużych wysp wulkanicznych i 55 mniejszych, rozciąga się na długości ponad 1600 kilometrów od Alaski w kierunku rosyjskiego Półwyspu Kamczackiego. Wyspy leżą na trasach wielkiego koła, najkrótszych szlakach między Azją a Ameryką Północną, i stanowią bramę zarówno do Oceanu Arktycznego, jak i Morza Beringa.

Kamczatka – 800 kilometrów na zachód od Shemya – jest siedzibą rosyjskiej floty podwodnej na Pacyfiku oraz eskadry myśliwców dalekiego zasięgu. Paparo opisał rosyjską Flotę Pacyfiku jako „przedsięwzięcie rozwojowe”, które obecnie „często” operuje na trasach wielkiego koła.

Generał Gregory Guillot, dowódca Dowództwa Północnego Stanów Zjednoczonych, zeznał w lutym przed komisją senacką, że reaktywacja Adak może zapewnić ważny „dostęp morski i powietrzny”. Pentagon ocenia obecnie przyszłe zastosowania Adak, który posiada głębokowodny port z trzema nabrzeżami, dwa pasy startowe o długości 2100 metrów, wiele hangarów, platformy do odladzania oraz jeden z największych magazynów paliwa w Stanach Zjednoczonych.

W okresie zimnej wojny Adak służył jako główna baza przeciw okrętom podwodnym na Pacyfiku, a samoloty P-3 Orion regularnie patrolowały okoliczne wody. Na wyspie przechowywano również bomby głębinowe B57 przeznaczone do detonacji pod wodą i niszczenia okrętów podwodnych wroga. W szczytowym okresie na wyspie mieszkało 6000 żołnierzy wraz z rodzinami. Baza została oficjalnie zamknięta w 1997 roku. Obecnie na wyspie mieszka mniej niż 200 osób. Alaska Airlines obsługuje jedną komercyjną trasę do Adak, korzystając z samolotów Boeing 737.

Baza lotnicza Eareckson na wyspie Shemya posiada pas startowy o długości 3000 metrów oraz hangary. Na wyspie Shemya znajduje się również system radarowy Cobra Dane – zaawansowany czujnik służący do śledzenia startów rakiet balistycznych i satelitów. Baza lotnicza służy również jako awaryjne lotnisko dla samolotów cywilnych przelatujących nad północnym Pacyfikiem.

We wrześniu ub. r. siły amerykańskie przeprowadziły ćwiczenia na Shemya w odpowiedzi na wspólny lot bombowców Rosji i Chin. - Za każdym razem, gdy statek lub samolot państwowy wkracza w ten obszar, zbiera informacje – mówi Troy Bouffard, ekspert ds. bezpieczeństwa Arktyki z Uniwersytetu Alaski w Fairbanks. „Jedynym sposobem reagowania jest przechwycenie i wypchnięcie ich”.

-To prawdziwe wyzwanie – dodaje. „A miejsca takie jak Adak zapewniają doskonałą lokalizację dla bazowania środków niezbędnych do sprostania temu wyzwaniu”. Adak, który będzie częścią ćwiczeń Northern Edge dowództwa Indo-Pacific Command w sierpniu, może gościć samoloty P-8A Poseidon – najnowocześniejsze amerykańskie samoloty patrolowe i następcy modelu P-3. Samoloty P-8, oparte na konstrukcji Boeinga 737, są przeznaczone do wykrywania i niszczenia zarówno okrętów nawodnych, jak i podwodnych.

P-8 odgrywa kluczową rolę w działaniach antyokrętowych USA i sojuszników. Stany Zjednoczone wznowiły loty P-8 z bazy lotniczej w Keflaviku na Islandii w 2018 r. w związku z ponowną aktywnością Rosji w pobliżu GIUK Gap, kluczowego akwenu morsko-strategicznego Atlantyku. Sojusznicy, w tym Kanada, Niemcy i Norwegia, ogłosili plany zakupu samolotów, które zastąpią ich P-3. Norwegia wycofała się z planów zamknięcia arktycznej stacji lotniczej po pełnej inwazji Rosji na Ukrainę i będzie ją teraz wykorzystywać do lotów dronów morskich, które uzupełniają samoloty P-8.

Oczekuje się, że do początku lat 30. XXI wieku rosyjska Flota Pacyfiku powiększy się do 45 zmodernizowanych okrętów wojennych, w tym 19 okrętów podwodnych. Niektóre z najnowszych okrętów są uzbrojone w hipersoniczne pociski Cyrkon, które mogą osiągać prędkość ponad 5 Macha i uderzać w cele oddalone o setki kilometrów. Tymczasem Chiny rozbudowują największą na świecie flotę pod względem liczby okrętów. Congressional Research Service szacuje, że do 2030 r. flota ta może powiększyć się z 370 do 435 okrętów. Raporty wywiadu sugerują, że Rosja pomaga Chinom w zmniejszeniu sygnatur akustycznych ich okrętów podwodnych, co ma kluczowe znaczenie dla utrudnienia ich śledzenia przez siły amerykańskie.

Eksperci ostrzegają, że jeśli chińskie okręty podwodne z bronią jądrową dotrą do Arktyki, znacznie zwiększy to zdolność Pekinu do przeprowadzenia drugiego uderzenia na Stany Zjednoczone. Najkrótsza trasa lotu pocisku do kontynentalnej części Stanów Zjednoczonych przebiega właśnie nad Arktyką.

Rosja zwiększa również swoją obecność w regionie Morza Beringa i Arktyki. W 2021 r. wysoki rangą dowódca z Alaski poinformował dziennikarzy, że liczba przechwyceń rosyjskich samolotów w pobliżu lub w strefie identyfikacji obrony powietrznej Alaski osiągnęła najwyższy poziom od czasów radzieckich. Wzrost ten zbiega się w czasie z szybką ekspansją i renowacją przez Moskwę kilkudziesięciu instalacji wojskowych w Arktyce, w tym lotnisk i stacji radarowych.

W przypadku ponownego otwarcia obiektów wojskowych na Aleutach nie przewiduje się, aby Stany Zjednoczone trzymały za dużo personelu wojskowego na wyspach, które słyną z silnych wiatrów, gęstej mgły, ciągłego zachmurzenia i ujemnych temperatur. W ocenie Naval War College z 1937 r. opisano je jako miejsce o „jednych z najgorszych warunków pogodowych na świecie”.

Imperialna Japonia zajęła dwie z tych wysp w czerwcu 1942 r., co było drugim przypadkiem w historii Stanów Zjednoczonych, kiedy terytorium tego kraju zostało zajęte przez obcego wroga. Chociaż siły amerykańskie odzyskały wyspy, trwająca 14 miesięcy kampania aleucka kosztowała 225 amerykańskich samolotów, z których większość stracono z powodu ekstremalnych warunków pogodowych panujących w tym regionie.

źr. RFE/RL