Ukraina wydaje na wojsko najwięcej PKB na świecie, a i tak jest daleko w tyle za Rosją

Raport opublikowany właśnie przez Sztokholmski Międzynarodowy Instytut Badań nad Pokojem (SIPRI) podaje, że wydatki Ukrainy na cele wojskowe w 2024 r. wyniosły 64,7 mld dolarów, co stanowi około 34% PKB. Było to jednak mniej niż połowa szacowanych wydatków Rosji. SIPRI podał, że wydatki Rosji wyniosły około 7% PKB i wzrosły o 38% w ujęciu rok do roku, podczas gdy wzrost wydatków Ukrainy wyniósł zaledwie 2,9%.

„Ukraina przeznacza obecnie wszystkie swoje dochody podatkowe na wojsko. W tak trudnej sytuacji budżetowej dalsze zwiększanie wydatków na wojsko będzie dla Ukrainy dużym wyzwaniem” – napisał Diego Lopes da Silva, badacz SIPRI. Dodał, że Rosja „zwiększa różnicę w wydatkach w stosunku do Ukrainy”.

Chociaż Ukraina zwiększyła wydatki na obronność od czasu pełnej inwazji Rosji w 2022 r., w znacznym stopniu polega również na wsparciu Stanów Zjednoczonych i krajów europejskich. Według Kiel Institute of the World Economy, w okresie od lutego 2022 r. do lutego 2025 r. Ukraina otrzymała około 65 mld dolarów pomocy wojskowej od Stanów Zjednoczonych i 64 mld dolarów od krajów europejskich.

Liczby te odzwierciedlają jednak silne wsparcie, jakie administracja Bidena udzieliła Kijowowi. Od czasu objęcia urzędu przez Donalda Trumpa nie ogłoszono żadnego nowego pakietu pomocy wojskowej. „Ostatnia przerwa w pomocy amerykańskiej zwiększa presję na rządy europejskie, aby zrobiły więcej, zarówno w zakresie pomocy finansowej, jak i wojskowej” – powiedział 15 kwietnia Naro Nishikawa, kierownik projektu Kiel Ukraine Support Tracker.

Wojna na Ukrainie spowodowała również, jak określił to SIPRI, „bezprecedensowy wzrost” wydatków na obronność w Europie w 2024 r. Niemcy awansowały na czwarte miejsce w światowym rankingu wydatków na obronność, przeznaczając na ten cel 88,5 mld dolarów, co stanowi wzrost o 28% w ujęciu rok do roku. Nowy kanclerz Niemiec, Friedrich Merz, zasygnalizował, że po objęciu urzędu w przyszłym miesiącu zamierza pójść jeszcze dalej. Polska, która czuje się silnie zagrożona agresją Rosji na Ukrainę, zwiększyła wydatki o 31%. Jej budżet obronny wyniósł 4,2% PKB, co jest najwyższym wynikiem w NATO.

Kraje europejskie znajdują się również pod ponowną presją administracji Trumpa, aby zwiększyć wydatki na obronność. Niektórzy amerykańscy urzędnicy mówili o konieczności podwyższenia wydatków do 5% PKB. To więcej niż wydaje Waszyngton, chociaż Stany Zjednoczone pozostają największym wydawcą na świecie w ujęciu nominalnym, przeznaczając w zeszłym roku około 997 mld dolarów.

Do niedawna administracja Trumpa obiecywała „odchudzenie” Pentagonu poprzez cięcia setek miliardów dolarów w najbliższych latach w ramach szeroko zakrojonych działań oszczędnościowych w całym rządzie federalnym. Jednak 7 kwietnia wydawało się, że zmieniła kurs, ogłaszając plany rekordowego budżetu w wysokości biliona dolarów.

Budżet obronny USA stanowił 37 procent całkowitych światowych wydatków na wojsko w 2024 roku. Chiny były drugim największym wydawcą, z szacowanym budżetem w wysokości 314 mld dolarów, co stanowiło około połowy wszystkich budżetów wojskowych w regionie Azji i Oceanii. Trzecie miejsce zajęła Rosja.

Jej wydatki na obronność wzrosły dwukrotnie od 2015 r. SIPRI zauważył, że łączne wydatki tego kraju są „nieprzejrzyste”, a wiele informacji jest obecnie objętych klauzulą tajności. Według SIPRI rzeczywiste kwoty są prawdopodobnie wyższe od szacunków. Znaczna część środków została przeznaczona na dotacje dla „producentów broni, którzy według doniesień byli na skraju bankructwa”, a także na wsparcie socjalne i wynagrodzenia dla personelu wojskowego.

Podczas gdy rządy na całym świecie zwiększały wydatki, Iran był wyjątkiem. W 2024 r. odnotował 10-procentowy spadek wydatków na obronność, nawet w okresie ekstremalnych napięć w regionie, związanych z konfliktami zbrojnymi jego sojuszników na Bliskim Wschodzie z Izraelem. Raport SIPRI przypisuje to wpływowi wysokiej inflacji spowodowanej zachodnimi sankcjami gospodarczymi.

źr. RFE/RL