Finansowe Ramstein w Londynie. Ile miliardów zbierze Ukraina na powojenną odbudowę?

To kolejna po Lugano, Berlinie i Paryżu konferencja z tego cyklu. Ukraine Recovery Conference (URC), poświęcona kwestiom powojennej odbudowy Ukrainy, gromadzi przedstawicieli rządów, biznesu i organizacji pozarządowych. Tegoroczna edycja konferencji ma skupić się na roli i potencjale sektora prywatnego w mobilizowaniu inwestycji na skalę potrzebną do odbudowy Ukrainy. Kijów liczy na to, że URC stanie się dla gospodarki ukraińskiej tym, czym cykliczne spotkania tzw. grupy Ramstein są dla ukraińskich sił zbrojnych.

Brytyjski premier Rishi Sunak, otwierając konferencję w Londynie, ogłosił nowe gwarancje kredytowe dla Ukrainy o wartości 3 mld dolarów na okres trzech lat, a także ramy ubezpieczenia od ryzyka wojny, mające na celu pomoc firmom w inwestowaniu na Ukrainie. Ten drugi wątek pojawił się też w wystąpieniu minister spraw zagranicznych Francji. - Ogłaszam dzisiaj ustanowienie mechanizmu ubezpieczeniowego obejmującego inwestycje na Ukrainie od ryzyka związanego z wojną za pośrednictwem francuskiego publicznego banku inwestycyjnego - powiedziała Catherine Colonna.

Dodatkową pomoc finansową w wysokości ponad 1,3 mld dolarów, aby pomóc w powojennej odbudowie, w tym naprawie sieci energetycznej (520 mln USD), obiecał Antony Blinken, sekretarz stanu USA. Na konieczność powiązania powojennej odbudowy Ukrainy z jej procesem akcesyjnym do UE wskazała zaś minister spraw zagranicznych Niemiec. - Naszym celem jest pomóc w odbudowie Ukrainy, która będzie pasować do Unii – powiedziała Annalena Baerbock.

Możemy odegrać wiodącą rolę w powojennej odbudowie tego państwa - zadeklarował zastępujący premiera Mateusza Morawieckiego szef MSZ Zbigniew Rau. Wskazał na atuty Polski: długą granicę z rozbudowaną infrastrukturą przejść granicznych czy bogate doświadczenie obecności na ukraińskim rynku. Rau poinformował, że gotowość do udziału w odbudowie Ukrainy zadeklarowało ponad 2 tys. polskich firm, które mogą realizować te działania wspólnie z zagranicznymi partnerami.

Potrzebujemy kolejnych 6 miliardów dolarów na odbudowę kraju w ciągu następnych 12 miesięcy - powiedział premier Ukrainy Denys Szmyhal. Ale to tylko bieżące wydatki. Ukraiński „Forbes” dowiedział się, że ukraińska delegacja wyruszyła do Londynu z własnym planem odbudowy. Jest to w szczególności program inwestycyjny o wartości 430 mld USD do 2032 roku. Z tego do 128 mld USD zostanie wykorzystane na stworzenie agro-hubu, 148 mld USD na zieloną energię i 65 mld USD na zdolności obronne. Niewykluczone, że w projekty te zaangażuje się Fundusz Odbudowy Ukrainy, który BlackRock i JPMorgan tworzą z myślą o powojennej odbudowie.

Czego oczekuje po URC Kijów? Przede wszystkim "finansowego Ramstein", w sensie bezpośredniej pomocy finansowej od darczyńców podobnej do tej wojskowo-technicznej. Na pewno pojawi się kwestia finansowania odbudowy Ukrainy przez Rosję i rosyjski biznes – choćby z wielomiliardowych środków zamrożonych na Zachodzie.

Przed otwarciem URC brytyjski minister spraw zagranicznych James Cleverley powiedział, że wykorzystanie pieniędzy rosyjskich oligarchów do odbudowy Ukrainy jest kwestią naturalnej sprawiedliwości. „Guardian” zauważył, że Londyn wprowadził nowe przepisy, które pozwolą ministrom utrzymać sankcje przeciwko Rosji do czasu wypłaty odszkodowania Ukrainie, co ma być sposobem na przekazanie zamrożonych rosyjskich aktywów na odbudowę kraju. Dla tych oligarchów, którzy zostaną objęci takimi sankcjami, zostanie stworzony mechanizm przekazywania aktywów na odbudowę Ukrainy. Wygląda na to, że zostanie on przetestowany na 2,3 mld funtów, których Roman Abramowicz nie otrzymał za klub Chelsea.

Były specjalny przedstawiciel Departamentu Stanu USA ds. Ukrainy Kurt Volker wezwał do utworzenia stałej rady wykonawczej ds. odbudowy Ukrainy z udziałem wysokich rangą przedstawicieli G7. Jego zdaniem, zamrożone rezerwy rosyjskiego banku centralnego w wysokości 300 mld USD powinny stać się funduszem gwarancyjnym dla inwestorów na Ukrainie. Sama Ukraina musi jednak jak najszybciej przyjąć prawa i regulacje w stylu europejskim: „inwestorzy pamiętają Ukrainę jako państwo korupcji, oligarchów i nieuczciwych sądów” - pisze Volker. Podobnego zdania jest amerykański German Marshall Fund. Ukraińscy oligarchowie czekają na koniec wojny, aby przywrócić swoje wpływy, uważa fundacja, więc potrzebne jest zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne wsparcie, aby ich "wykorzenić".

Zapewne próbą zaspokojenia tych oczekiwań ze strony darczyńców i potencjalnych inwestorów były słowa premiera Szmyhala w Londynie, że "kluczowe reformy" podjęte przez Kijów w celu dostosowania kraju do standardów unijnych na drodze do ożywienia gospodarki "już się rozpoczęły".

Podkreślając ogrom zadania, dyplomaci i przywódcy polityczni z ponad 60 krajów wezwali w Londynie firmy z sektora prywatnego do inwestowania na Ukrainie. Bank Światowy oszacował, że koszt odbudowy wynosi ponad 400 miliardów dolarów, a kwota ta rośnie z każdym dniem. Ta globalna instytucja od początku wojny przyznała Ukrainie dotacje w wysokości 21 mld dolarów na bieżące wydatki. Ale ważniejsze jest przygotowanie się do odbudowy po wojnie. Jak podaje Reuters, obejmie to dotacje na przygotowanie obiektów użyteczności publicznej do zimy i pożyczki dla przedsiębiorstw rolnych na zasiewy. Bank Światowy szacuje pilne potrzeby w zakresie napraw budynków mieszkalnych na 800 mln USD, systemów energetycznych na 500 mln USD i transportu na 585 mln USD.

Jak z kolei dowiedział się Bloomberg, UE zaproponuje czteroletni plan ratunkowy w wysokości 50 mld euro, oprócz 18 mld dolarów już uzgodnionych na bieżący rok. Pieniądze te zostaną wykorzystane na pilne wydatki (pensje, emerytury) i priorytetową odbudowę, którą Bank Światowy oszacował na 14 mld USD tylko w tym roku. Fundusze zostaną zebrane przez kraje Unii bez zaciągania pożyczek, a warunkiem ich przyznania będą reformy na Ukrainie mające na celu wzmocnienie rządów prawa i walkę z korupcją. Pod koniec roku UE zdecyduje, czy rozpocząć rozmowy akcesyjne z Ukrainą.

źr. PAP, Bell.io, Bloomberg, Reuters, Forbes