Gdański IPN publikuje materiały, na których widać zaangażowanie Pawła Adamowicza podczas strajków w 1988 roku

18 stycznia 2019, 15:24

Na jednym z filmów, które opublikował gdański Instytut Pamięci Narodowej - jak wskazują przedstawiciele IPN - widać młodego Pawła Adamowicza "na czele Niezależnego Zrzeszenia Studentów, zmierzającego w stronę stoczni, krzyczącego „Solidarność, Solidarność!”."

To wydarzenia z 1 września 1988 roku, który był zarazem ostatnim dniem tzw. strajku sierpniowego w Stoczni Gdańskiej. Jak wskazują przedstawiciele gdańskiego IPN, trwał wówczas wiec przy bramie stoczni i Pomniku Poległych Stoczniowców, któremu towarzyszyło rozrzucanie ulotek.

Początki działalności opozycyjnej

Paweł Adamowicz już jako uczeń I LO w Gdańsku (liceum miało bogate tradycje opozycyjne – poczynając od grupy, która zawiązała się wokół Aleksandra Halla, Arama Rybickiego, Grzegorza Grzelaka i Wojciecha Samolińskiego, czyli przyszłych twórców RMP, poprzez pojawiające się w latach późniejszych niezależne pisma takie jak: „Nietoperz”, „Gilotyna” czy „Godło”) zaangażował się w działalność niezależną. Po wprowadzeniu stanu wojennego drukował ulotki wzywające do uczestnictwa w niezależnych manifestacjach - czytamy na stronie IPN.

Na początku 1983 roku młodzi konspiratorzy z I LO powołali do życia grupę samokształceniowo-konspiracyjną. Jej opiekunem został niedawny przewodniczący niezależnego Parlamentu Uczniowskiego w „Jedynce”, wówczas student, Paweł Żelewski. Spotkania odbywały się na plebani kościoła św. Brygidy. Organizowali je dla swoich kolegów Paweł Adamowicz, Piotr Sernicki i Jarosław Pieńkowski.

Gdański IPN publikuje materiały, na których widać zaangażowanie Pawła Adamowicza podczas strajków w 1988 roku

Grupa samokształceniowo-konspiracyjna, w styczniu 1984 r. rozpoczęła wydawanie niezależnej młodzieżowej gazety „Jedynka”. Jej współredaktorem został P. Adamowicz. „Jedynka” wydawana była techniką białkową, w formacie A4 i objętości zazwyczaj dwóch stron.

Na łamach „Jedynki” zamieszczano relacje z inicjatyw niezależnych młodzieży I LO, informowano o protestach uczniowskich w innych szkołach, wzywano do aktywnego udziału w manifestacjach m.in. przerwach milczenia, udziału w patriotycznych demonstracjach czy bojkotu pochodów 1-majowych.

Informowano także o represjach ze strony SB i lokalnych władz. Często w bezkompromisowy i dosadny sposób demaskowano nauczycieli niesprzyjających niezależnym inicjatywom szkolnej młodzieży. Opisywani byli także ci pedagodzy, którzy po wprowadzeniu stanu wojennego z jawnych zwolenników Solidarności zamieniali się w głównych przeciwników niezależnego ruchu młodzieżowego.

W 1984 r. ukazało się pięć numerów podziemnego wydawnictwa. W kolejnym – sześć. W 1986 r. wyszły trzy numery pisma (część z nich była łączona). Ostatnia „Jedynka” w tej formie ukazała się jako numer 18. w lutym 1986 r.

Adamowicz kontynuował działalność opozycyjną

Paweł Adamowicz kontynuował działalność opozycyjną na studiach prawniczych. Zasadniczą rolę odegrał w 1988 roku. To właśnie tego okresu dotyczą prezentowane poniżej archiwalne nagranie i film (do pobrania).

Jak sam przyznawał, czuł się ostatnim, najmłodszym rocznikiem pokolenia „Solidarności”.

2 maja 1988 i dni kolejne: w geście solidarności, do strajkujących stoczniowców dołączyli studenci Uniwersytetu Gdańskiego. 3 maja zainicjowali własny strajk, którego centrum stał się Wydział Humanistyczny, okupowany przez kilkusetosobową grupę, w tym kilku/kilkunastu nauczycieli akademickich. Przewodnictwo strajku objął ówczesny student prawa Paweł Adamowicz.

Strajkujący, w większości działacze nielegalnego Niezależnego Zrzeszenia Studentów organizowali wiece, brali udział w odbywających się w wydziałowej auli nabożeństwach, odprawianych przed dominikanina o. Stanisława Tasiemskiego, wydawali też „Redutę Strajkową”.

6 maja, po decyzji powziętej w powszechnym głosowaniu, studenci zawiesili strajk.

Nagranie, na którym słyszymy komunikat Komitetu Strajkowego o zakończeniu strajku – ostatnie punkty dokumentu czyta Paweł Adamowicz:

Film o opozycyjnych czasach prezydenta Adamowicza opublikował także ECS:

Rozwiń

Przypomnijmy, Prezydent Gdańska, Paweł Adamowicz, zmarł w szpitalu Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w poniedziałek, 14 stycznia. Miał 53 lata. Walczył o życie po ataku nożownika na scenie finału WOŚP. W sprawie zatrzymano 27-letniego Stefana W.

ŚMIERĆ PREZYDENTA GDAŃSKA PAWŁA ADAMOWICZA