Skamieniałe, kuliste jaja należą do nieznanego wcześniej gatunku dinozaurów. Są wypełnione kryształami kalcytu. Zostały odkryte w dorzeczu Qianshan w prowincji Anhui we wschodnich Chinach.
Wydobyto trzy takie jaja, jednak jedno z nich zaginęło - nie wiadomo, czy trzecie jajo zostało zgubione, uszkodzone czy skradzione.
Dwa pozostałe jaja zostały sklasyfikowane pod nazwą Shixingoolithus qianshanensis, co czyni je nowo opisanym gatunkiem. Według naukowców jaja są "prawie sferoidalne" i mają z grubsza rozmiar kuli armatniej, długość od 105 do 137 milimetrów i szerokość od 99 do 134 mm. Jedno z dwóch zebranych jaj częściowo pękło, a jego wewnętrzna powierzchnia pokryta jest warstwą kryształu o nazwie kalcyt.
Jak wyjaśniają autorzy badania, kalcyt jest minerałem węglanowym powszechnie występującym w jajach ptaków i dinozaurów, Kryształy kalcytu powstają, gdy węglan wapnia — odpowiadający także za budowę kości, zębów i paznokci — oddziela się od struktury skorupki jaja i osadza się na jej wewnętrznej powierzchni w postaci wolno rosnących kryształów.
Niesamowite odkrycie
Wcześniejsze badania opublikowane w 2014 r. w czasopiśmie "Cretaceous Research" sugerowały, że wcześniej odkryte jaja Shixingoolithus innego gatunku prawdopodobnie należały do ornitopoda – grupy kaczodziobych, roślinożernych i przeważnie dwunożnych dinozaurów, które dorastały do 9 metrów. Ornitopody żyły od drugiej części okresu triasu (od 251,9 mln do 201,3 mln lat temu) do późnej kredy (od 145 mln do 66 mln lat temu) — po czym one i wszystkie inne nieptasie dinozaury wyginęły na skutek uderzenia asteroidy Chicxulub, która uderzyła w półwysep Jukatan.
Szantungozaur - jeden z kaczodziobych fot. w:user:Debivort, CC BY-SA 3.0 Wikipedia
Po katastrofie ogromne ilości siarki zostały wyrzucone wysoko w stratosferę. Gazy siarkowe blokowały słońce i gwałtownie ochładzały Ziemię, prawdopodobnie przez stulecia, jednocześnie wywołując kwaśne deszcze i zmieniając skład chemiczny oceanów na dziesiątki tysięcy lat. Wszystko to doprowadziło do wyginięcia około 75% gatunków roślin i zwierząt na Ziemi – w tym ornitopodów.
W okresie kredy na terenie dzisiejszych wschodnich Chin wystąpiły erupcje wulkaniczne, które spowodowały osadzanie się ogromnych ilości osadów, czyniąc ten obszar szczególnie bogatym regionem dla poszukiwaczy skamielin. Według National Geographic, w samej tylko prowincji Liaoning w północno-zachodnich Chinach zidentyfikowano ponad 60 gatunków roślin, prawie 90 gatunków kręgowców i około 300 gatunków bezkręgowców.
Źródło: LiveScience.com
dś
