Ponad 40 szkieletów w trzech zbiorowych mogiłach. To były przełomowe badania IPN

Michał Dybaczewski
Michał Dybaczewski
Małgorzata Genca
Rozpoczęte miesiąc temu (8 maja) i dwukrotnie przedłużane prace poszukiwawczo-ekshumacyjne na górkach czechowskich zakończyły się 2 czerwca. W ich trakcie odnaleziono szczątki ponad 40 osób.

Poszukiwania obejmowały rejon w pobliżu tzw. mogiły legionisty, w centralnej części wąwozu, w okolicach placu zabaw. Szkielety zostały odnalezione w miejscu, gdzie według zeznań i dokumentów były już przeprowadzane ekshumacje – zaraz po wojnie, zimą 1947/48 r., a także całkiem niedawno, w 2008 r., kiedy teren był sprawdzany na zlecenie inwestora, który nabył górki czechowskie.

- Na tym etapie analiz można powiedzieć, że łącznie w trakcie prac ujawniono i podjęto kompletne lub częściowo kompletne szczątki należące do co najmniej 35 osób. Pozostałe, podjęte we fragmentach zwiększają tę liczbę do około 40 osób. Nie można jednak jeszcze oszacować całkowitej minimalnej liczby pochowanych tu osób, co wynika z rozczłonkowania szkieletów na skutek detonacji – mówi Artur Piekarz, naczelnik Oddziałowego Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN w Lublinie.

Szczątki znajdowały się w trzech zbiorowych mogiłach

- W pierwszej mogile odsłonięto łącznie 12 kompletnych szkieletów, w drugiej – 13. O ile pierwsze dwie zawierały szkielety ludzkie kompletne i ułożone anatomicznie, choć nie zawsze w naturalny sposób, o tyle układ szczątków w mogile trzeciej wskazuje na wyraźną ingerencję ludzką w ich pierwotny układ. Tylko 5 szkieletów złożonych w jej północnej części było kompletnych i spoczywało w układzie anatomicznym – zaznacza Artur Piekarz.

Jak podaje Piekarz, wstępne oględziny antropologiczne wykazały, że szczątki należały zarówno do mężczyzn jak i kobiet. Wiek ofiar oscylował w granicach 15-60 lat, przy czym przeważały osoby młode: dwudziesto-, trzydziestoletnie.

Oprócz szkieletów znaleziono także artefakty. Przy większości szkieletów zachowały się destrukty obuwia o różnym charakterze. Odnaleziono także klamry, haftki, sprzączki, fragmenty grzebieni, guziki plastikowe i metalowe, kosmetyki (m.in. pomadkę do ust). Przy szczątkach jednej z ofiar znaleziono metalowy, emaliowany kubek, przy innych – nożyczki, scyzoryk czy pęsetę.

– To może wskazywać, że osoby te przywieziono na miejsce rozstrzelania bezpośrednio z aresztu – mówił 5 czerwca Robert Derewenda, dyrektor lubelskiego oddziału IPN w programie TVP Lublin „Tu i Teraz”.

Cennymi znaleziskami były guziki formacji mundurowych II RP. W tej grupie szczególnie licznie występowały guziki wojskowe z orzełkiem w koronie. Zidentyfikowano także guziki Związku Strzeleckiego, a także guzik Straży Pożarnej.

- Wszystkie zabezpieczone w trakcie badań szczątki przewieziono do Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej UM w Lublinie, gdzie zostaną podane dalszym, szczegółowym badaniom - informuje Artur Piekarz.

Czy prace badawcze na górkach będą kontynuowane przez IPN?

– Trzeba czekać na wyniki badań medycyny sądowej, a o dalszym rozwoju poszukiwać zadecyduje prokurator, który prowadzi śledztwo – wskazywał Robert Derewenda w TVP Lublin.

„Kurier” dotarł do relacji świadków egzekucji na górkach. Są one wstrząsające.

- Strzelania nie widziałem, ale słyszałem, to były zarówno serie, jak i pojedyncze strzały. Słyszałem je dobrze, bo mieszkałem przy dzisiejszej ul. Nowickiego. To był 1943 r., miałem 7 lat i ze strachu siedziałem na strychu. – mówi Wojciech Papież, świadek historii i... fotoreporter „Kuriera Lubelskiego”, który pracował w gazecie od pierwszego numeru (1957 r.). – Potem z chłopakami tu przychodziliśmy, było pełno krwi, całe nogi miałem we krwi – opowiada Papież.

Majowym badaniom, na początkowym etapie, osobiście przyglądał się wiceprezes IPN, prof. Krzysztof Szwagrzyk, który uznał je za przełomowe.

od 7 lat
Wideo

echodnia.eu W czerwcu wybory do Parlamentu Europejskiego

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Ponad 40 szkieletów w trzech zbiorowych mogiłach. To były przełomowe badania IPN - Kurier Lubelski

Wróć na i.pl Portal i.pl