Premier Mateusz Morawiecki i wicepremier Piotr Gliński przedstawili Rządowy Program Odbudowy Zabytków

Szef polskiego rządu Mateusz Morawiecki wraz z wicepremierem, ministrem kultury i dziedzictwa narodowego Piotrem Glińskim podczas wizyty w Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku poinformowali o szczegółach Rządowego Programu Odbudowy Zabytków.

– Dziś razem z premierem Piotrem Gliński mamy ogromną radość przedstawić kolejny bardzo duży i ważny program odbudowy pamięci po polskich zabytkach, które z kolei mają przywrócić ten dawny blask. Często są one dumą lokalnych społeczności, często mogą być magnesem przyciągającym turystów – mówił premier.

Zwrócił uwagę na znaczącą liczbę zabytków, które popadają w ruinę.

– Praca przy zabytkach nie tylko spaja przeszłość z teraźniejszością i z przyszłością, praca przy zabytkach, to także inwestycja w gospodarkę lokalną. Wyobraźmy sobie, że to mogą być kolejne tysiące, a jak niektórzy liczą, nawet ponad 10 tysięcy inwestycji w zabytki w całej Polsce. W budynki użyteczności publicznej takie jak szkoły, żłobki, przedszkola, domy kultury, remizy. Niektóre z nich są już dzisiaj zabytkami i niszczeją – mówił premier.

Szef rządu wskazał, że program „ma na celu odbudowę blasku budynków w całej Polsce, w Polsce lokalnej”.

– Można będzie wypełnić aplikację Polski Ład. Chcemy to realizować przez samorządy. Inwestycja będzie finansowana z budżetu państwa do 98 procent. A więc wkłada własny 2 procent lub niewiele więcej. W trzech kategoriach: do 150 tysięcy jeden wniosek, 500 tysięcy drugi wniosek i 3,5 miliona złotych trzeci wniosek – powiedział.

Jak mówił premier, „ten program pozwali nam ujrzeć piękno Polski w każdym jej zakątku”.

– Jest kwintesencją tego, w co wierzymy i co robimy – łączenie i szacunek dla tradycji, kultury i historii. Ale także inwestycja w teraźniejszość, w miejsca pracy i spojrzenie w przyszłość, przekazanie przyszłym pokoleniom tego, jaką wartość niesie w sobie Polska, jaką wartość niesie w sobie polska historia. To, jak my ją zmieniamy, jak razem ją zmieniamy, jak ona pięknieje w naszych oczach, bo wierzymy w to, że taka piękna, dobra Polska jest możliwa i ją chcemy przekazać przyszłym pokoleniom – dodał.

Wicepremier Gliński podkreślił, że „zabytki mówią o naszej tożsamości, mają bardzo duże znaczenie ekonomiczne”.

– Ale chyba to, co najważniejsze, to, że zabytki i kultura wpływają na nasze myślenie, na nasze wartości, na aspiracje, na to, że jako społeczeństwo, jako wspólnota stajemy się bardziej dojrzali, stajemy się piękną wspólnotą – wskazał.

Podziękował premierowi oraz swojemu środowisku, że „taką decyzję, w tych trudnych czasach podjęli – 3 mld zł na kulturę w ciągu trzech lat”.

– To będzie proces realizacji wniosków przez samorządy. To rewolucyjna, piękna i bardzo odpowiedzialna decyzja – ocenił.

Wskazał, że to jest „drugi etap poważnych zmian w polskiej kulturze”. Przypomniał, że w ciągu ostatnich siedmiu lat udało się zwiększyć nakłady na kulturę do ponad 1 proc. budżetu państwa, a nakłady na zabytki zostały zwiększone niemal trzykrotnie.

– Realizowany przez MKiDN program ochrony zabytków został zwiększony z 80 milionów w 2016 r. do 221 milionów złotych w roku obecnym. Będzie to kontynuowane – zapewnił minister Gliński.

Wicepremier dodał, że łącznie w ciągu siedmiu lat zrealizowano cztery tysiące projektów.

– Potrzeby są tak ogromne, że musieliśmy podjąć decyzję o zwiększeniu wydatków – dodał wicepremier.

Przekazał, że na renowację należącego do marszałka Piłsudskiego Dworku „Milusin” zainwestowano już trzy miliony złotych.

Jak mówił, „dzisiaj wchodzimy w kolejny etap odważnego rozwoju kultury dla nas wszystkich, dla naszej tożsamości, dla wzmocnienia naszej wspólnoty dla piękna Polski”.

– Potrzeby są olbrzymie i dlatego program, który dzisiaj ogłaszamy, jest programem wychodzącym naprzeciw tych potrzeb. On jest jakby oczywisty, z uwagi na to, że musimy wesprzeć nasze samorządy, instytucje, także wiele innych podmiotów, które nie dają sobie rady z tymi zabytkami – powiedział.

– I tak, jak mówił pan premier, zabytki to nie tylko takie obcowanie wspaniałe z estetyką otoczenia, ale także rozwój i to ten rozwój krótko- i średniookresowy gospodarczy, ale przede wszystkim rozwój kulturowy, świadomościowy, aspiracyjny – podkreślił Gliński.

Wicepremier zwrócił uwagę, że dzięki zabytkom „jest także silniejszy duch w narodzie i zespołach sportowych”.

W wykazie prac legislacyjnych rządu napisano, że ostatecznymi beneficjentami środków w ramach Rządowego Programu Odbudowy Zabytków „mogą być zarówno jednostki samorządu terytorialnego, jak również inne podmioty, które otrzymają od jednostek samorządu terytorialnego dotacje na renowację i odbudowę obiektów zabytkowych”.

„Program wesprze samorządy w poprawieniu stanu, odbudowie i remontach obiektów zabytkowych przyczyniając się tym samym do poprawy ich stanu i uchroni przed degradacją i niszczeniem. Realizacja tych działań przyczyni się natomiast do przeciwdziałania skutkom społeczno-gospodarczym COVID-19. Program jest finansowany ze środków Funduszu Przeciwdziałania COVID-19” – podano.

Poinformowano, że wnioski o dofinansowanie składane będą elektronicznie do Banku Gospodarstwa Krajowego w przeznaczonej do tego aplikacji w trakcie trwania naboru. Po zakończeniu naboru wnioski udostępnione będą Komisji ds. Wsparcia Programu w celu wypracowania rekomendacji dla premiera. Po ostatecznej akceptacji Prezesa Rady Ministrów Bank Gospodarstwa Krajowego udostępni w aplikacji promesy wstępne na te inwestycje, które zostały objęte dofinansowaniem.

Na Twitterze Kancelarii Premiera przekazano, że „wnioskodawca może złożyć maksymalnie 10 wniosków”.

„Każdy z wniosków może zostać złożony w jednej z trzech kategorii: do 150 tys. zł, do 500 tys. zł, do 3,5 mln zł” – dodano.

W wykazie prac legislacyjnych rządu podano także, że program „dopuszcza finansowanie obiektów posiadających wpis do ewidencji lub rejestru zabytków i będących w posiadaniu jednostki samorządu terytorialnego lub jednostki organizacyjnej podległej jednostce samorządu terytorialnego”.

dś