Prezydent USA Joe Biden spotka się z przywódcami państw Bukaresztańskiej Dziewiątki. Jakie są oczekiwania grupy B9?

„(Prezydent USA Joe Biden – red.) weźmie także udział w spotkaniu przywódców Bukaresztańskiej Dziewiątki (B9), grupy naszych sojuszników ze wschodniej flanki NATO, by potwierdzić niezachwiane wsparcie Stanów Zjednoczonych dla bezpieczeństwa Sojuszu” – czytamy w oficjalnym komunikacie Białego Domu na temat wizyty amerykańskiego przywódcy w Warszawie.

Podczas środowego spotkania z prezydentem Andrzejem Dudą, w kwaterze głównej NATO, na szczyt B9 został zaproszony sekretarz generalny Paktu Północnoatlantyckiego. Spotkanie liderów Dziewiątki było także jednym z tematów rozmowy obydwu polityków.

Prezydent RP w rozmowie z sekretarzem generalnym NATO wyraził nadzieje oraz oczekiwania krajów tej części Starego Kontynentu, na temat stworzenia nowych planów bezpieczeństwa dla wschodniej flanki oraz tego, w jaki sposób członkowie Sojuszu zastosują się do artykułu 5. Traktatu Waszyngtońskiego w sytuacji ataku na którykolwiek kraj należący do Paktu.

Liderzy państw B9 będą rozmawiać w stolicy Polski przede wszystkim o kwestiach bezpieczeństwa Europy środkowo-wschodniej, szczególnie właśnie wschodniej flanki NATO. Rozmowy będą się toczyć także w perspektywie zaplanowanego na 11-12 lipca szczytu Sojuszu, który odbędzie się w Wilnie.

Bukaresztańska dziewiątka składa się z państw wschodniej flanki NATO. Są to:

• Bułgaria
• Czechy
• Estonia
• Litwa
• Łotwa
• Polska
• Rumunia
• Słowacja
• Węgry

Choć wśród znakomitej większości polityków i ekspertów panuje swoisty konsensus na temat tego, że ewentualny atak zbrojny na państwa członkowskie ze strony Rosji jest bardzo mało prawdopodobny, nie znaczy to, że szczególnie właśnie kraje wschodniej flanki mogą czuć się bezpiecznie.

Moskwa (przy wsparciu Mińska) od wielu lat prowadzi szereg akcji mających destabilizować sytuację w regionie. Dobrym przykładem był wywołany przez Białoruś kryzys migracyjny na granicach tego kraju z Polską, Litwą oraz Łotwą. Choć jego szczyt miał miejsce jesienią 2021 roku, próby nielegalnego przedostania się na terytorium UE przez osoby, często z bardzo egzotycznych krajów, trwają do dziś.

Rosja od dawna prowadzi także ataki cybernetyczne na sąsiednie państwa. Szczególnie silnie odczuła to Estonia w 2007 roku. Wówczas grupa hakerów przeprowadziła uderzenie na serwery rządu, parlamentu, wielu instytucji i mediów po tym, jak władze Tallina postanowiły przenieść na cmentarz wojskowy pomnik tzw. Brązowego Żołnierza, upamiętniający zdobycie kontroli przez Sowietów nad dzisiejszą stolicą Estonii i wyrzucenie stamtąd żołnierzy niemieckich.

O ile same kraje członkowskie NATO nie są specjalnie zagrożone atakiem ze strony Rosji, tak przykład agresji na Ukrainę pokazał, że te państwa które nie należą do Sojuszu nie mogą czuć się do końca bezpieczne.

Od dłuższego czasu mówi się, że kolejnym celem po Ukrainie miałaby być Mołdawia. Putinowi marzy się „odrodzenie” imperium wielkości Związku Sowieckiego, a to niewielkie państwo było jego częścią. Sytuację komplikuje status separatystycznej republiki Naddniestrza, gdzie stacjonują rosyjskie wojska. Ewentualna inwazja (mało prawdopodobna ze względu na niepowodzenia „drugiej armii świata” na Ukrainie) mogłaby spowodować dużą niestabilność w tamtym regionie, zwłaszcza w sąsiadującej z Mołdawią Rumunii, która należy do NATO.

W kontekście zagrożenia ze strony Rosji zagadkowa pozostaje postawa Węgier. Budapeszt należy do Paktu Północnoatlantyckiego, jest członkiem Bukaresztańskiej Dziewiątki, jednak władze na czele z premierem Viktorem Orbanem wykazują się daleko idącym dystansem do sprawy wojny na Ukrainie.

Niektóre działania Węgier są wręcz kuriozalne, jak słowa premiera tego kraju w czasie kampanii wyborczej, gdy określił Wołodymyra Zełenskiego „swoim przeciwnikiem”, czy ostatnia wizyta szefa węgierskiego MSZ Petera Szijjarto w Mińsku, gdzie opowiedział się za „pokojem” w regionie, nie wspominając w żaden sposób, kto jest odpowiedzialny za wojnę.

Joe Biden zamierza podczas spotkania z liderami B9 potwierdzić wsparcie dla wschodniej flanki NATO i bezpieczeństwa członków Sojuszu. Z kolei prezydent Polski Andrzej Duda zapowiedział, że podczas rozmów z amerykańskim przywódcą zamierza poruszyć kwestię obecności wojsk USA w naszym kraju i możliwości jej wzmocnienia.

Mówił też o tym minister spraw zagranicznych Polski Zbigniew Rau, który poinformował w środę, że Warszawa liczy na dalsze potwierdzenie stałej obecności amerykańskich żołnierzy na wschodniej flance Sojuszu.

Prezydent USA, według słów rzecznika Rady Bezpieczeństwa Narodowego USA Johna Kirby’ego, ma także ogłosić podczas swojej wizyty wizje na kolejne miesiące wojny, a także podziękować bezpośrednio Polsce i Polakom zarówno za pomoc Ukrainie i jej mieszkańcom, jak również wsparcie amerykańskich żołnierzy, stacjonujących w naszym kraju.

aj