Szczyt Chiny - Azja Środkowa. Państwo Środka zagarnia dawne kolonie Moskwy

OPRAC.:
Grzegorz Kuczyński
Grzegorz Kuczyński
To pierwszy w historii szczyt Chiny - Azja Środkowa
To pierwszy w historii szczyt Chiny - Azja Środkowa FLORENCE LO/AFP/East News
Kolejny krok w przejęciu Azji Środkowej przez Chiny z rąk Rosji. Szczyt przywódców ChRL, Kazachstanu, Kirgistanu, Tadżykistanu, Turkmenistanu i Uzbekistanu – pierwszy taki w historii. Pekin kładzie nacisk na gospodarkę, bo na tym polu ma do zaoferowania dużo więcej niż Moskwa. Zwłaszcza teraz, gdy Rosję duszą zachodnie sankcje.

Po raz pierwszy od upadku Związku Sowieckiego chiński przywódca gości wszystkich przywódców państw Azji Środkowej. Szczyt upamiętniający 31. rocznicę nawiązania stosunków dyplomatycznych między Chinami a pięcioma krajami regionu jest ważnym, jeśli nie najważniejszym elementem chińskiej strategii zmierzającej do zwiększenia pozycji Pekinu w Azji Środkowej, podczas gdy Rosja jest zajęta wojną na Ukrainie.

Szczyt w symbolicznym miejscu

Pięciu prezydentów zjechało do historycznego chińskiego miasta Xi'an na dwudniowe spotkanie z prezydentem ChRL Xi Jinpingiem, aby przypieczętować obietnice "trwałej" przyjaźni. Xi i jego żona Peng Liyuan zorganizowali w czwartek ceremonię powitalną w Tang Paradise, kompleksie stojącym na miejscu dawnego cesarskiego ogrodu z czasów dynastii Tang, przed szczytem, który według Pekinu ma "przełomowe znaczenie".

Już wcześniej, przed szczytem, rzecznik chińskiego MSZ Wang Wenbin zapowiadał, że będzie to kamień milowy zwiastujący "nową erę współpracy". Dodał, że ma zostać podpisany "ważny dokument polityczny", który "nakreśli nowy plan dla stosunków Chiny-Azja Środkowa".

Pozdrawiając przywódców Azji Środkowej, Xi podkreślił, że zacieśnienie więzi między Chinami a pięcioma byłymi republikami sowieckimi, które tradycyjnie znajdowały się w strefie wpływów Rosji, było "strategicznym wyborem", dodając, że szczyt będzie "pełnym sukcesem i zwiastunem nowej ery stosunków Chiny-Azja Środkowa".

Po pierwsze, gospodarka

Chiny, druga co do wielkości gospodarka na świecie, zainwestowały miliardy dolarów w zasoby energetyczne Azji Środkowej i uważają ten region za ważną część ambitnej inicjatywy Pasa i Szlaku łączącej Chiny z Europą. Według chińskich urzędników handel Pekinu z Kazachstanem, Kirgistanem, Tadżykistanem, Turkmenistanem i Uzbekistanem osiągnął 70 miliardów dolarów w 2022 roku i wzrósł o 22 procent rok do roku w pierwszym kwartale 2023 roku.

Obecny nacisk na Azję Środkową ma miejsce, gdy Chiny chcą tchnąć nowe życie w swój wielomiliardowy projekt polityki zagranicznej Belt and Road Initiative (BRI) i próbują znormalizować sytuację w zachodniej prowincji Xinjiang, która graniczy z Kazachstanem, Kirgistanem i Tadżykistanem. Chiny postrzegają Azję Środkową jako integralną część swojej długoterminowej strategii gospodarczej dla Eurazji, a eksperci twierdzą, że Pekin chce wysłać symboliczny komunikat do regionu, ponieważ jego krajowa gospodarka ponownie nabiera tempa po ponownym otwarciu po pandemii.

Chiny wykorzystują szczyt choćby w celu rozwoju ruchu bezwizowego z Azją Środkową. Nowy projekt umowy między Kazachstanem a Chinami, który pozwala posiadaczom paszportów obu krajów na pobyt w drugim kraju przez 30 dni, został zatwierdzony przez Astanę i oczekuje się, że zostanie podpisany podczas szczytu w Xi'an. Posunięcie to nastąpiło po tym, jak Uzbekistan zatwierdził dwutygodniowy ruch bezwizowy dla chińskich turystów, a Kirgistan prowadzi obecnie rozmowy z Pekinem w sprawie własnego systemu bezwizowego, który ma nadzieję pobudzić gospodarkę poprzez zwiększenie handlu transgranicznego, inwestycji i turystyki.

Kazachstan: pomost z Chin do Europy

Ogólnie rzecz biorąc, gospodarcza obecność Chin w Azji Środkowej rośnie pomimo niepowodzeń spowodowanych pandemią. Do końca 2020 r. łączna wartość chińskich inwestycji w regionie osiągnęła 40 mld USD, a do końca 2022 r. wzrosła do 70 mld USD. Najważniejszy jest Kazachstan.

Oprócz tego, że jest wiodącym miejscem inwestycji, chińsko-kazachska wymiana handlowa wzrosła o 33 proc. rok do roku w 2022 r., ustanawiając nowy rekord w wysokości 24 mld USD - a lokalni urzędnicy dążą do dalszego jej zwiększenia. Tylko w marcu, podczas wizyty jednego z chińskich dygnitarzy, oba kraje podpisały nowe kontrakty o wartości 565 milionów dolarów. Astana nadal pozycjonuje się również jako kluczowy punkt tranzytowy do przewozu towarów drogą lądową między Chinami a Europą, ponieważ Kazachstan dąży do wypełnienia pustki pozostawionej przez firmy które chcą ominąć Rosję - która była głównym szlakiem tranzytowym - ze względu na ryzyko sankcji spowodowane jej inwazją na Ukrainę ponad rok temu.

źr. RFE/RL, Jamestown Foundation

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Michał Pietrzak - Niedźwiedź włamał się po smalec w Dol. Strążyskiej

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na i.pl Portal i.pl