Trump posłał USA na wojnę z Huti. Jemeńscy rebelianci dotychczas byli niepokonani

W przeciwieństwie do sąsiadów z Półwyspu Arabskiego, Jemen jest ubogi w ropę naftową czy gaz. Ale ma inny atut: położenie. Ten górzysto-pustynny kraj leży przy wąskim przejściu z Morza Czerwonego na Ocean Indyjski, pomiędzy Azją a Afryką. Przy jednym z najważniejszych szlaków morskich (Europa – Kanał Sueski – Morze Czerwone – Azja i Afryka). Kontrolujący znaczną część Jemenu ruch Huti stał się w ten sposób ważnym graczem. Najpierw jako sojusznik Iranu w rywalizacji z Arabią Saudyjską, a od jesieni 2023 roku jako wróg Izraela z osi oporu i korsarz atakujący międzynarodową żeglugę na jednym z najważniejszych szlaków morskich na świecie, co ma wpływ na globalną gospodarkę. Skąd wzięli się i kim są Huti?

Mianem Huti określa się organizację Ansar Allah (Stronnicy Boga) i jej zwolenników. To plemiona zamieszkujące północny Jemen, wyznające zajdyzm, odłam szyickiej wersji islamu. Ci waleczni górale od stuleci sprawiają kłopot kolejnym rządom i państwom. Tak było na początku XX wieku, gdy odparli inwazję Imperium Osmańskiego. Zakończyło się traktatem, w którym sułtan uznał pełną autonomię Jemenu Północnego, choć Turcja zachowała prawo do przebywania w kraju osmańskiego paszy i garnizonów wojskowych. Kolejną próbą dla zajdytów były wydarzenia po zjednoczeniu Jemenu w 1990 roku (od czasów kolonialnych funkcjonowały dwa organizmy państwowe: autonomiczne królestwo, a potem republika na północy oraz kolonia brytyjska, a potem marksistowski reżim sprzymierzony z ZSRR na południu). Powstała partia Al-Haqq, mająca bronić interesów zajdyckiej mniejszości wobec polityki sunnickiej większości.

Stała w ostrej opozycji do potężniejszej partii Islah, będącej de facto jemeńską odnogą Bractwa Muzułmańskiego. Najbardziej wpływowym przedstawicielem Al-Haqq był Hussein Badr al-Din al-Houthi. Poparcie prezydenta Saleha dla wojny USA z terroryzmem i inwazji na Irak w 2003 r. sprawiło, że ruch przeszedł do otwartej opozycji. Wtedy też padło hasło: „Bóg jest wielki; śmierć Ameryce; śmierć Izraelowi; przekleństwo na Żydów; zwycięstwo dla islamu”. Doszło do serii rebelii zajdytów. Potem wybuchła otwarta wojna domowa, a Saleh został obalony. Huti zajęli część kraju.

Wtedy Arabia Saudyjska stworzyła sunnicką koalicję z Bahrajnem, Egiptem, Jordanią, Kuwejtem, Marokiem, Katarem, Sudanem i Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi (do 2018 r. koalicja rozszerzyła się o siły z Erytrei i Pakistanu), która rozpoczęła 26 marca 2015 roku operację pod kryptonimem Decydująca Burza. Koalicję wsparły USA, przekazując dane wywiadowcze oraz umożliwiając tankowanie samolotów w powietrzu.  Konflikt miał potrwać zaledwie kilka miesięcy. Trwał kilka lat i zakończył się rozejmem. Huti nie dali się pokonać.

Jemen stał się poważnym źródłem zagrożenia dla bezpieczeństwa regionu. Uznawany przez ONZ, UE i Zachód rząd ma niewiele do powiedzenia. Liczą się zbrojne frakcje popierane przez Arabię Saudyjską i przez ZEA, a z drugiej strony wspierany przez Iran ruch Huti, który kontroluje obecnie znaczną część północnego i zachodniego Jemenu. Ponad 70 proc. szacowanej na 32 miliony ludności Jemenu żyje na obszarach znajdujących się pod ich kontrolą Huti.

Ataki na Arabię Saudyjską i statki u wybrzeży Jemenu skłoniły Stany Zjednoczone do uznania Huti za organizację terrorystyczną w styczniu 2021 r. w ostatnich dniach prezydentury Donalda Trumpa. Ale już w następnym miesiącu, po objęciu urzędu przez Joe Bidena, zostało to cofnięte. Niedawno Trump znów uznał Huti za terrorystów po powrocie do władzy.

Huti wierzą, że to Żydzi są winni wszystkich kłopotów. To tłumaczy zaangażowanie Ansar Allah w regionalny konflikt związany z wojną Izraela z Hamasem, która wybuchła 7 października 2023 roku. Huti rozpoczęli wojnę na Morzu Czerwonym. Początkowo próbowali dosięgnąć celów w samym Izraelu, potem zaczęli atakować statki przepływające w pobliżu Jemenu. Operacja międzynarodowa z udziałem UE i USA niewiele dała. Dopiero rozejm w Strefie Gazy zahamował kampanię Huti. Jak widać, na krótko.

źr. WEI