Stopa cukrzycowa – co to takiego?
Zespół stopy cukrzycowej (ZSC) jest konsekwencją zmian, jakie zachodzą w obwodowym układzie nerwowym lub w naczyniach, czasem wynika z infekcji. Uszkodzenie włókien nerwowych skutkuje zanikiem czucia w stopie albo jego upośledzeniem. To bardzo niebezpieczne, ponieważ pacjent, który nie czuje bólu, nie zareaguje np. na skaleczenie stopy. Niezauważona infekcja może rozwijać się i stwarzać zagrożenie dla pacjentów z cukrzycą. Szczególnie niebezpieczna bywa dla chorych, którzy cierpią z powodu niedokrwienia, wywołanego zmianami miażdżycowymi w naczyniach.
Jeśli zespól stopy cukrzycowej nie zostanie poddany odpowiedniej terapii, mogą pojawić się kolejne komplikacje, m.in. narastające dolegliwości bólowe, obrzęki i owrzodzenia.
Gdy schorzenie osiągnie zaawansowane stadium, pojawiają się też objawy ogólne, czyli wysoka temperatura ciała, przyspieszone tętno i oddech. Stopa cukrzycowa rozwija się w efekcie patologii nerwów i naczyń krwionośnych. Jeśli chory na cukrzycę nie jest leczony, niebezpiecznie wysoki poziom glukozy we krwi uszkadza duże naczynia krwionośne i nerwy. Organizm staje się podatny na groźne schorzenia układu sercowo-naczyniowego.
Nie wolno zapominać, że nieleczona cukrzyca niszczy i duże, i małe naczynia krwionośne. Uszkodzenia dużych naczyń wywołują nie tylko zespół stopy cukrzycowej. Przyczyniają się również do wielu innych chorób, w tym choroby niedokrwiennej czy wieńcowej. Na ZSC najczęściej cierpią chorzy z cukrzycą typu 2 (insulinoniezależną).
Jak się objawia zespół stopy cukrzycowej?
Wyróżnia się trzy postaci zespołu stopy cukrzycowej. Pierwsza, zwana zespołem stopy niedokrwiennej, rozwija się w efekcie słabszego ukrwienia stopy. Druga, zespół stopy neuropatycznej, powstaje w wyniku uszkodzeń obwodowego układu naczyniowego. W typie mieszanym występuje zarówno neuropatia (uszkodzenie nerwów obwodowych), jak i niedokrwienie.
Do najbardziej charakterystycznych objawów stopy cukrzycowej należą dolegliwości bólowe, które intensyfikują się w nocy.
Często chory jednocześnie odczuwa mrowienie i kłucie w nodze oraz bolesne kurcze mięśni. Zazwyczaj skóra w tych obszarach ulega znacznemu przesuszeniu i w konsekwencji zaczyna się łuszczyć. Pojawiają się trudno gojące rany ipęknięcia z ogniskami martwicy. W stopie pacjenta występują zaburzenia odczuwania zarówno bólu, jak i temperatury czy choćby dotyku.
Uszkodzenie obwodowego układu nerwowego w cukrzycy prowadzi również do zniekształcenia stóp. Pojawiają się tzw. palce młoteczkowate, czyli przykurczone i zgięte, głowy kości śródstopia natomiast ulegają uwypukleniu.
By uniknąć dodatkowego cierpienia, cukrzycy muszą dbać o profilaktykę i starać się skutecznie zapobiegać nieprzyjemnej i niebezpiecznej przypadłości. Powinni troszczyć się o zdrowie i kondycję stóp oraz poddać się skutecznej terapii, która obniży poziom glukozy we krwi i utrzyma go na odpowiednim poziomie.
Niełatwa terapia stopy cukrzycowej
Terapia stopy cukrzycowej, wprowadzona na czas, pozwala uniknąć amputacji. Jednak bywa wyjątkowo skomplikowana i prowadzą je całe zespoły specjalistów. Nie może zabraknąć w nich m.in. diabetologa, chirurga naczyniowego, ortopedy, fizjoterapeuty i pielęgniarki. Pacjent powinien wykazać się wyjątkową cierpliwością, uporem i silną wolą.
Chorzy na cukrzycę muszą w sposób szczególny dbać o stopy i nie zapominać o właściwych, fachowych zabiegach pielęgnacyjnych. Nie wolno zaniedbać odcisków i modzeli, które w tym stanie bywają wyjątkowo groźne – ich usuwanie należy powierzyć specjaliście (pomolog, pediatra lub przeszkolona w tym zakresie pielęgniarka). Na trudno gojące rany stosuje się opatrunki specjalistyczne, np. z zawartością srebra. Terapia stanowi bardzo skomplikowany proces, dlatego lepiej stosować prostsze i na pewno przyjemniejsze zabiegi profilaktyczne.
