Co w sprawie poprawek Senatu do nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym zrobi Solidarna Polska? Wiceminister Sebastian Kaleta wyjaśnia

W rozmowie z portalem i.pl wiceminister sprawiedliwości Sebastian Kaleta, pytany o to, jak w sprawie senackich poprawek zagłosuje w Sejmie Solidarna Polska powiedział, że te poprawki – de facto – odwracają wszelkie zmiany w sądownictwie, które zostało przeprowadzone po 2017 roku, jeśli chodzi o Krajową Radę Sądownictwa czy Sąd Najwyższy. – Poprawki Senatu tak naprawdę uchylają ustawy, które zaproponował jako kompromis prezydent Andrzej Duda po wetach złożonych co do ustaw zaproponowanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości, które prezydent ocenił jako zbyt daleko idące – dodał.

Zdaniem wiceministra sprawiedliwości nowelizacja ustawy z senackimi poprawkami stanowiłaby „samoupokorzenie naszego państwa, które wobec Unii Europejskiej rezygnuje w ogóle z możliwości reformowania sądów”. – Gdyby te poprawki weszły w życie, doprowadziłyby do kompletnego paraliżu sądownictwa – wyjaśnił. Sebastian Kaleta ocenił, że „ustawa, którą zaproponował minister ds. UE Szymon Szynkowski vel Sęk, rodzi poważne ryzyko, ale poprawki Senatu zakładają to wprost. – Oczywistym jest zatem, że Solidarna Polska będzie głosowała za odrzuceniem tych poprawek – podkreślił.

Wniesione przez Senat poprawki znacząco przekształcają nowelizację ustawy. Zakładają one zniesienie Izby Odpowiedzialność Zawodowej SN i przeniesienie do Izby Karnej SN rozpatrywania spraw dyscyplinarnych m.in. sędziów, prokuratorów, adwokatów, notariuszy i radców prawnych. Zgodnie z tymi poprawkami, do Izby Karnej trafią także sprawy immunitetowe sędziów i prokuratorów.

Ponadto na mocy senackich poprawek, orzeczenia wydane przez poprzedniczkę Izby Odpowiedzialności Zawodowej – Izbę Dyscyplinarną SN – uznano by za nieważne i pozbawione skutków prawnych, a toczące się postępowania wszczęte w tej izbie zostałyby umorzone. Poprawki przewidują też niezwłoczne przywrócenie do orzekania wszystkich sędziów zawieszonych przez Izbę Dyscyplinarną na uprzednio pełnione stanowiska.

Zgodnie z poprawkami, uprawnionymi do orzekania ws. tzw. testów bezstronności byliby wyłącznie sędziowie posiadający co najmniej siedmioletni staż pracy w SN, czyli powołani przed reformą przepisów dotyczących ukształtowania KRS. W poprawkach zaproponowano, żeby z wnioskiem o przeprowadzenie takiego testu mogli wystąpić też poszczególni sędziowie, a nie tylko składy sędziowskie.

Sejm uchwalił nowelizację ustawy o Sądzie Najwyższym 13 stycznia. Według jej autorów – posłów PiS – ustawa ta ma wypełnić kluczowy „kamień milowy” dla odblokowania przez Komisję Europejską pieniędzy na KPO.

Zgodnie z nowelizacją w wersji uchwalonej w Sejmie sprawy dyscyplinarne i immunitetowe sędziów miałby rozstrzygać Naczelny Sąd Administracyjny, a nie jak obecnie Izba Odpowiedzialności Zawodowej SN. NSA ma przejąć także m.in. kompetencje do rozstrzygania tzw. spraw immunitetowych sędziów wszystkich sądów. Nowela przewiduje też zasadnicze zmiany dotyczące tzw. testu niezawisłości i bezstronności sędziego, którymi też miałby częściowo zajmować się NSA.

dś