Dzika róża występuje jako kolczasty krzew lub pnącze z rodziny różowatych. Najwcześniej dojrzewają owoce róży jabłkowatej - na przełomie sierpnia i września i wtedy trzeba je zbierać. Wcześnie dojrzewają też owoce róży pomarszczonej. Owoce róży psiej, czyli tej najpospolitszej i jej kuzynek (na przykład róża rdzawa), dojrzewają dopiero pod koniec września - i zbiera się je dopiero wtedy lub nawet w październiku.
Syropy lub herbatki z dzikiej róży to doskonałe antidotum na przeziębienia i osłabienie organizmu. Wyciągi zawarte w kapsułkach, które kupimy w aptece, złagodzą ból stawów, a cenny olejek różany przyda się do pielęgnacji naszej urody. W kosmetyce mają zastosowanie również płatki i nasiona tej rośliny.
Owoce pełne witamin
Owoce dzikiej róży zawierają dużo witaminy C. Zaledwie trzy mogą już pokryć dzienne zapotrzebowanie na nią dorosłego człowieka. Jednak podczas niewłaściwego przechowywania, jak i suszenia owoców, zawartość tej witaminy może ulegać znacznym stratom. Dlatego tych suszonych nie należy przechowywać zbyt długo. Są one również bogate w witaminy: P, K, E, z grupy B, prowitaminę A, bioflawonoidy, oraz flawonoidy, takie jak: astragalina, izokwercetyna i tylirozyd, a także karotenoidy: ß-karoten, likopen i zeaksantyna. Ponadto znajdujemy w nich garbniki, cukry, pektyny, kwasy organiczne - w tym cytrynowy i jabłkowy, olejek eteryczny i sole mineralne (potasu, wapnia, fosforu, magnezu oraz żelaza).
W lecznictwie
Ze względu na to bogactwo składników, owoce dzikiej róży wykorzystywane są przy leczeniu nadciśnienia i chorób serca oraz wątroby. Dodatkowo wykazują właściwości wzmacniające i przeciwzapalne. Zawierają je więc syropy zalecane w przeziębieniach, w okresie osłabienia lub rekonwalescencji. Owoc róży wzmacnia także naczynia krwionośne, a ze względu na swe działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe wspomaga leczenie chorób stawów. Stosowany w mieszankach ziołowych ma działanie uspokajające. Dzika róża może też działać wspomagająco przy leczeniu nieżytów przewodu pokarmowego, w chorobie wrzodowej żołądka, dwunastnicy, reumatyzmie, przy oparzeniach oraz jako główny lek w walce ze szkorbutem. Wyciągi z dzikiej róży zaleca się kobietom w okresie ciąży i karmienia oraz osobom w stanach ogólnego osłabienia, zmęczenia lub stresu.
Olejek różany
- Olejek różany ma właściwości przeciwdepresyjne - wyjaśnia Magdalena Daraszkiewicz, kosmetolog. - Stosowany jest więc w aromaterapii jako środek łagodzący bóle głowy i uspokajający, a także w kosmetyce jako składnik perfum i preparatów do pielęgnacji skóry. Ma silne właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Działa antyseptycznie, doskonale łagodzi skórę podrażnioną po zbyt intensywnych kąpielach słonecznych.
Początkowo wykorzystywany w kosmetyce dla samego zapachu, dziś stosowany jest jako składnik kremów i płynów dla cery wrażliwej, suchej i zmęczonej. Jest bardzo cennym, ale też bardzo drogim składnikiem. Żeby otrzymać 1 kg olejku, konieczne jest przetworzenie aż czterech ton płatków, dlatego w kosmetyce bardzo często stosuje się jego tańszy zamiennik - olejek geraniowy.
Woda różana
Wodę różaną otrzymujemy w procesie destylacji olejków eterycznych z parą wodną. Woda taka jest produktem sezonowym. Poprzez zawartość olejku eterycznego zachowuje ona stabilność mikrobiologiczną przez okres około dwóch lat bez konieczności wzbogacania jej w środki konserwujące. Jest wykorzystywana zamiast zwykłej wody w nowych formach kosmetycznych.
Olej różany
Olej różany pozyskujemy z nasion róży. Zawiera w swym składzie witaminę E, nienasycone kwasy tłuszczowe, oraz karotenoidy. Przywraca równowagę hydrolipidową skóry, regeneruje ją i odżywia, znalazł więc zastosowanie w dermatologii i kosmetologii.
- Można go znaleźć w specyfikach do pielęgnacji cery wrażliwej, skór osłabionych lub naczynkowych - mówi kosmetolog. - Wykazuje właściwości zmiękczające, nawilżające, a także wygładzające, z uwagi na bogactwo zawartych w nich witamin, które hamują proces pogrubiania się warstwy rogowej naskórka. Dzięki właściwościom złuszczającym, hydroksykwasy zmniejszają również zmiany trądzikowe i potrądzikowe, poprawiając stan i wygląd skóry tłustej. Kwasy owocowe zmniejszają zaś suchość skóry.
W domu
- Do kąpieli możemy wykorzystać zarówno świeże, jak i suszone płatki róży. Przed dodaniem płatków do wanny zalewamy je na kilka minut wrzątkiem.
- Napar: łyżkę rozgniecionych owoców zalewamy szklanką wrzątku i parzymy pod przykryciem przez 10-15 minut. Napar przecedzamy przez gazę.
- Z owoców dzikiej róży można też zrobić znakomite wino lub nalewkę, która poprawi przemianę materii, apetyt oraz trawienie.
- Wino: 1 kg owoców należy zasypać 1 kg cukru i zalać 3 litrami wody. Czas fermentacji wynosi 3 miesiące.
- Nalewka: pół kilograma owoców róży zasypujemy szklanką cukru i zalewamy 3/4 l czystej wódki. Nalewkę odstawiamy na tydzień w ciepłe miejsce od czasu do czasu wstrząsając. Po tym czasie należy ją przecedzić przez gazę, przelać do ciemnej butelki i odstawić do lodówki. Pić raz dziennie po małym kieliszku.
- W starożytności, Rzymianki wypełniały poduszki płatkami róż. Takie podgłówki działały podobno uspokajająco i ułatwiały zasypianie.
