Kuchnia Warmii i Mazur - historia i tradycja na talerzu

Kuchnia Warmii i Mazur to potrawy, które korzystają z produktów rolniczych lub regionalnego rybołówstwa. W daniach obiadowych korzysta się z ziemniaków, kasz i grzybów. W deserach widać historyczny wpływ mieszkańców dawnych Prus Wschodnich oraz Litwy. Oto tradycyjne dania do zjedzenia w województwie warmińsko-mazurskim.

Dzyndzałki z hreczką i skrzeczkami – pierogi nadziewane kaszą gryczaną, wędzonym boczkiem, cebulą i ugotowanymi jajkami określa się jako dzyndzałki z hreczką. Danie podaje się ze skrzeczkami, czyli skwarkami z boczku, czosnku, doprawionych majerankiem z solą i czarnym pieprzem. Do litewskich kołdunów podobne są dzyndzałki warmińskie nadziewane zmielonym łojem, wołowiną i cebulą. Potrawa została wpisana na listę produktów tradycyjnych w kategorii dań gotowych 9 sierpnia 2019 roku.

Farszynki – kotlety ziemniaczane faszerowane mięsem mielonym podawane z sosem grzybowym. Wykonanie przypomina kartacze, ale w odróżnieniu od nich danie nie jest gotowane, a smażone na smalcu. Danie zostało wpisane na listę produktów tradycyjnych w kategorii dań gotowych 12 sierpnia 2019 roku.

Ślimaki nadziewane – winniczki lub ślimaki hodowlane były jedzone w kuchni wschodniopruskiej i kuchni litewskiej. Kuchnia Warmii i Mazur przejęła tę kulinarną tradycję. Ślimaki podawane są na okolicznościowym festynie z okazji „Dnia Ślimaka” we wsi Krasin koło Pasłęka. Danie zostało wpisane na listę produktów tradycyjnych w kategorii dań gotowych 31 stycznia 2020 roku.

Plince z pomoćką – tradycyjne placki ziemniaczane podawane z twarogiem wymieszanym ze śmietaną to klasyczne danie Warmii i Mazur. Masa na placki ziemniaczane wyróżnia się od innych w Polsce poprzez doprawienie jej kminkiem, majerankiem i szczypiorkiem. Potrawa znajduje się na liście produktów tradycyjnych w kategorii dań gotowych od 12 lipca 2019 roku.

Kawior ze szczupaka – świeża ikra ze szczupaka to tzw. produkt rybołówstwa będący regionalnym rarytasem. Potocznie określano je jako „owoce jeziora”. Ikrę wysyłano za granicę na stoły bogatych smakoszy. Przez łatwą dostępność produktu jadany był też przez miejscowych rybaków jako przekąska do alkoholu i na kanapkach z jajkiem na twardo. Kawior ze szczupaka wpisano na listę produktów tradycyjnych 18 lipca 2016 roku.

Marcepan królewiecki – deser sprowadzony na tereny Warmii i Mazur przez niegdysiejszych mieszkańców Prus Wschodnich, szczególnie Królewca. Oni sprowadzili na te tereny zwyczaj jedzenia migdałów i przygotowywania z nich marcepanu. O jego wyjątkowości stanowi pieczenie go w formie nadziewanych ciastek pistacjami, owocami kandyzowanymi lub konfiturą. Deser został wpisany na listę produktów tradycyjnych 2 grudnia 2020 roku.

Sękacz z Puszczy Rominckiej – tradycyjny sękacz z Puszczy Rominckiej pieczony jest tylko i wyłącznie na obracającym się wałku umieszczonym nad ogniem rozpalonym na drewnie brzozowym, olchowym lub jesionowym. Charakterystyczne dla sękacza z Puszczy Rominckiej jest użycie aromatu arakowego. Najczęściej podawany był na uroczystościach rodzinnych np.: ślubach i weselach. Ciasto zostało wpisane na listę produktów tradycyjnych 15 października 2020 roku.