Kukiz’15. Poznaj program i poglądy, jakie prezentuje to ugrupowanie polityczne

Ustrój i sądownictwo

Najwięcej postulatów partii Pawła Kukiza jest związanych z ustrojem. Sztandarowym projektem tego ugrupowania jest nowa konstytucja. Jej podstawowym elementem są zaś jednomandatowe okręgi wyborcze (tzw. JOW-y) w wyborach do Sejmu. Działacze klubu Kukiz’15 uważają je za najuczciwszy lokalny system głosowania w przypadku niższej izby polskiego parlamentu.

W Konstytucji RP to ugrupowanie chce także zmienić sposób działania władzy wykonawczej. Zgodnie z postulowanymi przepisami na czele rządu miałby stać nie premier, lecz Prezydent RP, aczkolwiek jednocześnie nie miałby on prawa inicjatywy ustawodawczej. Ta pozostałaby jedynie po stronie posłów i obywateli. Istotnym elementem Konstytucji RP byłby ponadto krajowy „dzień referendalny”. Zgodnie z przepisami przegłosowywane byłyby w jego trakcie wszystkie sprawy, pod którymi podpisało się minimum pół miliona obywateli.

Oprócz tego, w kwestiach ustrojowych, ważnym celem klubu Kukiz’15 jest wprowadzenie pełnej przejrzystości i jawności wydatków publicznych oraz finansowania partii z dobrowolnych wpłat obywateli zamiast stosowania dopłat budżetowych. Partia Pawła Kukiza zapowiada także zniesienie immunitetów dla Prezydenta RP, posłów, senatorów, sędziów, prokuratorów, pracowników NIK i urzędników.

Jeśli chodzi o sądownictwo, Kukiz’15 chce przeprowadzić głęboką reformę. Jej zakres został opisany w programie w kilku punktach:

1. Wprowadzenie ograniczenia, jeśli chodzi o prawo do wykonywania zawodu sędziego – Mogliby nimi zostawać tylko wybitni
   prawnicy, doświadczeni adwokaci, radcowie prawni, notariusze czy doktorzy nauk prawnych.
2. Skrócenie czasu prowadzenia rozpraw – Powinny się one toczyć w trybie ciągłym, dzień po dniu.
3. Przyspieszenie publikacji orzeczeń wszystkich sądów w Internecie.
4. Wprowadzenie jawnych oświadczeń majątkowych sędziów.
5. Wprowadzenie instytucji tzw. sędziów pokoju, wybieranych przez obywateli w wyborach powszechnych, orzekających w kwestii
6. wykroczeń i drobnych sąsiedzkich spraw cywilnych. Byłoby to rozwiązanie wprowadzone na wzór takich państw jak USA,
   Szwajcaria czy Japonia.

Przedsiębiorczość i podatki

W zakresie przedsiębiorczości Kukiz’15 postuluje doprowadzenie do sprawiedliwego opodatkowania firm zagranicznych. Jego działacze zapowiadają dążenie do tego, żeby międzynarodowe korporacje nie unikały płacenia podatków w Polsce. Istotnym postulatem tego ugrupowanie jest także wprowadzenie właściwego nadzoru nad bankami, który będzie gwarancją tego, że Polska będzie stać na straży interesów obywateli, a nie instytucji finansowych. Zakaz obrotu i upraw GMO ma z kolei zlikwidować problem wypierania tradycyjnego rodzinnego rolnictwa przez korporacyjne rolnictwo wielkoprzemysłowe.

Jeśli chodzi natomiast o podatki, strategia zmiany klubu Kukiz’15 przewiduje obniżenie wszelkich danin i składek obciążających tych, którzy dopiero wchodzą na rynek pracy, polskie rodziny oraz małe i średnie przedsiębiorstwa. Środki z budżetu na ten cel miałyby pochodzić m.in. z opodatkowania wielkich korporacji międzynarodowych. W założeniach programowych można znaleźć ponadto następujące propozycje zmian:

• Reformę podatku PIT: Całkowitą likwidację tego podatku i zastąpienie kilku składek ZUS i NFZ jedną płatnością na Fundusz Płac na wzór brytyjski (system PAYE).
• Reformę podatku VAT: Wprowadzenie na początek, w okresie przejściowym, na wzór brytyjski liniowego 5% VAT na produkty pierwszej potrzeby, takie jak leki, żywność, ubranka dla dzieci, prasę, bilety komunikacji miejskiej i kolejowe. Docelowo natomiast miałby obowiązywać podatek liniowy 0% VAT na produkty pierwszej potrzeby. Dodatkowo podatek VAT zostałby uproszczony przez modyfikację lub likwidację zbędnych formularzy czy też wprowadzenie ułatwień dla importerów i uproszczenie fundamentalnych przepisów.
• Reformę podatku CIT: Kukiz planuje zastąpienie go prostym 1-procentowym podatkiem przychodowym. Środki do budżetu miałoby zapewnić dodatkowo wprowadzenie opłaty solidarnościowej od banków od wypłaty zysków i transakcji oraz specjalnej stawki podatku od nieruchomości dla supermarketów, zasilającej samorządy. W planach Kukiz’15 znajduje się także wprowadzenie możliwości rozliczania niskiego, ryczałtowego podatku przez mikroprzedsiębiorstwa w wysokości 440 zł (zamiast ZUS, NFZ i PIT) + 1% od przychodu.

Ponadto Kukiz’15 chce wprowadzenia emerytury bez podatku i sprzeciwia się wdrożeniu podatku katastralnego.

Polityka społeczna

W kwestii polityki społecznej Kukiz’15 szuka możliwości poprawy wskaźnika dzietności w rozszerzaniu ulg podatkowych, sprzeciwiając się obecnemu programowi „500+”. Ich wysokość byłaby uzależniona od liczby dzieci w rodzinie. Przy jednym dziecku taka ulga wynosiłaby 250 złotych, 600 złotych w przypadku dwóch i 700 złotych miesięcznie w przypadku co najmniej trzech dzieci. Wymagałoby to pewnych zmian systemowych. Taka ulga musiałaby bowiem zmienić swój model funkcjonowania.

W pierwszej kolejności dedukcja następowałaby z poziomu podatku dochodowego, następnie ze składki do NFZ, ZUS oraz – w razie takiej potrzeby – do Funduszu Pracy. Kukiz’15 nawiązywał w tej kwestii do idei twórcy koncepcji ujemnego podatku dochodowego – laureata Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii, Miltona Friedmana.

Posłowie klubu kukiz'15 w wielu głosowaniach do Sejmu sprzeciwiają się także większości innych danin publicznych. Doskonałym tego przykładem jest trzynasta emerytura. Program Kukiz’15 opiera się zatem bardziej na obniżaniu podatków niż wypłacie dodatkowych środków w ramach ogólnokrajowych programów społecznych.

Edukacja

W kwestii edukacji i oświaty Kukiz’15 postuluje m.in. likwidację ustawy Karta Nauczyciela, zniesienie rejonizacji szkół oraz przeniesienie kompetencji kuratoriów do gminnych wydziałów oświaty.

Ważnym elementami programu tego ugrupowania względem oświaty są ponadto zakrojony na skalę ogólnokrajową plan budowy i remontów szkół podstawowych, średnich i specjalnych, zwiększenie nacisku w programach edukacji na kształtowanie umiejętności praktycznych czy też wprowadzenie, zapewniających dodatkowe środki dla rodziców, bonów wychowawczych i oświatowych. Te pierwsze miałyby kompensować rodzicom konieczność poświęcenia się wychowaniu dzieci, gdy nie uczęszczają one jeszcze do szkoły, tj. są w wieku żłobkowym i przedszkolnym.

Dzięki nim mogliby oni m.in. pracować zdalnie, tworzyć domowe przedszkola, wychowywać dzieci wspólnie z innymi rodzicami lub wysyłać je do prywatnych przedszkoli i żłobków.

Bon oświatowy ma z kolei zapewnić komfort finansowy rodzicom tych dzieci, które zostały wysłane do nauki w prywatnej placówce edukacyjnej lub korzystają z metody nauczania domowego.

Zdrowie

Jeśli chodzi o zdrowie Polaków, w postulatach Kukiz’15 znajdziemy:

• Refundację drogich i trudnodostępnych lekarstw przez państwo,
• Wyposażenie szpitali w nowoczesne maszyny chirurgiczne,
• Refundację przez państwo leczenia chorób rzadkich,
• Rozwój profilaktyki zdrowotnej przez bezpłatne badania i szczepienia bez długiego oczekiwania. Dodatkowo osoby, które regularnie przeprowadzają takie sprawdzenie organizmu, miałyby zyskać dodatkowe korzyści,
• Większe nakłady na specjalistów i ratownictwo medyczne, co zapewni lepszą dostępność leczenia.

Środowisko

Kukiz’15 prezentuje także szeroki program dotyczący środowiska naturalnego. Jego centralnym punktem jest zakaz betonowania terenów zielonych oraz sprowadzania do Polski śmieci w celach biznesowych (dodatkowo podpalanych i trujących przez to powietrze). Działacze Kukiz’15 zapowiadają ponadto, że w razie wygranej w wyborach wypowiedzą wojnę producentom, którzy stosują tzw. planowane postarzanie produktów, skutkiem czego jest ich szybsze zużycie (nawet dzień po wygaśnięciu gwarancji).

Jednocześnie działacze Kukiz’15 sprzeciwiają się wprowadzeniu pakietu klimatycznego, który ma za zadanie zredukować znacząco emisję CO2 do środowiska. Jest on przez to ugrupowanie nazywany wręcz „politycznym samobójstwem”, ponieważ ze względu na wygórowane wymogi UE konieczne byłoby do 2030 roku zamknięcie wszystkich elektrowni węgla brunatnego oraz 90 procent elektrowni węgla kamiennego i zastąpienie ich elektrowniami innego rodzaju (jak np. gazowymi, wiatrowymi).

Postulaty Kukiz’15 w kwestii samorządów zostały opublikowane w dokumencie „Samorządowa strategia zmiany”. Partia Pawła Kukiza chce się skupić na 6 punktach:

1. Obywatelskiego samorządu, w którym wyborcy mają większy wpływ na decyzje – Kukiz’15 jest przede wszystkim za wprowadzeniem tzw. dnia referendalnego, czyli jednego, ustalonego z góry dnia w roku, w którym byłyby przeprowadzane referenda dotyczące najważniejszych spraw lokalnych, bez progu frekwencji, jeśli chodzi o wiążące decyzje (obecnie wynosi on 30%). Istotnym elementem tego punktu jest także postulat jawnych rejestrów umów zawieranych przez samorządy oraz instytucje im podległe, jak i ranking aktywności radnych.
2. Samorządów bez stref wpływów – Głównym założeniem Kukiz’15 jest rozszerzenie zakazów dotyczących zatrudniania radnych w urzędach gminy, starostwach lub urzędach marszałkowskich dodatkowo na krewnych, powinowatych lub osoby pozostające z radnymi we wspólnym pożyciu. Istotnym elementem programu dla samorządów jest ponadto wprowadzenie zakazu wydawania prasy promującej lokalną władzę oraz na plakatach, billboardach, w lokalnych gazetkach i na innych nośnikach, które zamawiają jednostki samorządu terytorialnego.
3. Zmian w finansowaniu samorządów – Kukiz’15 chce zwiększenia budżetu samorządów przez wprowadzenie przepisów o ich udziale w podatku VAT. Ponadto partia Pawła Kukiza postuluje stosowanie zasady zrównoważonego budżetu. Jednostki samorządu terytorialnego w takim przypadku nie mogłyby wydawać więcej, niż uzyskują z wpływów do budżetu, oraz zadłużać się w parabankach. Alternatywą w takim przypadku mają być banki komunalne. Z założenie byłyby to instytucje tworzone przez jednostki samorządu terytorialnego, które obsługują finansowo je, jak i podmioty od nich zależne, czyli np. szkoły, szpitale lub spółki komunalne.
4. Walki ze smogiem – Partia Kukiz’15 dąży do tego, żeby samorządy stworzyły tzw. uchwały antysmogowe. Miałyby one dotyczyć m.in. jakoś pieców, kotłów, kominków oraz rodzajów paliw, jakie mogą być w nich stosowane w danej jednostce administracyjnej. Samorządy byłyby także zobowiązane do inwestowania środków w rozwój stacji monitorujących jakość powietrza.
5. Zrównoważenia władzy – Ugrupowanie Pawła Kukiza dąży do tego, żeby rozproszyć administrację publiczną, czyli dokonać deglomeracji. Jego działacze postulują za tym, żeby wszystkie nowe instytucje (o ile jest to możliwe) miały swoje siedziby poza Warszawą. Ważny punkt dotyczy także przeniesienia co najmniej części istniejących już instytucji centralnych poza stolicę.
6. Reformy instytucji samorządowych – Kukiz’15 już od wielu lat dąży do wprowadzenia tzw. sądów pokoju. Miałyby one zajmować się z założenia drobnymi sprawami cywilnymi i karnymi w uproszczonej procedurze. Pozwoliłoby to na odciążenie sędziów zawodowych. Kandydaci na sędziego pokoju musieliby być prawnikami i posiadać kilkuletnie, praktyczne doświadczenie. Ich wyboru dokonywaliby obywatele w poszczególnych gminach w wyborach powszechnych. Ważnym elementem reformy zapowiadanej przez Kukiz’15 byłaby także likwidacja powiatów i powierzenie ich kompetencji gminom, samorządowi wojewódzkiemu lub administracji rządowej. Działacze z ugrupowania Pawła Kukiza chcą ponadto zlikwidowania urzędów pracy i straży miejskiej, co zmniejszyłoby znacznie koszty samorządów.

W polityce zagranicznej ugrupowanie Kukiz’15 odnosi się przede wszystkim do Europy. Centralnymi punktami programu tej partii są dwa punkty:

• „Europa bliższa obywatelom” – Działacze Pawła Kukiza chcą wprowadzenie e-votingu w całej Europie jako nowoczesnej i wygodnej formy głosowania w wyborach przez Internet.
• „Poza Lewicę i Prawicę” – Kukiz’15 dąży do stworzenia w Parlamencie Europejskim nowego funduszu, który zapewniłby zmiany w Europie, bez względu na poglądy poszczególnych partii.

W tej kwestii warto przytoczyć także jeden z punktów dokumentu „Strategia zmiany”. Jest nim „ambitna i realistyczna polityka zagraniczna”. Partia Pawła Kukiza postuluje w tym przypadku odrzucenie idei wyrzeczenia się suwerenności oraz przekazania kompetencji polskiego rządu na poziom europejski.

Działacze Kukiz’15 są jednocześnie za niewprowadzaniem w Polsce waluty euro. Uważają, że zagraża ona fundamentom integracji europejskiej i zasadzie europejskiej solidarności ze względu na potencjalną zwyżkę cen oraz podporządkowanie się interesom wielkich mocarstw europejskich.

Zdaniem Kukiz’15 ważne jest ograniczenie roli unijnych instytucji na rzecz państw członkowskich. Naturalnymi sojusznikami w takiej koalicji są takie państwa jak Wielka Brytania, Szwecja czy Holandia.

Działacze Kukiz’15 popierają ponadto uzyskanie odszkodowań za straty poniesione w wyniku agresji i okupacji niemieckiej w trakcie II wojny światowej. Należy jednak podchodzić do tego spokojnie, nie wymuszając agresywnie wypłaty środków, lecz próbując szukać kompromisu przez dialog z obecnymi władzami Niemiec.

Biorąc pod uwagę obecną sytuację – tj. agresję Rosji na Ukrainę – Kukiz’15 podchodzi poważnie do tematu obronności kraju, dążąc do istotnych reform.

W tych kwestiach Kukiz’15 zależy na odbudowaniu wschodnich dywizji wojsk operacyjnych. Chodzi tutaj o jednolitą strukturę dowodzenia siłami zbrojnymi, ze sztabem generalnym jako głównym organem dowodzenia sił zbrojnych w czasie pokoju i w czasie wojny.

Istotna jest oprócz tego reforma systemu szkolenia rezerw osobowych wojsk operacyjnych tak, aby wykorzystać potencjał i doświadczenie żołnierzy zawodowych. Kukiz’15 chce ponadto jak najszybszej budowy Obrony Terytorialnej, czyli włączenia obywatelskiego komponentu terytorialnego w struktury sił zbrojnych. Ponadto działacze ugrupowania zauważają, że dla zagwarantowania trwałości i stabilności Obrony Terytorialnej jako samodzielnego, obywatelskiego komponentu Sił Zbrojnych RP konieczne jest jej konstytucyjne umocowanie.

Ponadto, zdaniem działaczy Kukiz’15, to przede wszystkim polski rząd ma obowiązek zapewnić obecność przedstawicieli krajowych na spotkaniach, na których podejmowane są wszystkie kluczowe decyzje związane z konfliktami zbrojnymi. Obecnie o bezpieczeństwie militarnym Polski decydują w bezpośrednich rozmowach przedstawiciele innych państw, tak jak to jest w kontekście wojny na Ukrainie. Jeśli Kukiz’15 wygrałby wybory, problemy w komunikacji w tym zakresie miałyby zniknąć.

Zgodnie z wypowiedziami Pawła Kukiza, który zarządza partią, pomoc Ukrainie napadniętej przez Rosję powinna obejmować część wojskową (a więc dozbrojenie), jak i humanitarną. Brak tej drugiej mógłby doprowadzić bowiem po jakimś czasie do złamania ducha i etosu walki. Ponadto, zgodnie z poglądami przewodniczącego partii Kukiz’15, nie można się w kwestii wojny dogadywać z Rosją, lecz dążyć wspólnie do zwycięstwa militarnego Ukrainy.

CZĘSTO ZADAWANE PYTANIA

Dwa główne punkty programu Kukiz'15 to "Europa bliższa obywatelom" i "Poza Lewicę i Prawicę". Pierwszy punkt dotyczy wprowadzenia e-votingu w całej Europie jako nowoczesnej i wygodnej formy głosowania w wyborach przez Internet. Drugi punkt dotyczy dążenia do stworzenia w Parlamencie Europejskim nowego funduszu, który zapewniłby zmiany w Europie, bez względu na poglądy poszczególnych partii.

Postulaty Kukiz'15 w kwestii samorządów zostały opublikowane w dokumencie "Samorządowa strategia zmiany". Partia Pawła Kukiza chce się skupić na 6 punktach, w tym na obywatelskim samorządzie, w którym wyborcy mają większy wpływ na decyzje. Kukiz'15 jest przede wszystkim za wprowadzeniem tzw. dnia referendalnego, czyli jednego, ustalonego z góry dnia w roku, w którym byłyby przeprowadzane referenda dotyczące najważniejszych spraw lokalnych, bez progu frekwencji, jeśli chodzi o wiążące decyzje (obecnie wynosi on 30%).

Najwięcej postulatów partii Pawła Kukiza jest związanych z ustrojem. Sztandarowym projektem tego ugrupowania jest nowa konstytucja. Jej podstawowym elementem są zaś jednomandatowe okręgi wyborcze (tzw. JOW-y), które mają zwiększyć wpływ wyborców na wybór swoich przedstawicieli. Kukiz'15 proponuje również zmiany w systemie wyborczym, które mają na celu zwiększenie przejrzystości i uczciwości wyborów. Partia chce również wprowadzenia zasady, że sędziowie powinni być wybierani przez społeczeństwo, a nie przez polityków.

Kukiz'15 chce zwiększenia budżetu samorządów przez wprowadzenie przepisów o ich udziale w podatku VAT. Ponadto partia Pawła Kukiza postuluje stosowanie zasady zrównoważonego budżetu. Jednostki samorządu terytorialnego w takim przypadku nie mogłyby wydawać więcej, niż uzyskują z wpływów do budżetu, oraz zadłużać się w parabankach. Alternatywą w takim przypadku mają być banki komunalne. Z założenie byłyby to instytucje tworzone przez jednostki samorządu terytorialnego, które obsługują finansowo je, jak i podmioty od nich zależne, czyli np. szkoły, szpitale lub spółki komunalne.

Strategia zmiany klubu Kukiz'15 przewiduje obniżenie wszelkich danin i składek obciążających tych, którzy dopiero wchodzą na rynek pracy, polskie rodziny oraz małe i średnie przedsiębiorstwa. Środki z budżetu na ten cel miałyby pochodzić m.in. z opodatkowania wielkich korporacji międzynarodowych. W założeniach programowych można znaleźć ponadto następujące propozycje zmian: reformę podatku PIT, całkowitą likwidację tego podatku i zastąpienie kilku składek ZUS i NFZ jedną płatnością na Fundusz Płac na wzór brytyjski (system PAYE). Kukiz'15 proponuje również wprowadzenie podatku od handlu detalicznego, który miałby zastąpić obecny podatek od towarów i usług (VAT). Partia chce również wprowadzenia podatku od nieruchomości, który miałby zastąpić obecny podatek od gruntów i budynków.

Kukiz'15 chce, aby Europa była bliższa obywatelom, a nie tylko elitom politycznym. Partia chce wprowadzenia e-votingu w całej Europie jako nowoczesnej i wygodnej formy głosowania w wyborach przez Internet. Kukiz'15 chce również dążenia do stworzenia w Parlamencie Europejskim nowego funduszu, który zapewniłby zmiany w Europie, bez względu na poglądy poszczególnych partii. W kwestii stosunków z Rosją, Kukiz'15 opowiada się za dialogiem i współpracą, ale jednocześnie chce, aby Polska była suwerenna i niezależna w swoich decyzjach.

Kukiz'15 chce wprowadzenia zmian w systemie ochrony zdrowia. Partia proponuje m.in. wprowadzenie jednego funduszu zdrowia, który miałby zastąpić obecne Narodowy Fundusz Zdrowia oraz prywatne ubezpieczenia zdrowotne. Kukiz'15 chce również zwiększenia nakładów na ochronę zdrowia, aby zapewnić lepszą opiekę medyczną dla Polaków. Partia proponuje również wprowadzenie tzw. bonów zdrowotnych, które umożliwią pacjentom wybór lekarza i placówki medycznej, w której chcą się leczyć. Kukiz'15 chce również zwiększenia liczby lekarzy i pielęgniarek oraz poprawy warunków pracy w służbie zdrowia.

Kukiz'15 chce wprowadzenia zmian w systemie edukacji. Partia proponuje m.in. wprowadzenie jednolitej matury, która zastąpi obecne egzaminy końcowe w szkołach średnich. Kukiz'15 chce również zwiększenia nakładów na edukację, aby zapewnić lepsze warunki nauki dla uczniów i studentów. Partia proponuje również wprowadzenie tzw. szkół zawodowych, które umożliwią młodym ludziom zdobycie praktycznych umiejętności i łatwiejsze wejście na rynek pracy. Kukiz'15 chce również zwiększenia autonomii szkół i uczelni oraz poprawy warunków pracy dla nauczycieli i pracowników oświaty.

Marek Ast o zmianach w kodeksie wyborczym