Od Nixona do Bidena. Zobacz jak wyglądały wcześniejsze wizyty prezydentów USA w Polsce

Jako pierwszy urzędujący prezydent USA odwiedził Polskę Richard Nixon. W Warszawie zatrzymał się na dwa dni po wcześniejszej wizycie w Moskwie. Było to w dniach 31 maja – 1 czerwca 1972 r.

– Przywożę słowa przyjaźni od całego narodu amerykańskiego dla całego narodu polskiego – mówił.

Spotkał się wówczas z przywódcami PSL oraz I sekretarzem KC PZPR Edwardem Gierkiem. Złożył również wizytę na odbudowanym Zamku Królewskim, a także złożył wieniec przed Grobem Nieznanego Żołnierza.

Wizyta Richarda Nixona skutkowała zapowiedzią amerykańskich kredytów i licencji dla Polski, a także zwiększeniem wzajemnej wymiany handlowej.

Warto zauważyć, że Nixon nie był wówczas w Polsce po raz pierwszy. Wcześniej - w 1959 roku - przybył do naszego kraju jako wiceprezydent w administracji Eisenhowera. Do ponownej wizyty, która została przyjęta przez Polaków bardzo entuzjastycznie doszło w maju 1972 r. Na ulicach Warszawy przywitało go wówczas 300 tysięcy osób.

Druga wizyta amerykańskiego przywódcy odbyła się w dniach 28-29 lipca 1975 roku. Gerald Ford pojawił się wówczas zarówno w Warszawie, jak i w Krakowie. Głównym celem jego pobytu w naszym kraju było promowanie handlu między USA a Polską, a także kwestie podatkowe, współpraca przemysłowa oraz badania naukowe i technologie.

W wygłoszonych podczas pobytu prezydenta USA przemówieniach zwracano uwagę na więzy łączące nasze kraje, a także wzywano do zasypywania podziałów.

– Zgodziliśmy się w naszych rozmowach z panem Sekretarzem Gierkiem całkowicie co do celowości pogłębiania tego procesu [współpracy – przyp. red.] dla obopólnej korzyści narodów Polski i Stanów Zjednoczonych w nadchodzącym dziesięcioleciu – mówił Gerald Ford w swoim wystąpieniu wygłoszonym na rynku w Krakowie.

Kolejny prezydent USA - Jimmy Carter - pojawił się w Warszawie dwa lata później: 29-31 grudnia 1977 roku. Polska była jednym z pierwszych krajów, które odwiedził po objęciu urzędu. W związku z faktem, że kładł on ogromny nacisk na promowanie praw człowieka, wznosząc toast podczas oficjalnej kolacji zorganizowanej w pałacu w Wilanowie, powiedział: "W imieniu narodu amerykańskiego za niezwyciężony duch i wolność narodu polskiego".

Warto przypomnieć, że funkcję doradcy ds. bezpieczeństwa narodowego w administracji Cartera pełnił Amerykanin polskiego pochodzenia Zbigniew Brzeziński. Stał się on jednocześnie architektem amerykańskiej polityki wobec Europy Środkowej.

George H. W. Bush był pierwszym przywódcą Stanów Zjednoczonych, który przybył do Polski dwukrotnie. Po raz pierwszy w lipcu 1989 roku. Okoliczności tej wizyty były wyjątkowe. Odbyła się ona bowiem niedługo po obradach Okrągłego Stołu i częściowo wolnych wyborach. Urząd przewodniczącego Rady Państwa pełnił wówczas generał Wojciech Jaruzelski. Bush Senior odwiedził wtedy Sejm, spotkał się z drużyną baseballową, a nawet wziął udział w biegu zorganizowanym w Łazienkach Królewskich.

W czasie swojej wizyty prezydent USA udał się również do Gdańska, gdzie spotkał się z Lechem Wałęsą, który był wtedy przywódcą "Solidarności". Do kolejnego ich spotkania doszło w roku 1992. Wałęsa był już wówczas prezydentem Polski. Podczas tego pobytu w Warszawie wygłosił przemówienie na Placu Zamkowym w Warszawie.

"Rozszerzenie NATO jest nieuchronne" – to przesłanie związane z pierwszą oficjalną wizytą Billa Clintona w naszym kraju. Miała ona miejsce w dniach 6-7 lipca 1994 roku, a więc pięć lat przed przyjęciem Polski do Sojuszu Północnoatlantyckiego.

W czasie wizyty pojawił się też na uroczystościach przed pomnikiem Małego Powstańca na Starym Mieście. Do kombatantów skierował wówczas pamiętne i niezwykle wzruszające słowa: "Wyście wygrali tę walkę! Polska jest natchnieniem w obozie odnowy".

Po raz drugi Clinton przybył do Polski w lipcu 1997 r. Wziął wówczas udział w uroczystościach na Placu Zamkowym w Warszawie. – Witam was, Czechów i Węgrów jako przyszłych członków NATO i sojuszników USA – mówił Clinton, na co ówczesny prezydent Aleksander Kwaśniewski odparł: "Czekaliśmy na to od dawna i doczekaliśmy się".

Tam padły również słowa, które prezydent USA wypowiedział po polsku, i które przeszły do historii. "Nic o was bez was".

– Nie mówmy o Wschodzie i Zachodzie. To był stary podział. Nie był to fakt geograficzny, lecz fakt przemocy. Naszym celem jest wytrzeć fałszywe linie, które dzieliły Europę przez zbyt długi czas – powiedział George W. Bush na Uniwersytecie Warszawskim podczas wizyty w Polsce, która odbywała się w dniach 15-16 czerwca 2001 r. Ten amerykański przywódca pojawił się w Polsce jeszcze dwukrotnie.

Kolejna wizyta miała miejsce w dniach 30-31 maja 2003 r. przy okazji wizyty w Sankt Petersburgu. Bush odbył wówczas na Wawelu rozmowę z prezydentem Aleksandrem Kwaśniewskim. Z kolei wraz z małżonką Laurą odwiedził Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau.

Wizyta Busha dotyczyła przede wszystkim trwającej wówczas wojny w Iraku, ale również wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, co miało nastąpić w roku kolejnym.

Do trzeciej wizyty tego amerykańskiego przywódcy doszło już za prezydentury Lecha Kaczyńskiego. Do ich spotkania doszło w Juracie a rozmowy dotyczyły tarczy antyrakietowej. Bush docenił wówczas zaangażowanie Polski w misje w Afganistanie i Iraku. Dziękował również za wsparcie Białorusinów w walce o wolność.

– Lubię przebywać w kraju, gdzie ludzie cenią wolność i są gotowi wspierać innych w ich walce o wolność – mówił Bush.

Barack Obama to kolejny po Bushu prezydent Stanów Zjednoczonych, który nad Wisłą bywał trzykrotnie. Po raz pierwszy - w maju 2011 roku. Był wtedy specjalnym gościem XVII szczytu Europy Środkowej w Warszawie.

W czasie wizyty w Polsce Obama podkreślał rolę naszego kraju jako lidera regionu. Wskazywał Polskę jako jednego z najbliższych i najsilniejszych sojuszników jego kraju.

– Niesamowite przemiany, które miały miejsce w Polsce w ostatnich 20 latach, czynią z niej przywódcę w Europie, lidera – mówił.

Druga wizyta Obamy w Polsce, która przypadła na dni 3-4 czerwca 2014 roku, zbiegła się z uroczystościami związanymi z 25. rocznicą wyborów 1989 r. Prezydent USA spotkał się wówczas z prezydentem Bronisławem Komorowskim, premierem Donaldem Tuskiem, oraz z szefami rządów 17 państw Europy Środkowej i Wschodniej. Wygłosił także przemówienie przed Zamkiem Królewskim w Warszawie. Nawiązując do obchodzonej w Polsce rocznicy stwierdził: "Było to miażdżące zwycięstwo wolności". Wskazując, iż był to początek końca komunizmu w naszym kraju, podkreślił, że zwycięstwo wyborów 1989 r. "było ukoronowaniem stuleci walki Polaków".

W czasie swojej wizyty Obama zapowiedział wsparcie sojuszników z Europy Środkowo-Wschodniej, a także że program zwiększenia obecności wojskowej USA w tym regionie ma mieć wartość 1 mld dolarów.

Trzecia wizyta tego prezydenta Stanów Zjednoczonych w Polsce związana była z odbywającym się w Warszawie w dniach 8-9 lipca 2016 roku szczytem NATO. Gospodarzem spotkania był już prezydent Andrzej Duda. – NATO jest silne jak nigdy dotąd – ocenił wówczas Barack Obama.

Przywódcy Sojuszu postanowili wówczas o wzmocnieniu wschodniej flanki poprzez rozmieszczenie czterech batalionów liczących ok. 1 tys. żołnierzy w Polsce i krajach bałtyckich, a także potwierdzono wzmocnienie obecności w południowo-wschodniej części NATO. Padła również wstępna gotowość operacyjna tarczy antyrakietowej. Na szczycie odniesiono się wówczas do sytuacji na Ukrainie, dla której suwerenności i integralności terytorialnej potwierdzono wsparcie.

Wizyta następnego amerykańskiego przywódcy miała miejsce w lipcu 2017 roku. Donald Trump przyjechał wówczas do Polski wraz z żoną Melanią. Towarzyszyli mu również córka Ivanka i zięć Jared Kushner. Jednym z najważniejszych punktów jego pobytu w naszym kraju był udział w szczycie Trójmorza. Doszło wówczas także do jego rozmowy na Zamku Królewskim w Warszawie z prezydentem Andrzejem Dudą. Największym echem wśród Polaków odbiło się jednak jego wystąpienie wygłoszone przed Pomnikiem Powstania Warszawskiego na stołecznym placu Krasińskich.

– Przez 200 lat Polska ciągle cierpiała od nieustannych napaści. Natomiast jakkolwiek można było najechać i okupować Polskę, a jej granice wymazać z mapy, to nigdy nie można było wymazać jej z kart historii ani z waszych serc. W tych ciemnych czasach utraciliście swą ziemię, ale przenigdy nie utraciliście dumy – mówił prezydent Stanów Zjednoczonych, nawiązując do II wojny światowej.

Trump mówił, że po wielu latach trudności Polacy odzyskują swoją pozycję i znaczenie. – Silna Polska to błogosławieństwo dla Europy, silna Europa to błogosławieństwo dla całego świata – podkreślał.

Swoją pierwszą wizytę w Polsce Joe Biden jako prezydent USA odbył w dniach 25-26 marca 2022 r. Było to miesiąc po rozpoczęciu rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Media na całym świecie relacjonowały wówczas wystąpienie, które wygłosił na dziedzińcu Zamku Królewskiego w Warszawie. Nawiązywał w nim do polskiej historii, słynnych słów Jana Pawła II - "Nie lękajcie się" - a także wyraził pełne poparcie dla walczącej z rosyjskim agresorem Ukrainy.

– Dyktator, człowiek odbudowujący imperium nigdy nie zatrze w ludziach umiłowania wolności. Ukraina nigdy nie będzie zwycięstwem Rosji, ponieważ wolni ludzie nie chcą żyć w świecie beznadziei i ciemności. Będziemy mieli inną przyszłość, jaśniejszą przyszłość, zakorzenioną w demokracji i zasadach, nadziei i świetle, przyzwoitości i godności, wolności i możliwościach. Na litość boską, ten człowiek nie może pozostać u władzy – mówił Biden.

lena