Trochę się ich brzydzimy, a to całkiem ciekawe zwierzęta. Okazuje się, że szczury mają wyobraźnię. Co widzą?

Opracowanie:

3 listopada 2023, 9:51

Prace naukowców ze Stanów Zjednoczonych wykazały, że szczury mają wyobraźnię.

Ludzie często żyją w świecie wyobrażeń, a z pewnością mogą przywołać w pamięci przeróżne sytuacje, miejsca, ludzi i przedmioty. Teraz naukowcy z Janelia Research Campus w Stanach Zjednoczonych wykazali, że - przynajmniej w pewnym stopniu - potrafią to także niektóre zwierzęta. Okazuje się, że wśród tych zwierząt znajdują się szczury. Badacze zauważyli to z pomocą wirtualnej rzeczywistości i skanerów mózgu.

Chociaż kojarzą nam się raczej z brudem, śmietnikami i piwnicami, to szczury są tak naprawdę dosyć czystymi zwierzętami. Na myciu się, podobnie jak koty, spędzają do kilku godzin dziennie. To również bardzo towarzyski ssak. Lubi towarzystwo człowieka i swoje nawzajem. Rozmawiają ze sobą za pomocą ogona, potrafią też okazywać radość, a robią to za pomocą śmiechu.

Myszy w domu? Mogą wyrządzić szkody. Zobacz, jak je wypłoszyć

Gryzonie to zawsze powód do obaw. Myszy w ogrodzie i domu mogą uszkodzić grządki pełne upraw lub sieci przewodów. W okresie wiosennym żerują nie tylko w terenie, mogą chować się w piwnicach lub wchodz...

Katarzyna Zawada

Szczury mają wyobraźnię?

Aby to sprawdzić, badacze stworzyli system złożony z zestawu do wirtualnej rzeczywistości i skanera mierzącego aktywność mózgów szczurów. Urządzenie rejestrowało pracę struktury mózgu zwanej hipokampem i odnosiło ją do miejsca, w którym w wirtualnej rzeczywistości znajdował się szczur.

Hipokamp – wyjaśniają badacze – tworzy mentalne mapy otoczenia i bierze udział w przypominaniu sobie minionych zdarzeń czy wyobrażaniu sobie przyszłości.

Gryzonie chodziły w kołowrotkach z systemem VR na głowach, dzięki czemu doświadczały wirtualnej podróży po różnych sceneriach. Były przy tym wynagradzane jedzeniem za dotarcie do celu wirtualnego. Jednocześnie naukowcy rejestrowali aktywności mózgów zwierząt. W ten sposób dowiedzieli się, jaka aktywność mózgu towarzyszy danej scenerii.

W dalszej części eksperymentu szczury dostawały smakołyk, jeśli doszły do tego samego celu, ale już tylko w wyobraźni (obserwowanej z pomocą tego samego skanera). Przypomina to trochę sytuację, kiedy człowiek myśli o drodze, jaką pokona np. do sklepu spożywczego.

W trzeciej fazie - nazwanej zadaniem „Jedi” - szczury były nagradzane, kiedy przeniosły jakiś przedmiot w świecie wirtualnej rzeczywistości, posługując się tylko wyobraźnią.

Aktywność szczurzego mózgu

Doświadczenia te pokazały, że szczury potrafią precyzyjnie kontrolować pracę hipokampa - w podobny sposób, jak robią to ludzie.

Potrafią także, przez wiele sekund, podtrzymywać daną aktywność mózgu, co wskazuje na utrzymywanie w głowie konkretnych wyobrażeń, np. odnośnie położenia w przestrzeni. To podobny czas, w którym ludzie odtwarzają przeżyte wcześniej wydarzenia lub wyobrażają sobie nowe.

- Szczury rzeczywiście tworzą w mózgu reprezentację miejsc i otoczenia bez realnego pozostawania w nich. Nawet jeśli ich ciało jest unieruchomione, myśli szczurów mogą krążyć wokół tych miejsc – mówi dr Chongxi Lai, jeden z autorów badania.

Jak dodaje jeden z naukowców „wyobraźnia to jedna z najbardziej niezwykłych umiejętności człowieka. Teraz pokazaliśmy, że zwierzęta też potrafią się nią posługiwać i znaleźliśmy sposób, aby to badać” – podkreśla.