Jak czytać wyniki badań laboratoryjnych - P

Jest jonem występującym głównie wewnątrzkomórkowo, odgrywa bardzo istotną rolę w przewodzeniu
impulsów nerwowych, aktywuje wiele enzymów, wpływa na równowagę wodną i kwasowo-zasadową
organizmu, warunkuje prawidłowe funkcjonowanie serca.
Norma: 3,5-5 mmol/l (3,5-5 mEq/l)
Obniżenie stężenia (hipokaliemia) może być spowodowane: utratą potasu przez przewód pokarmowy, utratą potasu przez nerki z powodu odmiedniczkowego zapalenia nerek, zaburzeniami hormonalnymi. Podwyższenie stężenia potasu (hiperkaliemia) może być wywołane przez: nadmierną podaż potasu, zaburzone wydalanie potasu przez nerki w przebiegu ostrej lub przewlekłej niewydolności nerek, nadmierne uwalnianie potasu z komórek, stosowanie niektórych leków.

To żeński hormon płciowy wytwarzany głównie przez jajnik (ciałko żółte), w mniejszej ilości przez nadnercza oraz podczas ciąży przez łożysko. U mężczyzn progesteron jest produkowany głównie przez korę nadnerczy.
Normy:
- kobiety: fazie folikularna: 0,28-0,72 ng/ml; faza owulacyjna:
0,64-1,63 ng/ml; faza lutealna: 4,71-18 ng/ml; menopauza: 0,07-1,25 ng/ml
- mężczyźni: 0,2-1,38 ng/ml
Podwyższone wartości występują we wrodzonym przeroście nadnerczy, podczas ciąży.
Spadek wartości stwierdza się w przypadku: uszkodzenia jajnika, przysadki lub podwzgórza, menopauzy, niewydolności ciałka żółtego. Obniżenie wartości progesteronu jest przyczyną poronienia ciąży.

Prolaktyna jest hormonem wytwarzanym przez przedni płat przysadki i uwalnianym do krwi. Pobudza gruczoł piersiowy w ciąży do rozpoczęcia laktacji.
Normy: kobiety: 5-20 ng/ml; mężczyźni - < 5 ng/ml W ciąży stężenie prolaktyny może osiągnąć wartość 200-300 ng/ml, a w czasie laktacji - 100 ng/ml.
Podwyższenie stężenia u kobiet niebędących w ciąży wywołuje zaburzenia cyklu miesiączkowego i mlekotok, a u mężczyzn - niepłodność, impotencję, ginekomastię. Jeżeli stężenie osiągnie wartość 70-100 ng/ml, można podejrzewać gruczolaka przysadki wywodzącego się z komórek laktotrofowych.

Jest swoistym antygenem gruczołu krokowego wydzielanym przez komórki przewodów wydzielniczych stercza.
Normy: 40-49 r.ż.: < 2,5 ng/ml; 50-59 r.ż.: < 3,5 ng/ml; 60-69 r.ż.: < 4,5 ng/ml; 70-79 r.ż.: < 6,5 ng/ml.
Z podwyższonym stężeniem proteazy serynowej we krwi ma się do czynienia w przypadku: stanu zapalnego prostaty, łagodnego rozrostu prostaty, gruczolaka oraz raka gruczołu krokowego.

To autoimmunoglobuliny skierowane przeciwko elementom jądra komórkowego.
Wyróżnia się: przeciwciała anty-ENA - skierowane przeciwko antygenom jądra komórkowego oraz przeciwciała anty-dsDNA skierowane przeciwko dwuniciowemu DNA.
Norma: ANA miano: < 1/40; anty-dsDNA (metodą radioimmunologiczną): < 10 j./ml, (metodą immunofluorescencji pośredniej): < 1/10
Podwyższone miano stwierdza się m.in. w: toczniu rumieniowatym układowym, toczniu polekowym, zespole antyfosfolipidowym, twardzinie układowej, zapaleniu wielomięśniowym i skórno-mięśniowym. Przeciwciała przeciwjądrowe występują u 5% osób zdrowych.