Jak zrobić z czytelnika idiotę? Na przykład pisząc: Fala tajemniczych zgonów dotknęła pracowników UAM.
Jest portal, używający w nazwie słowa „wielkopolska”, który podał takiego „newsa”. Portal specyficzny, pod tekstami z reguły nie podpisuje się nikt z imienia i nazwiska, nie podaje składu redakcji, właściciela, kontaktu fizycznego. Spełnia warunki, żeby u czytelnika włączały się dzwonki alarmowe.
Nigdy nie trafiłbym na niego, gdyby nie fan niejakiej pani Sochy, skazanej niedawno przez sąd za sugerowanie w swoich internetowych wpisach, że anestezjolodzy przyspieszają śmierć pacjentów, aby zwolnić łóżka w szpitalach. Teraz, po skazaniu przez sąd, twierdzi, że jej internetowe wpisy były działalnością dziennikarza i działacza społecznego. Pal licho, że dziennikarzem nie staje się tylko dlatego, że napisało się post na Facebooku. Ale pani Socha zgromadziła wokół siebie grono wyznawców, którym wystarczy rzucić niepoparty dowodami fake news o krwiożerczych anestezjologach i oni już głoszą to dalej.
I właśnie z takim „newsem” przybył do mnie fan tej pani. Artykuł o tajemniczych zgonach nie wyjaśniał na czym ta tajemnica polegała, cytował jednak... oryginalną stronę Uniwersytetu Adama Mickiewicza, który zwykł co roku podawać kto z jego pracowników zmarł. „Artykuł” donosił: „Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu wstrząsa fala zgonów. Uczelnia nie może nadążyć z nekrologami swoich pracowników”. A uczelnia podaje, że w 2023 roku zmarło 17 wykładowców, w 2022 - 34, w 2021 roku - 39-ciu, a w 2020 - 20. Co w tych liczbach tajemniczego? „Artykuł” nie wyjaśnia.
Stara się szokować liczbami, w których nie ma nic szokującego. Współczynnik zgonów w Polsce waha się między 10 a 12 śmierci rocznie na 1000 mieszkańców. Przy czym mówimy o statystycznym tysiącu, w którym mieści się przekrój od noworodków po staruszków. UAM ma ponad 5 tysięcy pracowników, z czego 3 tysiące to naukowi. Statystycznie co roku „powinno umierać” od 50 do 60 pracowników UAM, z czego 30-36 naukowców. Czyli umiera mniej, niż nakazywałyby statystyki...
I znów... ktoś umiejętnie dopowiedział bzdurę do prawdziwych danych. Równie dobrze mógł napisać: czy nie wydaje wam się podejrzane, że każdy kto oddycha powietrzem, w końcu umiera? Może i nie za każdym portalem operującym fake newsami stoi Rosja, choć za wieloma pseudoinformacjami rozsiewanymi w Polsce - stoi.
Tę akurat stronę dostępnymi narzędziami sprawdziłem. Należy do spółki, której prezesem jest osoba kilkukrotnie z ramienia pewnej niewielkiej partii startująca w różnych wyborach. Wot, dziennikarstwo.
