Zespół Aspergera. Wszystko, co trzeba o nim wiedzieć!

Zespół Aspergera jest spektrum autyzmu. Syndrom ten trwa całe życie, człowiek rodzi się z Zespołem Aspergera i z nim umiera. Nie da się go wyleczyć! Dotyka 2-36 na 10 tys. osób. Jak się okazuje, to chłopcy rodzą się częściej z tym syndromem. Oscyluje się, że w Polsce prawie 55 tys. uczniów ma orzeczenie Zespołu Aspergera.

Zespołem Aspergera określa się zaburzenie rozwoju umysłowego. Objawia się bardzo mocnymi trudnościami w kontaktach z innymi ludźmi. Osoby cierpiące na ten syndrom mają ogromny problem z akceptowaniem zmian. Jednakże najłatwiejszym symptomem rozpoznania Zespołu Aspergera jest to, że chory ma obsesyjne i bardzo wąskie zainteresowania (np. sport czy historia).

Aspergerowcy mają ponadprzeciętną pamięć długotrwałą i wzrokową, tzn. mogą z dokładnością co do dnia i godziny podać co robili nawet kilkanaście lat wcześniej albo co robili jego bliscy i znajomi. Chorzy mają olbrzymie problemy z odnajdowaniem się w dużej grupie ludzi oraz z rozpoczynaniem rozmów i kontaktem wzrokowym. Osoby z Zespołem Aspergera nie potrafią odczytywać mimiki i gestów innych osób. Tak samo wygląda z żartami. Chorzy nie potrafią wymyślać żartów ani nie rozumieją żartów abstrakcyjnych. Wystarczy zapytać chorego o sens żartu i wtedy pojawia się problem.

Chorzy cierpią także na:

• trudności w okazywaniu bliskiej więzi/przywiązania
• używanie specyficznego języka w komunikacji
• sposób komunikowania się z odbiorcą „wprost”
• nieumiejętność dostosowania mimiki do sytuacji społecznych
• nierozumienie subtelnych przekazów czy metafor
• brak emocjonalnego dostrojenia do emocji okazywanych przez inną osobę
• używanie określonych fraz lub ich akcentowanie w sposób niewłaściwy
• zadowolenie z przewidywalności i rytualności zachowań
• fascynację ściśle określoną tematyką
• brak empatii
• zauważalną rzetelność i zdeterminowanie (zwłaszcza u dzieci)

Chorych cechuje także niezwykle bogate słownictwo, poprawna składnia, obecność neologizmów, przesadnie „ścisły sposób wyrażania się” i patetyzm. Osoby takie nie odczuwają dobrze temperatury otoczenia. Mogą wystąpić miejscowe utarty dotyku. Ludzie z Zespołem Aspergera żyją z odczuciem, że obserwują otoczenie, jakby nie były umiejscowione w swoim ciele.

Osoby z ZA chcą utrzymywać i nawiązywać kontakty z dużą grupą ludzi, ale jest to dla nich trudne, gdyż są weryfikowane negatywnie przez społeczeństwo i często odtrącane przez nowo poznane osoby. Osoby z ZA, bardzo łatwo wchodzą w uzależnienia od używek. Najczęściej są to wyroby tytoniowe. U takich osób często pojawia się długoletnia i powracająca depresja. Może pojawić się też schizofrenia i obsesja.

Bardzo ważne jest wczesne rozpoznanie Zespołu Aspergera u dzieci i wdrożenie pomocy specjalisty (także psychologa szkolnego). Edukacja rodziców dzieci i młodzieży z ZA także należy do bardzo ważnych spraw. Pomoc terapeutyczna, psychiatryczna i psychologiczna, a także terapia poznawcza.

Lista zaleceń i strategii dla rodziców:

• Staraj się, aby Twoja mowa była prosta – tak, aby dziecko rozumiało komunikaty. Jeśli przekaz/instrukcja/plan jest zbyt skomplikowany, stwórz np. listę zadań
• Staraj się uzyskać od dziecka potwierdzenie zrozumienia informacji (więcej niż odpowiedź tak/nie)
• Chwal dziecko za wykorzystywanie – samodzielnie – umiejętności społecznych (to dla dziecka duży sukces)
• Ograniczaj wybór do dwóch, trzech elementów (alternatyw)
• Wyjaśniaj, dlaczego kontakt wzrokowy jest istotny
• Staraj się rozpoznawać czynniki stresogenne, unikaj ich lub umiejętnie odwracaj uwagę dziecka
• Znajdź sposób na radzenie sobie z problemami/złym nastrojem dziecka np. poprzez przytulenie
• Staraj się dotrzymywać składanych obietnic
• Od wczesnych lat ucz różnic w sposobie zachowania się w określonych miejscach (prywatnym – dom, a publicznym – np. szkoła, plac zabaw), aby dziecku było łatwiej wprowadzać te zasady w późniejszym życiu

Źródło: Centrum Medyczne Damiana

dś