Izraelska armia rozpoczęła operację lądową w Libanie. Chce odepchnąć Hezbollah od granicy

Ogłoszenie rozpoczęcia operacji lądowej nie oznacza, że Izraelczycy wkroczyli już jakimiś większymi siłami do Libanu. Zachodnie media informowały w poniedziałek, że IDF dokonały kilku mniejszych wtargnięć, ale nie zaobserwowano jeszcze dużych sił izraelskich w południowym Libanie.

Powiązana z Hezbollahem organizacja Al Mayadeen twierdzi, że jednostki izraelskie koncentrują się na kilku pozycjach wzdłuż granicy. Hezbollah twierdził, że przeprowadził ataki transgraniczne wymierzone w te właśnie siły. Zaatakował też oddziały izraelskie zgromadzone w przygranicznym mieście Sztula oraz w zagajnikach w pobliżu libańskich miast Kfar Kila i Addasiya.

IDF oświadczyły, że izraelskie siły lądowe będą koordynować działania z siłami powietrznymi IDF i jednostkami artyleryjskimi w celu atakowania celów wojskowych na tym etapie kampanii. Media arabskojęzyczne poinformowały również, że IDF wezwały mieszkańców libańskich miast granicznych do ewakuacji. Armia libańska ewakuowała swoje posterunki obserwacyjne wzdłuż granicy i przeniosła się do koszar w przygranicznych wioskach.

W ostatnich dniach Izrael przeprowadził szereg działań przygotowawczych do inwazji lądowej na Liban. Dowództwo Północne IDF ogłosiło zamkniętą strefę wojskową nad północnymi izraelskimi miastami Metula, Misgav Am i Kfar Giladi, wzdłuż granicy izraelsko-libańskiej. Zakazano cywilom wstępu na ten obszar. Nad granicą skoncentrowano oddziały z 36., 91. i 98. Dywizji IDF.

Celem „ograniczonej” operacji naziemnej Izraela jest oczyszczenie infrastruktury Hezbollahu w pobliżu granicy, którą Hezbollah wykorzystuje do zagrażania północnemu Izraelowi. Rzecznik Departamentu Stanu USA Matthew Miller powiedział, że Izrael poinformował USA o „serii ograniczonych operacji naziemnych”, które planuje w Libanie, a które skupią się na infrastrukturze Hezbollahu w pobliżu granicy izraelsko-libańskiej.

Izraelskie wojsko wezwało libańskich cywilów, aby do odwołania nie prowadzili pojazdów na obszarach na południe od rzeki Litani. „W południowym Libanie toczą się intensywne walki, w których działacze Hezbollahu wykorzystują środowisko cywilne i ciebie jako ludzką tarczę do organizowania ataków. Dla waszego bezpieczeństwa prosimy o unikanie poruszania się pojazdami z północy na południe od rzeki Litani” – napisał na platformie X płk Avichay Adraee, arabskojęzyczny rzecznik IDF.

Właśnie rzeka Litani jest tu kluczowa. A dokładniej rzeka Litani na północy oraz tzw. Niebieska Linia, czyli faktyczna granica Izraela z Libanem na południu.

W 1985 r., po pierwszej wojnie libańskiej, Izrael wprowadził strefę buforową po libańskiej stronie granicy. Miała szerokość 4-17 km i była kontrolowana przez proizraelską milicję znaną jako Armia Południowego Libanu. Izrael utrzymywał również pewne pozycje wojskowe na tym obszarze, które ostatecznie ewakuował w 2000 roku.

Kiedy Izrael wycofał się, Organizacja Narodów Zjednoczonych wyznaczyła „linię wycofania” zwaną Niebieską Linią, która miała służyć jako granica między Izraelem a Libanem, dopóki oba kraje nie uzgodnią kilku punktów spornych. Sześć lat później, po drugiej wojnie libańskiej, Rada Bezpieczeństwa przyjęła rezolucję 1701, która miała na celu rozwiązanie konfliktu między Izraelem a Hezbollahem. Rezolucja, która została przyjęta w sierpniu 2006 roku, wzywała do wycofania wojsk izraelskich z terytorium Libanu i wycofania oddziałów Hezbollahu z granicy z Izraelem do obszarów na północ od rzeki Litani. Obecność Izraela i oddziałów Hezbollahu w południowym Libanie miała zostać zastąpiona przez armię libańską i siły UNIFIL.

Rzeka Litani została wybrana przez Radę Bezpieczeństwa jako granica obecności Hezbollahu z kilku powodów. Po pierwsze, jako istniejąca w naturze przeszkoda, tworzyła prostą i wyraźną linię wycofania. Jej oddalenie od Izraela powinno zagwarantować oddalenie bojowników Hezbollahu i posterunków wojskowych od granicy, ograniczając w ten sposób zagrożenie wtargnięciem. Ponadto nowa linia miała ograniczyć możliwość atakowania przez Hezbollah izraelskich wiosek rakietami i pociskami krótkiego zasięgu.

Izrael wycofał swoje wojska z południowego Libanu, ale Hezbollah nie zastosował się do rezolucji. Z biegiem lat Hezbollah zwiększył swoją obecność i infrastrukturę wojskową w regionie. Izrael wielokrotnie skarżył się Radzie Bezpieczeństwa, że UNIFIL nie egzekwuje postanowień rezolucji.

Specjalny wysłannik USA Amos Hochstein i byli ministrowie spraw zagranicznych Francji Catherine Colonna i Stephane Sejourne podróżowali do Izraela i Libanu kilka razy od 7 października 2023, starając się przyspieszyć zarys porozumienia między Izraelem a Hezbollahem. Według źródeł dyplomatycznych, propozycje amerykańskie i francuskie oferują raczej podobne zarysy, dążąc do stopniowego wdrażania, etapami, rezolucji 1701. Obie propozycje zakładają najpierw zaprzestanie działań wojennych, a następnie wycofanie oddziałów Hezbollahu i rozmieszczenie libańskich żołnierzy w ich miejsce w strefie przygranicznej. Wreszcie, obywatele obu stron mogliby powrócić do swoich domów, ponieważ Izrael i Liban negocjowałyby swoje granice lądowe. Propozycje obejmują również wzmocnienie mandatu UNIFIL.

Z punktu widzenia Izraela optymalnym scenariuszem byłoby, gdyby osłabiony Hezbollah zaakceptował wycofanie się poza rzekę Litani. „Jeśli izraelski atak z powietrza nie przekona Hezbollahu do odwrotu, izraelskie wojsko jest gotowe do rozpoczęcia kampanii lądowej” - powiedział w rozmowie z portalem Al-Monitor Ido Zelkovitz, ekspert z Uniwersytety w Hajfie. „Izrael nadal stara się zmienić sytuację za pomocą środków dyplomatycznych, dlatego nawet jeśli zdecyduje się na manewr naziemny, prawdopodobnie będziemy świadkami operacji ograniczonej geograficznie i przez ograniczony czas. Tylko jeśli Hezbollah zdecyduje się na wojnę totalną, izraelskie wojsko rozszerzy kampanię lądową, obejmując przejęcie części terytorium Libanu aż do Bejrutu i Doliny Bekaa” – uważa Zelkovitz, dodając, że jego zdaniem, jeśli Izrael rzeczywiście rozpocznie kampanię lądową, jest mało prawdopodobne, aby próbował ustanowić strefę buforową, taką jak w 2000 roku.

Działania lądowe to kolejna faza operacji "Północne Strzały". Od tygodnia Liban jest intensywnie bombardowany przez izraelskie lotnictwo. Izrael zaznacza, że uderzenia są wymierzone w Hezbollah, nie libijską ludność cywilną, a ich celem jest zabezpieczenie północy państwa, z której ewakuowano ok. 60 tys. osób z powodu ostrzałów Hezbollahu prowadzonych regularnie od wybuchu wojny w Strefie Gazy. Według szacunków rządu w Bejrucie w atakach przez dwa tygodnie zginęło ponad tysiąc osób, a ponad milion Libańczyków musiało z ich powodu opuścić swoje domy.

Izrael ogłosił, że zlikwidował dużą część potencjału bojowego Hezbollahu i zabił niemal wszystkich wyższych rangą dowódców grupy, w tym jej lidera Hasana Nasrallaha. Wojskowi i politycy podkreślali jednak konieczność kontynuowania operacji. Wiceszef Hezbollahu ogłosił w poniedziałek, że grupa będzie nadal walczyła z Izraelem i jest przygotowana na inwazję lądową.

źr. Critical Threat Project, Al-Monitor, Times of Israel, PAP