Nowy program profilaktyczny „Moje Zdrowie” dla pacjentów zastąpił „Profilaktykę 40 Plus”. Jakie bezpłatne badania można wykonać na NFZ?

Ministra zdrowia, Izabela Leszczyna, ogłosiła wprowadzenie programu profilaktycznego „Moje Zdrowie Bilans Zdrowia Osoby Dorosłej”, który od maja zastąpił dotychczasowy „Profilaktyka 40 Plus”. Zwróciła uwagę, że celem programu jest kształtowanie nawyku regularnych badań oraz troski o własne zdrowie.

– Od dziesięcioleci jesteśmy przyzwyczajeni do okresowych profilaktycznych badań dzieci i młodzieży. W ten sposób rodzice dbają o to, czy ich dziecko rozwija się prawidłowo, czy nie pojawiły się wady rozwojowe lub choroby. Bardzo często jednak dorośli zapominają, aby taką samą troską otoczyć samych siebie. Dlatego dzisiaj wprowadzamy taki bilans zdrowia również dla osoby dorosłej – powiedziała ministra zdrowia, cytowana w komunikacie resortu zdrowia.

Z dniem 30 kwietnia zakończyła się realizacja programu pilotażowego „Profilaktyka 40 Plus”, który dotychczas był kilkukrotnie przedłużany. Dobra wiadomość jest taka, że od 5 maja 2025 r. pacjenci mogą skorzystać z nowego programu profilaktycznego „Moje Zdrowie Bilans Zdrowia Osoby Dorosłej”. Kierowany jest on do szerszej grupy pacjentów (będą mogły skorzystać z niego osoby od 20. roku życia).

Program „Moje Zdrowie Bilans Zdrowia Osoby Dorosłej” obejmuje szeroki zakres zagadnień zdrowotnych, takich jak:

• choroby serca,

• nowotwory,

• zdrowie psychiczne,

• uzależnienia,

• styl życia,

• szczepienia.

Na początku pacjent musi wypełnić ankietę, którą przeprowadzi lekarz, pielęgniarka lub profilaktyk. Istnieje również możliwość samodzielnego wypełnienia ankiety przez Internetowe Konto Pacjenta (IKP).

Formularz ten ma charakter pogłębionego wywiadu medycznego, obejmującego ocenę stylu życia, identyfikację czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych i nowotworowych, analizę wywiadu rodzinnego oraz ocenę zdrowia psychicznego. Uwzględnione zostaną również aspekty środowiskowe.

W trakcie tego procesu zweryfikowany zostanie także stan szczepień zalecanych. Zatwierdzona ankieta będzie podstawą do automatycznego wygenerowania skierowania na odpowiednie badania diagnostyczne.

Po wypełnieniu ankiety pacjenci będą kierowani na podstawowe badania diagnostyczne, takie jak:

• morfologia krwi,

• stężenie glukozy,

• poziom kreatyniny, wraz z oszacowaną wartością eGFR,

• lipidogram, uwzględniający cholesterol całkowity, LDL, HDL oraz trójglicerydy,

• hormon tyreotropowy (TSH).

W zależności od wieku pacjenta oraz wyników przeprowadzonej ankiety możliwe będzie zlecenie dodatkowych badań diagnostycznych. Wśród nich znajdą się m.in.:

• próby wątrobowe (aminotransferaza alaninowa – ALAT, aminotransferaza asparaginianowa – ASPAT, gammaglutamylotranspeptydaza – GGTP),

• oznaczenie poziomu PSA całkowitego (w celu oceny przerostu prostaty u mężczyzn),

• test na obecność przeciwciał anty-HCV (w kierunku wirusowego zapalenia wątroby typu C),

• oznaczenie stężenia lipoproteiny.

Badanie lipoproteiny będzie wykonywane jednokrotnie, w wieku od 20 do 40 lat, w ramach oceny ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych.

Wizyta podsumowująca odbędzie się w gabinecie lekarza lub pielęgniarki w ciągu 14 dni od przekazania wyników badań. Podczas tej wizyty pacjentowi zostaną zmierzone ciśnienie tętnicze, tętno, waga, wzrost, obwód talii i bioder, a także obliczone BMI i WHR. Osoby powyżej 60. roku życia będą miały ocenione funkcje poznawcze przy użyciu skali mini-COG.

Podczas wizyty podsumowującej ocenione zostanie „globalne ryzyko sercowo-naczyniowe”. Pacjent otrzyma analizę wyników badań oraz Indywidualny Plan Zdrowotny (IPZ), który będzie zawierał informacje o zidentyfikowanych czynnikach ryzyka, zalecenia dotyczące zdrowego stylu życia, diety i aktywności fizycznej, a także kalendarz zalecanych szczepień.

Częstotliwość wykonywania bilansu zdrowia w programie „Moje zdrowie” jest uzależniona od wieku pacjenta. Osoby w wieku 20-49 lat mogą skorzystać z badań nie częściej niż raz na 5 lat, natomiast pacjenci powyżej 49. roku życia, nie częściej niż raz na 3 lata.

Dodatkowo bilans zdrowia można wykonać pod warunkiem, że od ostatniego badania w ramach programu „Profilaktyka 40 Plus” (który skończył się 30 kwietnia) lub badania w ramach profilaktyki chorób układu krążenia (ChUK) minęło co najmniej 12 miesięcy.

Osoby, które do 30 kwietnia otrzymały skierowania na badania w ramach „Profilaktyki 40 Plus”, będą mogły je zrealizować do 31 maja.

Celem programu „Moje zdrowie” jest poprawa wczesnej wykrywalności chorób układu krążenia, cukrzycy, chorób nerek, zaburzeń funkcji tarczycy, wybranych chorób onkologicznych i infekcyjnych, a także zaburzeń psychicznych i poznawczych. Program ma również na celu zwiększenie odsetka osób zaszczepionych.

Całkowity koszt realizacji programu w 2025 roku wyniesie około 336,5 mln zł, a w 2026 roku – 434,5 mln zł. Ministerstwo Zdrowia poinformowało, że te wydatki nie zostały uwzględnione w pierwotnym planie finansowym NFZ na 2025 rok, jednak uzgodniono z Funduszem, że środki na realizację programu będą pochodziły z dodatkowego zwiększenia budżetu na świadczenia zdrowotne.