Japońska zielona herbata matcha zapewnia wiele korzyści dla zdrowia, m.in. wspiera układ krążenia i ułatwia odchudzanie. W odróżnieniu od innych rodzajów herbaty spożywa się całe liście wraz ze wszystkimi cennymi składnikami, a nie tylko ich napar. Tak jak gatunki zielone, ma najlepsze właściwości podgrzana do temperatury nie przekraczającej 70 stopni Celsjusza. Aby skorzystać z jej cennego działania, nie trzeba jednak dużo wysiłku!
Co to jest matcha i jakie składniki zawiera?
Matcha jako herbata pozyskiwana jest z liści rośliny o nazwie kamelia chińska (Camellia sinensis). Jest jednak uprawiana w inny sposób niż zwykłe zielone herbaty. Rośnie w cieniu – na 20-30 dni przed zbiorem młode liście są osłaniane przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych, co pozwala zmniejszyć zawartość zielonego barwnika – chlorofilu, a zwiększyć poziom aminokwasów. Dzięki temu listki zyskują jasnozielony odcień i łagodny, słodkawy smak.
Ponieważ spożywane są całe liście, zapewnia więcej kofeiny i antyoksydantów niż inne zielone herbaty. Najważniejsze składniki matchi to polifenole, które stanowią aż 30-35 proc. suchej masy liści. To przede wszystkim katechiny takie jak EGCG (epigallokatechina) i flawonoidy, a ponadto aminokwasy (m.in. L-teanina), saponiny, witaminy, związki mineralne, m.in. potas, wapń i fluor.
Matcha zawiera najmniej tanin o działaniu ściągającym na śluzówkę oraz wolnych cukrów wśród japońskich herbat, m.in. takich jak sencha, gyokuro, bancha i hojicha. W proszku jest za to najwięcej związków azotowych, do których należą aminokwasy, kofeiny (3,62 proc. – więcej ma tylko gyokuro), jednak wcale nie tak dużo witaminy C – sencha ma 2 razy więcej. Liście z wczesnego zbioru takie jak na matche mają więcej potasu i fosforu niż te zrywane później.
Właściwości herbaty matcha
Matcha obfituje w antyoksydanty, których ma nawet 137 razy więcej niż powszechnie dostępne typy zielonej herbaty i do 3 razy więcej niż herbaty najwyższej jakości. Związki te neutralizują wolne rodniki, przeciwdziałając nasilaniu się stresu oksydacyjnego – to stan, który prowadzi do procesów zapalnych i chorobowych, w tym przyspieszonego starzenia się tkanek. Związki aktywne z matchi mają właściwości detoksykujące i alkalizujące. Z badań wynika, że działają ochronnie w stosunku do wątroby i nerek, a także układu krwionośnego. Regularne spożywanie zielonego proszku pomaga obniżyć poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi, a także zapobiegać ich utlenianiu w procesie formowania się płytki miażdżycowej. Zmniejsza ryzyko rozwoju choroby wieńcowej serca i wylewu. Pomaga też zmniejszyć masę ciała i utrzymać niższą wagę. Nie tylko jednak obniża poziom cukru, ale też podnosi spalanie kalorii nawet o 17 procent, a zwiększony wydatek energii utrzymuje się nawet przez dobę.
Zidentyfikowano też kilka substancji wspierających pracę mózgu, m.in. wspomaga uwagę, pamięć i szybkość reakcji. W badaniu z udziałem seniorów poprawę funkcji kognitywnych zaobserwowano już po 2 miesiącach spożywania 2 g matchi dziennie. Choć zawiera sporo kofeiny (tutaj zwanej teiną), jej działanie zmienia L-teanina – dzięki niej zwiększona uważność po spożyciu trwa dłużej i nie dochodzi do spadków energii jak przy piciu kawy. Nasila też aktywność fal mózgowych alfa, wspomagając relaksację i zmniejszając poziom stresu.
Znane jest ponadto przeciwnowotworowe działanie matchi – m.in. dzięki wysokiej zawartości EGCG może chronić m.in. przed rakiem piersi, prostaty, skóry, płuc i wątroby.
Jak parzyć herbatę matcha?
Do przygotowania matchi nie potrzeba wcale specjalnego zestawu, choć oczywiście przyda się zestaw, w którego skład wchodzi tradycyjna bambusowa miotełka (chasen) i łyżeczka (chashaku) oraz ceramiczna czarka (chawan). Równie dobrze można jednak użyć sitka do przesiania proszku, trzepaczki, miarki (łyżeczka to 2 g) i filiżanki. Do przygotowania napoju potrzebna jest woda o temperaturze 70 stopni. Standardowe proporcje to 1 łyżeczka proszku z 60 ml gorącej wody. Słabszy napój przygotujemy z 1/2 łyżeczki matchi 90-120 ml wody. Mocny (koicha) to 2 łyżeczki na 30 ml wody, przyrządza się go bez pianki na specjalne okazje z wysokiej jakości matchi.
Środki ostrożności i przeciwwskazania
Tak jak inne herbaty i używki, również matcha powinna być spożywana z umiarem. Zawiera sporo kofeiny – 35 mg w 1 gramie proszku, co odpowiada 1/2 łyżeczki. Zbyt częsta konsumpcja i przyrządzanie zbyt mocnych napojów może spowodować nadmierne pobudzenie, nudności i problemy ze snem. Regularne spożywanie nadmiernych porcji może też sprzyjać rozwojowi problemów z wątrobą i nerkami. Przy wyborze matchi warto stawiać na produkty z rolnictwa ekologicznego, ponieważ inne mogą być źródłem arsenu i pestycydów.
Jak czytać kolory szlaków turystycznych?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
