WITAMINA B6: OPIS
Witamina B6 to zbiorcza nazwa dla sześciu pochodnych pirydyny, z których najbardziej znana jest pirydoksyna. Witamina B6, a konkretniej jej aktywna forma – fosforan pirydoksalu – wpływa na funkcjonowanie układu odpornościowego, tworzenie hemoglobiny, gospodarkę hormonalną oraz wpływa na glukoneogenezę i tworzenie niacyny.
DZIAŁANIE WITAMINY B6
Witamina B6 (pirydoksyna) uczestniczy w przemianach aminokwasów, wpływa na wzrost stężenia glukozy w mięśniach, a także bierze udział w syntezie hemoglobiny. U ludzi niedobór witaminy B6 objawia się nudnościami wymiotami, stanem zapalnym oraz uszkodzeniem skóry i błon śluzowych, zaburzeniami psychicznymi, drgawkami, zapaleniem wielonerwowym i niedokrwistością mikrocytamą. Hormonalne środki antykoncepcyjne zwiększają zapotrzebowanie na pirydoksynę. Pirydoksyna jest łatwo wchłaniana po podaniu doustnym i przekształcana do czynnego fosforanu pirydoksalu, magazynowana jest w wątrobie a wydalana z moczem.
ZAPOTRZEBOWANIE NA WITAMINĘ B6
Zapotrzebowanie dorosłego człowieka na witaminę B6 wynosi około 1–2 mg na dobę. Terapeutycznie często stosuje się dawki znacznie wyższe, w przedziale 50–200 mg na dobę, a nawet 2–7 g/d.
WITAMINA B6 W CIĄŻY
Dzienna dawka tej witaminy powinna być w czasie ciąży zwiększona o 50 proc. Jest ona konieczna między innymi do wytwarzania przeciwciał odpornościowych oraz czerwonych krwinek. Ułatwia również wchłanianie magnezu, łagodzi stresy, zapobiega anemii – co jest bardzo ważne w ciąży. Witamina B6 jest też ważna dla prawidłowego rozwoju układu nerwowego dziecka. Jej najbogatsze źródła to mięso, ryby, mleko, drożdże, fasola, produkty z pełnego ziarna, jajka, orzechy, banany, kiwi, pomarańcze, brokuły.
NIEDOBÓR WITAMINY B6
Niedobór witaminy B6 może wywoływać objawy ze strony układu nerwowego, takie jak:
- drgawki,
- depresja,
- apatia,
- bezsenność,
- ogólne pogorszenie samopoczucia,
- obniżenie sprawności procesów myślowych,
- zapalenie nerwów.
Do innych objawów niedoboru witaminy B6 należą:
- zmniejszenie odporności na infekcje, stany zapalne skóry (łojotokowe zmiany na twarzy, podrażnienie języka i błon śluzowych jamy ustnej),
- niedokrwistość,
- kamica nerkowa,
- zmęczenie,
- nudności,
- odruchy wymiotne,
- zaburzenia w funkcjonowaniu mięśnia sercowego,
- zwiększenie ryzyka powstawania nowotworów, natomiast u dzieci – opóźnienie umysłowe,
- nieprawidłowości w budowie kości,
- objawy padaczkowe,
- drażliwość.
Niedobór witaminy B6 jest ważnym czynnikiem ryzyka rozwoju miażdżycy, stąd niedobór tej witaminy zwiększa ryzyko udaru i choroby niedokrwiennej serca.
NADMIAR WITAMINY B6
Nadmiar witaminy B6 wydalany jest z moczem, jednak bardzo duże dawki (100-250 razy większe niż zalecane) mogą wywołać drętwienie, niezgrabność ruchów dłoni i stóp. Dawki ok. 200 mg dziennie mogą wywołać uzależnienie, także u płodu (tzw. zespół uzależnienia od pirydoksyny), dlatego też nie powinno się zażywać dawek większych niż zalecane.
WYSTĘPOWANIE WITAMINY B6
Witamina B6 występuje w rozmaitych produktach żywnościowych. Do najbogatszych źródeł należą: groch włoski, ryby (dorsz, śledzie, tuńczyk), mięso (wątróbka, wołowina, cielęcina), ziemniaki i inne warzywa skrobiowe, a także niektóre owoce (np. banany, ale nie cytrusy). Występuje w: orzechach włoskich, ziarnach pszenicy i żyta, nasionach słonecznika, pieczywie razowym, ryżu, bobie, mleku, drożdżach piwnych, żółtkach jajka, szpinaku.
CENA WITAMINY B6
Przykładowo Vitaminum B6, tabletki, 50 mg, 50 szt kosztuje od 3,5 do 4,5 zł
