Może to tylko odruch, element strategii wywoływania skandalu. Ale możliwe, że postrzegają oni tę kwestię prosto: film to element ideologicznej wojny, w której jego twórcy są po tej samej stronie co antyklerykalne, a co więcej chętnie posługujące się żartami na pograniczu bluźnierstwa pismo „Nie”. Co na to powiedzą wszyscy ci, którzy - jak sympatyczny filmowy krytyk Błażej Hrapkowicz na łamach Super Expressu - dowodzili, że to film chrześcijański, że autor chce jedynie Kościół oczyszczać. Ciężko jest go oczyszczać wspólnie z Urbanem. Nie jest to postać dobrze życząca jakkolwiek pojmowanemu chrześcijaństwu.
Jest w tym także coś więcej. Dla młodszych odbiorców Urban to jedynie dziennikarz, a po części i polityk, podsycający emocje antykościelne, i w istocie także antyreligijne. Ale przecież starsi pamiętają jego rolę w PRL. To jego artykuły (podpisane nazwiskiem Jan Rem, był wtedy rzecznikiem rządu Jaruzelskiego) stanowiły element policyjnej nagonki przeciw księdzu Jerzemu Popiełuszce. Nagonki zakończonej zabójstwem kapłana. Wszyscy ci którzy przedstawiają ten film (skądinąd przesadnie) jako ciąg dalszy tamtej nagonki, zyskali kapitalny argument.
Wcześniej sam reżyser wdał się w polemiki z kościelnym nauczaniem i przedstawił się jako zwolennik ograniczenia obecności Kościoła w publicznej przestrzeni. Potem także jako ktoś, kto chciałby w istocie osłabienia polskiej religijności - bo przecież dobry jest dla niego standard czeski, jedna msza w kościele tygodniowo, a nie nasz, pięć mszy dziennie. Teraz zgodził się (chyba, nie słyszałem zaprzeczeń) na demonstrowanie swoistych aliansów. Co będzie jutro.
To skądinąd coraz mocniej przekonuje krytyków filmu, że to element politycznej kampanii, a nie artystyczna wypowiedź. Raz po raz „pomagają” w tym mocno niefortunni sojusznicy Smarzowskiego. Znany bloger Galopujący Major oznajmia: „Trzeba wreszcie iść na Kler z powodu przyjemności, jaką ten film sprawia jeszcze przed jego obejrzeniem. Kwik, jaki się bowiem po prawicowej stronie niesie, zawodzenie, broczenie krwią, szlochy, płacze i żale, zaiste przewspaniałym jest przedstawieniem. Kto wie, być może nawet wspanialszym niż sam film.” Ano właśnie - trudno o bardziej otwarte przyznanie, że od wizji artystycznej, od niepokoju autora, że gdzieś dzieje się źle, ważniejszy jest społeczno-polityczny efekt. Kino staje się, może bez woli reżysera, a może za jego przyzwoleniem, instrumentem.
Odpowiedź drugiej strony coraz częściej bywa spełnieniem tego scenariusza. Radni w Ełku zamierzają zablokować pokaz tego filmu. W kilku innych miastach nie może się on pojawić na ekranach, po części w następstwie organizacyjnych sporów między właścicielami kin, a dystrybutorami, ale po części z powodu nacisku politycznego. Czasem kina są samorządowe i pojawia się łatwa pokusa czysto urzędniczego nakazu. Z radością takie sytuacje wita choćby portal Telewizji Republika. „Tak trzymać, kolejne miasto nie puści szmacianego filmu "Kler" - to jej standardowy komunikat.
Nie po to Polacy rozmontowywali komunizm, którego bronił do ostatniej chwili Urban, aby teraz delektować się obroną cenzorskich praktyk. Zwłaszcza, że mamy tu do czynienia z inną sytuacją niż wtedy, kiedy protestowano przeciw wystawianiu przez Teatr Powszechny gruntownie zmienionej przez Olivera Frjlicia „Klątwy”. Tamten spektakl zawierał wątki realnego bluźnierstwa, obrażał też konkretne osoby, można więc było domniemywać, że na różne sposoby narusza prawo, choćby to o ochronie uczuć religijnej. „Kler” nawet jeśli uznać go za płaski, obraźliwy pamflet, atakuje i obraża jedynie ludzkie instytucje. Owszem, operuje w jednej, dwóch scenach religijną symboliką, ale daleko mu do bluźnierstwa.
Za to takie kampanie motywowane zapewne zbożnymi intencjami stają się faktycznym elementem kampanii promocyjnej filmu. Niczego nikomu definitywnie nie zabronią (w dobie Internetu to nierealne), za to wytworzą wokół filmu legendę owocu zakazanego. Nawet apele o dobrowolny bojkot wydają się przesadą. Naprawdę, katolik straci wiarę pod wpływem obrazu atakującego Kościół? Musi więc być ona słaba i na pokaz.
Niech każdy decyduje w swoim sumieniu - czy oglądać i jakie wnioski wyciągnąć. Ja zaś będę przypominał o wypowiedziach Smarzowskiego czy o obecności Urbana na premierze żeby formułując te wnioski, każdy miał komplet danych.
POLECAMY:
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
