Nieformalny szczyt w Paryżu ws. Ukrainy. Przed spotkaniem doszło do rozmowy Emmanuel Macron - Donald Trump

Uczestnikami spotkania, oprócz prezydenta Francji Emmanuela Macrona, byli szefowie rządów:

• Danii (Matte Frederiksen),

• Hiszpanii (Pedro Sanchez),

• Holandii (Dick Schoof),

• Niemiec (Olaf Scholz),

• Polski (Donald Tusk),

• Wielkiej Brytanii (Keir Starmer),

• Włoch (Giorgia Meloni).

W Paryżu byli również przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen, sekretarz generalny NATO Mark Rutte i przewodniczący Rady Europejskiej Antonio Costa.

Po zakończeniu nieformalnego spotkania zwołanego przez prezydenta Francji Emmanuela Macrona premier Donald Tusk podkreślił, że wszyscy jego uczestnicy w „kluczowych sprawach” mieli podobny pogląd do Polski. Zastrzegł jednak, że to dopiero „wstęp do tego, co zdarzy się w najbliższych tygodniach i miesiącach”.

– Zdajemy sobie sprawę, że takie spotkania nie kończą się decyzjami – dodał.

Szef polskiego rządu podkreślił, że „po różnych wypowiedziach z Monachium, niektórych emocjonalnych, z satysfakcją usłyszałem od wszystkich bez wyjątku, że w interesie i tych państw, które były tu reprezentowane, i całej Europy jest jak najpilniejsze i intensywne działanie na rzecz wzmocnienia współpracy sojuszników”.

– Dotyczy to także tych ewentualnych przyszłych rozmów dotyczących zakończenia wojny – powiedział.

Premier Tusk wskazał, że ze względu na wrażliwe kwestie, które były omawiane, pozostali liderzy, w tym prezydent Francji, prawdopodobnie również będą „powściągliwi w komunikacji”.

– Państwa europejskie są zdecydowanymi rzecznikami trwałego pokoju na Ukrainie. Będziemy namawiali wszystkich uczestników tego procesu, aby myśleli o trwałym pokoju. Samo przerwanie ognia nie będzie gwarantowało stabilizacji i bezpieczeństwa. I tutaj stanowisko państw europejskich będzie, jak sądzę, bardzo konsekwentne i jasne – przekazał premier.

Donald Tusk poinformował, że wspólnym poglądem europejskich przywódców jest chęć „wzmacniania współpracy, pełnej solidarności i jedności pomiędzy wszystkimi sojusznikami” w trakcie rozmów na temat gwarancji bezpieczeństwa i trwałości pokoju w Ukrainie.

– Chodzi o to, że Europa i Stany Zjednoczone powinny naszym zdaniem ze sobą bardzo blisko współpracować. Tutaj nie może być żadnej rozbieżności i oczywiście zdecydowanie opowiadamy się za wzajemnym, pełnym wsparciem Stanów Zjednoczonych i Europy, jeśli chodzi o przyszłe bezpieczeństwo i trwały pokój w Ukrainie – tłumaczył.

Szef polskiego rządu dodał, że aby to stanowisko przyniosło efekty, musi być podzielane przez wszystkich uczestników rozmów i negocjacji.

– Na pewnym poziomie już te negocjacje się rozpoczęły, więc dobrze się stało, że dzisiaj to w pełni sojusznicze stanowisko Europy było takie jednoznaczne – ocenił.

Premier podkreślił, że „nasi europejscy partnerzy zdają sobie sprawę, że nadszedł czas na dużo większą zdolność Europy do samoobrony”.

– Była zgoda i jednomyślność, że wyraźne zwiększenie wydatków na obronność jest czymś absolutnie koniecznym i nie ma się co irytować, jeśli sojusznik amerykański mówi: wydawajcie więcej, bądźcie silniejsi i odporniejsi – mówił.

Zaznaczył, że „nie mamy żadnych stuprocentowych gwarancji, ani pewności jak będą przebiegały ewentualne negocjacje i jak zakończy się konflikt w Ukrainie”.

– Ale co do jednego jest pewność stuprocentowa i to wszystkich uczestników tego spotkania, że Unia Europejska i sojusznicy europejscy tacy jak Wielka Brytania i Norwegia, będziemy mogli skutecznie stabilizować sytuacje w regionie i skutecznie wspierać Ukrainę w utrzymaniu suwerenności, jeśli będziemy zdolni rzeczywiście do skutecznej obrony przed zagrożeniami jako Europa, a w tej chwili tak nie jest – podkreślił.

Donald Tusk dodał, że „nikt nie miał wątpliwości, że potrzebne jest wzmocnienie działań, jeśli chodzi o obronę granicy wschodniej (...), (otrzymaliśmy) bardzo ważne potwierdzenie, szczególnie dla nas bardzo ważne, że wydatki na obronę nie będą już traktowane jako nadmierne wydatki, a więc nie będziemy zagrożeni procedurą nadmiernego deficytu”.

Ocenił, że „w historii UE to bardzo poważne ustępstwo na rzecz logiki, o którym od wielu miesięcy Polska mówiła na różnych spotkaniach w Europie”.

Szef rządu sodał, że wzrost wydatków na obronę ma być realizowany zarówno na poziomie poszczególnych państw członkowskich, jak i na poziomie instytucjonalnym w UE oraz na poziomie bankowym.

W trakcie konferencji prasowej po nieformalnym spotkaniu europejskich przywódców w Paryżu, szef polskiego rządu przekonywał, że „nie powinno być żadnych decyzji na temat Ukrainy bez Ukrainy i żadnych decyzji, jeśli chodzi o bezpieczeństwo Europy bez Europy”. Zapewnił, że „Europa gotowa jest angażować się w proces stabilizacji i pokoju w Ukrainie, dlatego, że te decyzje będą w przyszłości jednoznacznie wpływały także na bezpieczeństwo Polski i całej Europy”.

Premier został zapytany „o wrażenia” przywódców europejskich po Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa w kontekście relacji europejsko-amerykańskich.

– Bez wsparcia Stanów Zjednoczonych trudno sobie wyobrazić skuteczne gwarantowanie bezpieczeństwa, więc ta współpraca jest bardzo ważna. Powinniśmy działać tutaj zawsze możliwie solidarnie i wspólnie – dodał.

Podkreślił, że „zgodnie z polską sugestią, chcielibyśmy, aby wszystkie przyszłe zobowiązania wobec Ukrainy, które Europa, czy szerzej wszyscy sojusznicy - mieliby podjąć, muszą być na serio”. Oświadczył, że „nie może się powtórzyć w żadnym wypadku historia ani z Mińska 2, ani z Budapesztu, kiedy Ukraina oddała broń nuklearną w zamian za gwarancje bezpieczeństwa ze strony Wielkiej Brytanii, Francji i Stanów Zjednoczonych”.

Donald Tusk zwrócił także uwagę, że „jeśli państwa graniczące z Rosją i Białorusią, w tym Polska - nie będą bezpieczne, jeśli nie będą wsparte przez cały Sojusz Północnoatlantycki i przez Unię Europejską, to nie będą też w stanie efektywnie pomagać Ukrainie”.

– Jeśli będzie możliwe udzielenie gwarancji także poprzez obecność wspólnie ze Stanami Zjednoczonymi, z państwami NATO dla Ukrainy, to oczywiście Polska na różne sposoby będzie aktywna w tym procesie – zapewnił.

Szef rządu zastrzegł jednak, że nie przewiduje wysyłania polskich wojsk na Ukrainę.

Z kolei premier Wielkiej Brytanii Keir Starmer po nieformalnym spotkaniu europejskich przywódców na temat Ukrainy, które odbyło się w Paryżu ocenił, że „Europa musi odegrać swoją rolę i jestem gotowy rozważyć zaangażowanie brytyjskich sił na miejscu, jeśli zostanie zawarte trwałe porozumienie pokojowe”.

– Musi jednak istnieć amerykańskie zabezpieczenie, ponieważ gwarancja bezpieczeństwa USA jest jedynym sposobem, aby skutecznie powstrzymać Rosję przed ponownym atakiem na Ukrainę – powiedział.

Podkreślił, że „to oczywiste, że Stany Zjednoczone nie opuszczą NATO, ale Europejczycy będą musieli się bardziej postarać”.

„Dziś w Paryżu potwierdziliśmy, że Ukraina zasługuje na pokój poprzez siłę - pokój szanujący jej niepodległość, suwerenność, integralność terytorialną, z silnymi gwarancjami bezpieczeństwa”. Europa ponosi w pełni swoją część kosztów pomocy wojskowej dla Ukrainy. Jednocześnie potrzebujemy wzmocnienia obronności w Europie” – napisali na platformie X zarówno przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen, jak i przewodniczący Rady Europejskiej Antonio Costa.

Z kolei sekretarz generalny NATO Mark Rutte ocenił we wpisie na platformie X, że „Europa jest gotowa i chętna do działania”.

„Do przewodzenia w zapewnieniu gwarancji bezpieczeństwa Ukrainie. Jesteśmy gotowi i chętni do inwestowania o wiele więcej w nasze bezpieczeństwo. Szczegóły będą musiały zostać ustalone, ale zaangażowanie jest czymś oczywistym” – dodał.

Kanclerz Niemiec Olaf Scholz po spotkaniu w Paryżu skrytykował dyskusję o wysłaniu europejskiej misji pokojowej na Ukrainę.

– To całkowicie przedwczesne, to całkowicie niestosowny moment na prowadzenie takiej dyskusji. Jestem wręcz trochę zirytowany tą dyskusją – powiedział.

Dodał, że „mówi się tutaj ponad głowami Ukraińców o wynikach rozmów pokojowych, które jeszcze nie odbyły się, w których Ukraińcy nie powiedzieli jeszcze »tak« i w których nie brali udziału”.

– To jest wysoce niestosowne. Nie wiemy, jaki będzie wynik rozmów. Nie jesteśmy w okresie rozmów o pokoju, lecz w środku brutalnej wojny, która kontynuowana jest z całą bezwzględnością – stwierdził.

Agencja dpa, cytując anonimowego przedstawiciela niemieckiego rządu, napisała, że „oferowanie Trumpowi czegoś w zamian za jego deal, którego nawet nie znamy, byłoby lekkomyślne”.

Olaf Scholz podkreślił, że nie wolno dopuścić do „podziału bezpieczeństwa i odpowiedzialności” pomiędzy Europą i USA”.

– NATO opiera się na wspólnych działaniach i wspólnym ryzyku, co gwarantuje nasze bezpieczeństwo – dodał.

Kanclerz Niemiec wymienił kilka punktów, które jego zdaniem nie powinny podlegać dyskusji podczas negocjacji.

– Dla nas jasne jest, że Ukraina musi nadal podążać swoją drogą w kierunku Unii Europejskiej, musi być w stanie bronić swojej suwerenności i utrzymywać silną armię. Będziemy do tego potrzebni my i nasi amerykańscy i międzynarodowi przyjaciele. Tylko wtedy uda się tego po zawarciu pokoju dokonać – stwierdził.

Na platformie X dodał, że „sytuacja w Europie jest trudna”.

Pałac Elizejski zapowiedział wcześniej, że celem spotkania jest „zgromadzenie partnerów zainteresowanych pokojem i bezpieczeństwem w Europie”, a prace „mogą być następnie kontynuowane w innych formatach”.

Francuski dziennik „Le Monde” zauważył, że z inicjatywy Paryża spotykają się kraje „najbardziej zdeterminowane, ale także mające możliwości” obronne, a spotkanie nie odbywa się w zwykłym formacie unijnym po to, by umożliwić dołączenie Wielkiej Brytanii.

Spotkanie związane jest z przebiegiem Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa, na której przedstawiciele władz USA oświadczyły, że nie widzą dla Europy miejsca podczas negocjacji o zakończeniu wojny na Ukrainie.

BBC ocenia, że europejscy przywódcy zaczną rozmowy w sprawie dwóch kluczowych żądań prezydenta USA Donalda Trumpa – by Europa więcej wydawała na własne bezpieczeństwo oraz by po zawieszeniu broni w Ukrainie wysłała tam swoje siły. Europejscy przywódcy nalegają na bezpośredni udział Ukrainy w rozmowach pokojowych i od dawna wyrażają pogląd, że żadne decyzje w sprawie Ukrainy nie powinny być podejmowane bez niej.

Uczestników szczytu powitał prezydent Francji Emmanuel Macron.

Źródło: PAP, i.pl