Joseph D. Unwin (1895-1936) był brytyjskim socjologiem i antropologiem, profesorem na uniwersytetach w Oksfordzie i Cambridge, a na dwa lata przed przedwczesna śmiercią opublikował dzieło, które można zestawić z najważniejszymi klasykami antropologii XX wieku, choć ze względu na śmierć autora i wybuch II wojny światowej nie uzyskało zasługującej mu popularności. W przeciwieństwie do innych badaczy zajmujących się obyczajami seksualnymi egzotycznych plemion, Unwin zajął się nimi na szerokim tle przemian ekonomicznych i kulturowych zachodzących w tych społecznościach.
Seksualność - ważny aspekt kultury
Dla Unwina seksualność była niezwykle ważnym aspektem kultury, ale wiązał on ją z takimi aspektami jak religia, kult przodków czy magia. Wyodrębnił cztery wielkie wzorce kulturowe:
- zoistyczny,
- manistyczny,
- deistyczny,
- racjonalistyczny.
Kultura zoistyczna opierała się na ogólnym przekonaniu o istnieniu transcendencji rządzącej światem. W kulturze manistycznej wyodrębniano specjalne miejsca kultu. Kultura deistyczna opierała się na kultach bogów odprawianych przez kapłanów w świątyniach. Kultura racjonalistyczna usiłowała racjonalizować wierzenia lub, w ostatecznej postaci, zaprzeczać ich sensowności.
Dopiero na tym tle i w związku z takimi praktykami jak leczenie dolegliwości, kontrola pogody i postawa wobec duchów Unwin analizował pojęcia małżeństwa i czystości seksualnej oraz rozpatrywał takie elementy kulturowe jak dziewictwo, rodzicielstwo przedślubne i pozamałżeńskie, wielożeństwo, dzielenie żon czy seksualne prawa do sióstr żony.
Ogromny materiał badawczy
Unwin zgromadził olbrzymi materiał porównawczy w oparciu o badania własne, ale także na podstawie badań innych uczonych. Informacje te dotyczyły około 80 ludów pierwotnych z Wysp Lojalności, Nowej Brytanii, Fidżi, Samoa, Tonga, Wysp Salomona, Wysp Triobranda, nowozelandzkich Maorysów, Papuasów z Nowej Gwinei, afrykańskich ludów Ankole, Bakitara, Ganda, Kikujów, Dinków, Masajów, Joruba i Ibibio, średniowiecznych Azteków, plemion Naga z indyjskiego Asamu, Dajaków, Andamanów, licznych plemion Indian północnoamerykańskich oraz ludów paleosyberyjskich. Spróbował też odtworzyć zwyczaje seksualne starożytnych Babilończyków, Ateńczyków i Rzymian.
Unwin usiłował zweryfikować twierdzenie Zygmunta Freuda, iż cywilizacja jest produktem ubocznym tłumienia seksualności. Wynik badań Unwina zaskoczył jego samego, gdyż był raczej agnostykiem i nie kierował się założeniami moralnymi chrześcijaństwa. Stwierdził on bezpośredni związek między monogamią i „energią cywilizacyjnej ekspansji”. Innymi słowy, doszedł do przekonania, że im bardziej uregulowane jest życie seksualne, tym większa jest siła cywilizacji.
Upadek społeczności na skutek jasno określonych odstępstw
We wszystkich właściwie zbadanych przypadkach odstępstwa od reguły współżycia z jednym partnerem heteroseksualnym prowadziły do upadku społeczności. „W przekazach nie ma przykładu społeczeństwa, które zachowałoby swą energię po tym, jak nowe pokolenie odziedziczyło tradycję nie nalegającą na przedślubną i poślubną wstrzemięźliwość seksualną”, stwierdził w konkluzjach Unwin. Lektura książki Unwina nie jest łatwa, ale z pewnością zasługuje ona na wnikliwą analizę wszystkich entuzjastów „postępu” obyczajowego, jeśli nie jest ich celem zniszczenie cywilizacji zachodniej.
Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Portal i.pl codziennie. Obserwuj i.pl!
rs
